Formula 1 Crashgate Skandalı
Sporda hile ya da sistemi kötüye kullanma denildiğinde, akıllara ilk gelen sporlardan biri Formula 1 değildir. Birçok sporda görebildiğimiz ya da tartışma konusu olan görevi kötüye kullanma durumu F1 için oldukça uzak. Gerek yüksek prestijli kesimi içinde barındırması, gerek yönetim tarafından alınan önlemler bunu engeller. Genellikle takımların ve yöneticilerin bu riski aldığını görmeyiz. Hele ki, işin içine insan sağlığını tehdit edebilecek sürat faktörünü dahil ettiğimizde bu daha da zorlaşıyor. Ancak, bazen hiçbir şey kazanma isteğiyle her şeyi yapabilme içgüdüsünü bastıramıyor. İşte Formula 1 Crashgate olayı da tam olarak bunun bir örneği olarak karşımıza çıkıyor.
Gelelim Formula 1 tarihine kara leke olarak kazınan bu olaya. Skandal olayı anlatırken kronolojik sırayla gitmekte fayda var.
Eylül 2008 Singapur GP
28 Eylül 2008 Singapur GP, Fernando Alonso yarışa 15. sıradan başlıyor. Tahmin edersiniz ki 2 kez Dünya Şampiyonu olmuş bir pilot için parlak bir sıra değil. Yarış başlıyor ve 12. turda Alonso pite giriyor. Pite giren ilk isim olması da oldukça dikkat çekici bir detay. Ardından, 14. turun 17. virajında bir kaza meydana geliyor. Kazayı yapan pilot Alonso’nun takım arkadaşı Nelson Piquet Jr. Kazanın meydana geldiği yer itibariyle güvenlik aracı piste çıkıyor. Dönemin kuralları gereği, güvenlik aracı arkasında pite girmek yasak. Alonso’nun 2 tur önce pite girmişken bu durumdan kazançlı çıkacağı hepimizin malumu. Ardından, yarış devam ediyor ve Alonso yarışı kazanıyor.
Yarış sona erdiğinde, kimileri tarafından bu durum şüpheli gözüktü. Ancak, Renault gibi bir takımın kendi sürücüsüne duvara çarpma emri vermesi çok da inandırıcı değildi. Hele ki, 300km/h süratin üzerinde giden bu araçlarla. Bu kazanın basit bir hata olduğu düşünüldü. Yıl sonunda Alonso görece kötü araçla takım arkadaşından 42 puan fazla toplayarak 5. olacaktı. Ancak, yıl sonunda ayrılacağı iddia edilmesine rağmen Piquet’nin kontratı yenilendi. Buna karşın, Piquet’nin Renault kariyeri çok da uzun sürmeyecekti.
26 Temmuz 2009
Sezonun geride kalan 10 yarışında hiç puan alamayan Nelson Piquet Jr. takımdan kovuldu. Ancak, bu hamle tüm olayların patlak vermesine sebep oldu. Çünkü Piquet, takımdan ortaya bir bomba bırakarak ayrıldı. Ayrılırken şunları söyledi;
‘’Bir yönetici sizi cesaretlendirmek ve desteklemek ve size fırsatlar sağlamak için orada. Benim durumumda tam tersi oldu. Briatore benim cellatımdı.”
Bu ifadeler sonrasında FIA ve F1 yönetimi, Renault F1 takımı hakkında soruşturma başlattı.
30 Temmuz 2009
Piquet, FIA’ya 2008’deki olayla alakalı ifadesinde kanıtlar sundu.
30 Ağustos 2009
Brezilyadaki bir televizyon kanalı, Piquet’nin kaza yapması için emir aldığını iddia etti. Ardından, FIA Singapur’da yaşanan olayları araştırdığını duyurdu.
10 Eylül 2009
Piquet, FIA’ya ikinci kez ifade verdi. Ancak, bu orijinal ifade basına sızdırıldı. İfade de Piquet Jr, Briatore ve Symonds tarafından arabasını belirli bir köşeye çarpmasını istediğini belirtiyordu.
11 Eylül 2009
Dönemin FIA başkanı Max Mosley, Piquet Jr’ın iki açıklamasını yaptıktan sonra hiçbir eylemle karşılaşmayacağını doğruladı. Bu arada Renault, Piquet Jr ve babası hakkında “yanlış iddialarda bulunulması ve Piquet’nin 2009 sezonunun geri kalanında araç kullanmasına izin vermesi için şantaj yaptığını açıkladı. Konuyla ilgili yasal işlem başlatılacağını da söyledi. Piquet ise konuyla ilgili olarak, uyguladığı emirden pişman olduğunu ve doğruları söylediği için kimseden korkmayacağını açıkladı.
14 Eylül 2009
Symonds’a, iddia edilen komplonun ayrıntılarını FIA’ya vermesi halinde olaydan muaf tutulacağı söylendi. Symonds, FIA müfettişlerine kaza fikrinin Piquet’den geldiğini söylediği.
15 Eylül 2009
The Times, Renault F1 personeli arasında Singapur yarışından önce ve sonra gerçekleşen radyo konuşmalarından alıntılar yayınladı. Konuşmalara, Alonso, Piquet Jr, Symonds ve takım patronu Briatore de dahildi.
16 Eylül 2009
Renault, beş gün sonra Paris’teki FIA Dünya Motor Sporları Konseyi toplantısında suçlamalara itiraz etmeyeceğini açıkladı. Ayrıca Briatore ve Symonds takımdan ayrıldı.
21 Eylül 2009
Dünya Motor Sporları Konseyi, Paris’teki olağanüstü toplantısında Renault’yu F1’den 2 yıl men etti. Konsey, Briatore tüm FIA etkinliklerinden ömür boyu, Symonds’ı 5 yıl men etti. Ancak, pilotlar için herhangi bir yaptırım uygulanmadı.
19 Ekim 2009
Briatore, FIA’nın kararına itiraz edeceğini açıkladı.
5 Ocak 2010
Bir Fransız mahkemesi yasağı bozdu ve Briatore’ye 15.000 € tazminat ödenmesine karar verdi. Ancak, kimseyi suçlamadan aklamadı. Ayrıca, FIA’nın eyleminin kendi kurallarına aykırı olduğuna karar verdi.
11 Ocak 2010
FIA, mahkemenin kararına itiraz edeceğini duyurdu.
12 Nisan 2010
FIA, Briatore ve Symonds ile bir anlaşma yaptığını ve yasal işlemin sona erdiğini duyurdu. Her iki adam da 2013’e kadar Formula 1’de veya 2011’in sonuna kadar FIA onaylı başka bir şampiyonada çalışmamayı kabul etti.
Skandal olayın ardından Renault’nun ana sponsorları ING ve Mutua Madrilena, sponsorluklarını geri çekti. Olay, Formula 1 tarihine Crashgate Skandalı olarak geçti. Ayrıca, Renault tarihinde kara bir leke olarak kaldı.
