Sağdan Ve Soldan Akan Trafik
Trafik akışı çoğunluk ile temel kurallara göre düzenlenmektedir. Sağdan akan trafik veya soldan akan trafikte ki asıl amaç trafiği düzene sokmaktır. Bir diğer amacı ise trafik kazalarının önüne geçebilmektir.
Bütün bunlar bir yana bazı bölgelerde trafik aynı koldan akmıyor. Dünyada insanların %66’sı araçlarını sağdan akan trafikte sürüyorlar. Kalan %34’ü ise soldan akan trafikte sürüşlerini gerçekleştiriyorlar. Dünyada soldan akan trafik için yapılan yollar, tüm yolların %28’ini oluşturuyor. Sağdan akan trafik için yapılan yollar ise kalan %72’sini oluşturmaktadır.
Bizler kendi ülkemizde araçlarda direksiyonun solda olmasına alışkınız. Ancak her ülkelerde ki araçlar bizde olduğu gibi soldan direksiyonlu değildir. Yani trafik sağdan akmamaktadır. Bu sebep ile otomobil üreticileri hem sağdan hem de soldan direksiyonlu arabalar üretip ülkelerin şartlarına göre pazarlama yapmaktadır. Günümüzde Dünyadaki ülkelerin 3 de 1’inde trafik soldan akmaktadır.
Peki, neden hepimiz trafiğin aynı tarafını kullanmıyoruz ? Bizler Türkiye olarak ne zamandan beri sağdan akan trafiği kullanıyoruz ? Hangi ülkeler farklı yön kullanıyor ve neden ? Gelin bu soruların cevaplarını trafiğin geçmişine inip arayalım.
Trafiğin Geçmişi
Biliyoruz ki yollar sağ ve sol olmak üzere ikiye ayrılıyor. Yolun hangi tarafının kullanılacağı sorusu ise arabalardan çok daha eskiye dayanmakta. Arkeologlar yaptıkları kazılarda bundan tam olarak 6000 yıl önce kullanılmış, taşla döşeli yolların izlerine rastlamışlar. En büyük yol ağı Romalılar tarafından kurmuştu. MS. 200 tarihinde Britanya dahil olmak üzere Kıta Avrupası’nın büyük bir çoğunluğu Romalıların elindeydi. Bu sebeple yollarda da kuralları onlar belirliyordu. Trafiğin soldan akmasının en büyük sebebi insanların çoğunluğunun sağlak olması diyebiliriz aslında. Yani sağlaklar için atın solundan binmek daha kolay olduğu için Romalılar yolun sol taraftan akmasına karar vermişler.
Daha Sonra Sola Geçiş Nasıl Oldu ?
Günümüzde Avrupa’da büyük bir çoğunluk sağdan akan trafik ile ulaşımlarını gerçekleştiriyor. Bu değişiklik 18. yüzyılda Napolyon tarafından gerçekleştirildi. Sebebi ise Napolyon’un solak olması. Gelmiş geçmiş en büyük imparatorluğu kurmayı amaçlayan Napolyon, Avrupa’da fethettiği bölgeleri yollarında eski Roma yönünü değil yolun sağını kullanmaya zorladı. Ne yazık ki Napolyon’un Avrupa’da ulaşamadığı bir yer vardı. O yer de tahmin edilebileceği gibi Britanya.
Amerika’da da at kullanıldığı zamanlarda sürücü, sağ elindeki kırbaçla tüm atları kontrol edebilmek için sol arka ata oturmayı tercih ediyordu. Bu sebeple Amerika, yolun sağ tarafından seyahat etmeye başladı. Ancak 19. yüzyılda bu değişti. Yollar taş döşenmeye başladığı zaman sürücüler yolun yanındaki giderlere düşmemek için sağ arka ata oturmayı tercih ettiler. Yani hem trafiğin sağından ilerleyip hem de sağ tarafta oturuyorlardı. İlk arabalar üretilmeye başlandığı zaman da bu alışkanlık değişmedi. Henry Ford’un ilk arabası olan Model A da, sağ direksiyona sahipti.
Halen Trafiği Soldan Akan Ülkeler
| Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti | Jersey | Kenya |
| Kiri-bati | Lesoto | Makao |
| Malavi | Maldivler | Malezya |
| Malta | Man adası | Mauritius |
| Monserrat | Mozambik | Namibya |
| Nauru | Nepal | Niue |
| Norfolk adası | Pakistan | Papua yeni gine |
| Pitcairn adaları | Saint helena | Saint Kitts ve Nevis |
| Saint Lucia | Saint Vincent ve Grenadinler | Samoa |
| Seyşeller Seyşel Adaları | Singapur | Solomon Adaları |
| Sri Lanka | Surinam | Svaziland |
| Tanzanya | Tayland | Tokelau |
| Tonga | Trinidad ve Tobago | Tuvalu |
| Uganda | Zambiya | Yeni Zelanda |
| Zimbabve | Avustralya | Alderney |
| ABD Virjin Adaları | Anguilla | Antigua |
| Barbuda | Bahamalar | Bangladeş |
| Barbados | Bermuda | Bhutan |
| Birleşik Krallık | Britanya Virjin Adaları | Botsvana |
| Brunei | Cayman Adaları | Christmas Adası |
| Cocos Adaları | Cook Adaları | Doğu Timor |
| Dominika | Endonezya | Falkland Adaları |
| Fiji | Guernsey | Grenada |
| Guyana | Güney Afrika | Kıbrıs Cumhuriyeti |
| Hindistan | Hong Kong | İrlanda |
| Jamaika | Japonya |
Sağdan ve Soldan Akan Trafiğin Özellikleri
Soldan Akan Trafiğin Özellikleri
- Trafik soldan akar. Sadece öndeki aracı geçmek için sağ şerit kullanılabilir.
- Karşı yönden gelen trafik sağda kalır.
- Trafik işaretlerinin çoğu yolun sol tarafında sürücülerin yani görebileceği yerdedir.
- Araçlar trafik göbeklerinden dönerken saat yönünde dönerler.
- Yayalar karşıdan karşıya geçerken ilk önce sağlarına daha sonra sollarına bakarlar.
- Araçların şoför mahalli sağdadır.
- Kaldırımın olmadığı yerde yayaların yolun sağından yürümeleri gerekmektedir.
Sağdan Akan Trafiğin Özellikleri
- Trafik sağdan akar. Sadece öndeki aracı geçmek için sol şerit kullanılabilir (sollama)
- Karşı yönden gelen trafik solda kalır.
- Trafik işaretlerinin çoğu yolun sağ tarafında yani sürücülerin görebileceği yerdedir.
- Araçlar trafik göbeklerinde dönerken saat yönünün tersine dönerler.
- Yayalar karşıdan karşıya geçerken ilk önce sollarına daha sonra sağlarına bakarlar.
- Araçların şoför mahalli soldadır.
- Kaldırımın olmadığı yerde yayaların yolun solundan yürümeleri gerekmektedir.
