2016 yılının bitmesine 2 aydan az bir süre kaldı. Otomotivdeki ÖTV sisteminin değişeceğine dair açıklamalar hem tüketicinin hem de sektörün kafasını karıştırıyor
Mehmet Ali Kantarcı
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı 2016 on aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,06 azalarak 719 bin 499 adet olarak gerçekleşti. Yılın sın iki ayında ise yaklaşık 250 bin adet satış öngörülüyor. Ancak yaklaşık bir ay önce ÖTV oranları ve sisteminde değişiklik yapılacağına dair açıklamalar pazarda karışıklık yarattı. Bazı tüketiciler hemen alıma geçerken kimi de yeni oranları görmek için beklemeye geçiyor.
MALİYE ÇALIŞMA YAPIYOR
Maliye Bakanlığı otomobil alımlarındaki ÖTV oranlarının değiştirilmesi konusunda çalışmaların sürdüğünü belirtiyor. Mevcut uygulamada motorlu taşıtlardan alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) sadece motor silindir hacmine göre belirleniyor. Oran motorun hacmine göre yüzde 45 ile 145 arasında değişiyor. Yeni tasarıyla aracın fiyatı, cinsi, sınıfı, üst yapı ve gövde tanımı, yolcu ve yük taşıma kapasitesi gibi unsurlar sisteme dahil edilecek. Ayrıca yeni vergilendirmede emisyon değerlerinin de ön plana çıkabileceği vurgulanıyor.
SEKTÖR VE BAYİLER ENDİŞELİ
Sektörü endişelendiren hesap, geçtiğimiz günlerde söylentilerle oluşan ve 50-55 bin TL üzeri 1.6 lt araçlarda konulacağı öne sürülen yüzde 74’lük ÖTV oldu. Bunun gerçekleşmesi durumunda bile aynı model araçların bile fiyatlarında 20 bin TL’yi aşan ÖTV vergi farkları oluşmakta. Bazı söylentiler de oranın yüzde 90’lara çıkabileceği yönünde. Sektör, bu durum için yetkilileri uyarmış durumda. Fiyata dayalı vergi ayarlanması gerçekleşirse kur ve donanım farkları ile aynı araçlar yılın değişik dönemlerinde ayrı vergi dilimlerine girebiliyor. Bu da vergi adaletine ve tüketicilerin aleyhine durum oluşturmakta. Ancak son söz ve yürürlüğe giriş tarih kararı tabi ki Maliye Bakanlığı’nda.
TALEP ÖNE ÇEKİLDİ
ÖTV söylentileri özellikle BMW,Mercedes, Audi gibi lüks markalarda talebi öne çekti. 1.6 lt lüks araçlara oranın artacağından endişelenen tüketiciler alıma geçiyor. Bu ay satışların 100 bin adetleri bulması bekleniyor. Ayrıca yükselen döviz kuru karşısında da stokar bitince zamlar kaçınıhmaz gözükmekte. Birçok markada birçok modelin bulunurluğunda zorluklar çekilmeye şimdiden başlandı.
ÖTV İÇİN SENARYOLAR
Hükümet tarafından TBMM ‘ne sunulan ekli ile Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 12. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi değiştirilerek; (II) sayılı listede yer alan mallar için mevcut oran değişikliklerine ilişkin yetki sınırları içinde kalmak şartıyla, 87.03 G.T.İ.P numarasında yer alan malların (binek otomobilleri ile esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar) özel tüketim vergisi matrahını esas alarak fiyat grupları oluşturma, bu fiyat grupları ve malların cinsi, sınıfı, üst yapı gövde tanımı, istiap haddi ile yolcu ve yük taşıma kapasitesi itibariyle farklı oranlar belirleyebilme hususunda Bakanlar Kurulu’na yetki verildi. Örneğin mevcut vergi sistemi ile 1.6 litrenin altındaki motora sahip bir otomobilin fiyatı üzerine yüzde 71 vergi biniyor. Buna göre de 50 bin lira vergisiz fiyatlı bir otomobil bayiden 85 bin 500 TL oluyor. Eğer ÖTV oranı yüzde 74’e çıkarsa 50 bin TL tutarındaki bir otomobilin fiyatı da 102.660 TL’ye çıkacak. Yani yeni vergi sistemiyle 85.550 TL değerindeki anahtar teslim satış fiyatına sahip bir otomobil 17.100 TL daha “vergilenerek”, 102 bin TL’nin üzerine çıkacak.Örneğin vergisiz fiyatı 75 bin TL olan bir Audi A3 1.4 lt TSI 150 hp otomobil, halen 130 bin TL’den satılıyor. Buna sigorta, kasko, trafik vergisi dahil değil.Yeni düzenleme ile yüzde 74’e çıkacak bir ÖTV oranı bu aracın anahtar teslim fiyatını 155. 990 TL’ye yükseltecek. Yeni kanun tasarısı Türkiye’de üretilen Fiat, Hyundai, Renault ve Toyota gibi markaların bazı modellerini yüzde 45 ÖTV kapsamında tutarken, bu markaların yeni nesil araçlarının bir kısmı yeni ÖTV ağına takılabilecek.Renault Megane, Toyota Corolla ve Verso, Honda Civic Sedan gibi modellerin üst versiyonları belirlenecek 50-55 bin TL’lik vergisiz fiyatın üzerinde kalabilir.
TÜKETİCİ NASIL DAVRANMALI?
Kasım ayı itibarıyla döviz kurundaki yükselme nedeniyle birçok marka fiyatlarında ortalama yüzde 1 ile 4 arasında yükselmeler yaptı. Ancak faiz ve kredi desteğini de artırdı. Kurdaki artış sürerse muhtemelen araçlardaki bu fiyatların görülmesi imkanı bir daha olmayabilir. Çünkü 2017 model değişim yılı ve yeni kurlarla birlikte araçlarlarda mutlaka bir zam dalgası gerçekleşecek. Muhtemelen gelecek yıl itibarıyla vergi sistemi de değişikliklere uğrayacak. Tüketiciler bu artı ve eksileri bir araya koyup ihtiyaçlarına doğrultusunda satışlarda yılın son avantajlarını değerlendirmeliler. Özellikle düşük motor hacimli premium marka araç almak isteyenlerin birçoğu şimdiden harekete geçmiş durumdalar. MEHMET ALİ KANTARCI
