Halo sistemi , sürücünün kafasını korumak için yerleştirilmiş kavisli bir çubuktan oluşan bir çarpışma koruma sistemidir. Formula 1 yarışlarında ilk kez 2016 yılında test edilmiştir. 2018 yılından itibaren ise FIA tarafından Formula 1, Formula 2, Formula 3, Formula E ve ayrıca Formula 4’teki her araçta zorunlu hale getirilmiştir. Ayrıca IndyCar Serisi, Super Formula ve Avustralya S5000 Şampiyonası gibi diğer bazı yarış serilerinde de kullanılan bir sistemdir.
Sistem, sürücünün kafasını çevreleyen ve araç şasisine üç nokta ile bağlanan bir çubuktan oluşur. Halo titanyumdan yapılmıştır ve 2016’da sunulan versiyonda yaklaşık 7 kilogram ağırlığındadır, ardından 2017’de 9 kilograma yükselmiştir.
Halo’yu takımlar mı geliştiriyor?
Halo sistemi yalnızca FIA tarafından seçilmiş üç onaylı üretici tarafından üretilmektedir ve tamamı aynı teknik özelliklere sahiptir. Takımlar tarafından geliştirilmesi mümkün değildir.
FIA tarafından 40 gerçek olayın verilerini kullanan bir simülasyonda, sistemin kullanılması sürücünün hayatta kalma oranında %17 teorik artışa neden oldu.
Halo sistemine bir alternatif olarak Red Bull Advanced Technologies, “aeroscreen” i geliştirdi. Küçük bir kaportaya benzeyen tasarım, FIA tarafında pek ilgi görmedi. Sürücüler halo sisteminin uygulanmasına karşı olduklarını ifade ettikten sonra, FIA, airbrush konseptine dayanan bir polivinil klorür ön camı olan “kalkan” ı geliştirdi.
Sebastian Vettel, bir Formula 1 arabasında kalkanı deneyen ilk ve tek sürücüydü. 2017 Britanya Grand Prix’si için antrenmanları sırasında, testi erken bitirmeden önce yeni sistemle bir tur tamamladı. Araba kullanmasını engelleyen çarpık ve bulanık görüşten şikayet etti. Kalkanla ilgili sorunların 2018 sezonunda zamanında çözülebileceğine dair hiçbir garanti olmadığı için iptal edildi.
Halo sistemi, “yarış arabalarının özünü” bozduğunu iddia eden Niki Lauda’nınki de dahil olmak üzere bazı eleştirilere yol açtı. Ayrıca hem görsel olarak çekici olmaması hem de sürücülerin görüşünü engellediği gerekçesiyle oldukça eleştiri aldı. Jackie Stewart gibi eski sürücüler ise sistemi memnuniyetle karşıladılar. Hatta emniyet kemerlerinin piyasaya sürülmesi ile karşılaştırdılar.
Formula 1 Halo Sistemi Sayesinde Kurtulanlar
Halo, Alex Peroni’nin 7 Eylül 2019’da Monza’daki bir Formula 3 etkinliği sırasında aracının havaya uçup düşmesinin ardından hayatını kurtardığı için dikkat çekmeye başlamıştı. Ayrıca, 2020 Bahreyn Grand Prix’sinde Romain Grosjean’ın büyük kazadan kurtulmasında da önemli bir rol oynadı. Bu kazada Daniil Kvyat’ın arabasına çarptıktan sonra bariyerlere çarpan pilot, bariyerlerin içinden geçerek halo sisteminin yükseltisi sayesinde kafasına hasar almadan kurtuldu.
Sürücülerin halo nedeniyle aracı hızla tahliye etme kabiliyetinin bozulmasına ilişkin ilk endişeye rağmen, Grosjean neredeyse anında araçtan ayrılabildi. Ayrıca araç anında yanmaya başladığı için oldukça kritik bir durumdu. Grosjean yalnızca ellerinde ve ayak bileklerinde yanıklar ve hayati tehlike oluşturmayan yaralanmalarla alevlerden çıktı. Grosjean, hastane yatağından, “Birkaç yıl önce halo için olumlu düşünmüyordum fakat şu anda Formula 1’e gelen en önemli şey olduğunu düşünüyorum.” dedi.
