Araba kaputunun içindekiler, ehliyet alırken mutlaka bilinmesi gereken unsurlar arasında yer alıyor. Aracın ön kısmındaki kaput, adeta bir kafatası gibi pek çok önemli parçayı içerisinde bulunduruyor. Menteşeli bir kapakla açılıp kapanan bu bölüm, aynı zamanda araç arızalarında ilk bakılan yerlerden biri. Bu sayede onarım ve bakım için motora erişim sağlanabiliyor. Ancak ehliyet sınavından sonra kaputun içindekiler sık sık açılıp kontrol edilmediği için sürücüler tarafından zamanla unutulabiliyor. Ta ki araç arızalanana kadar… Hadi, bugün bilgilerinizi kontrol etmek ve tazelemek için kaputun içerisindeki unsurlara bir göz atalım.
1 Motor
Araçlar için en önemli parça tabii ki motor. Direkt olarak arabanın kalbi diyebileceğimiz motorun görevi, yakıtı kullanarak ısı enerjisini mekanik enerjiye çevirmek. Bu parçalar, kullandıkları yakıtın türüne göre benzin, dizel, LPG ve elektrik şeklinde çeşitleniyor. Ayrıca yanma yerine göre içten ya da dıştan yanmalı olarak da birbirinden ayrılıyor. Motorun performansına katkı sağlayan silindirler ise sayılarına göre 3 silindirli, 6 silindirli ve 8 silindirli motor gibi isimlendirilmelere katkı sağlıyor.
2 Antifriz (Motor Soğutma Suyu)
Arabanın kaputunun içindekiler arasında motor ile bağlantılı bir sonraki bileşen ise motor soğutma suyu olarak da bilinen antifriz. Bu bölümün aslında iki önemli görevi bulunuyor. İlki motorun soğuk hava şartlarında donmasını engellemek. İkincisi ise ısıyı emerek hararetin yükselmesine engel olmak.
3 Motor Yağ Kontrol Çubuğu
Araba kaput parçalarından bir diğeri de motor yağ göstergesi. Motorun çevresinde konumlandırılan yağ göstergeleri, bir çubuk yardımıyla motor yağının seviyesini görebilmenizi sağlıyor. Günümüzde pek çok modelde otomatik gösterge de mevcut ancak manuel kontrol sağlayan motor yağı kontrol çubuğu olmazsa olmazlarından. Çünkü motor yağ seviyesindeki kritik azalma, sistemin diğer bileşenlerinde yaşanacak aşınma ve sorunları da beraberinde getiriyor. Bu nedenle çubuğun her bin kilometrede bir kontrol edilmesi öneriliyor. Genellikle her 1000 kilometrede 0.3-1.5 litre arasındaki eksilme normal olarak kabul ediliyor.
4 Fren Hidroliği
Sıradaki araba kaputu bileşenimiz fren hidroliği. Kaput altında yer alan bu parçanın temel amacı, fren hareketini fren mekanizmasına doğru iletmek. Bu basınçla beraber balatalar da disklere baskı uyguluyor. Sistemin işleyişi için gerekli olan fren hidrolik yağı ise bu hareketler sırasında yüksek sıcaklıkta baskıyı doğru oranda iletmeye yardımcı oluyor.
5 Hava Filtresi
Hava filtresi, araç kaputunun içindekiler listesinde beşinci sıramızda. Bildiğiniz üzere içten yanmalı motorların çalışması için yakıt ve havaya ihtiyaç duyuluyor. Hava filtresi bu noktada devreye girerek yakıtın tepkimeye girebilmesi için gerekli havayı süzüyor. Ekonomik bir ürün olmasına rağmen sistemin düzgün çalışabilmesi adına son derece önemli bir görev üstlenen hava filtreleri, zararlı partiküllerin silindirlere ulaşmasını engelliyor. Performans düşüşü yaşanmaması ve arızaların meydana gelmemesi için hava filtrelerinin düzenli olarak kontrol edilip değiştirilmesi gerekiyor.
6 Cam Silecek Suyu
Araba ön kaput parça isimleri arasında gözden kaçabilecek bir unsur da cam silecek suyu. Sürüş sırasında net bir görüş için son gerece gerekli olan bu malzeme de yine kaputun altında muhafaza ediliyor. Yol güvenliği noktasında hayati olan bu konu sebebiyle cam suyunun sürekli olarak kontrol edilmesi ve haznenin dolu tutulması önemli. Özel formüllerle üretilen bu tür temizleme suları, düşük sıcaklıklarda donmadığı gibi camdaki çizilmeleri önlemeye ve su kanallarındaki kireçlenmeyi engellemeye de yardımcı oluyor.
7 Yağ Filtresi
Tıpkı hava filtresinde olduğu gibi yağ filtresi de motora giden yağı temizlemek için kullanılıyor. Bu sayede hem motor ömrü uzuyor hem de performansının artması sağlanıyor. Çünkü yağa karışan partiküller yağın yoğunlaşmasına neden olarak dolaşımı yavaşlatıyor. Ayrıca motorda aşınmalara sebep olarak ciddi sorunlara zemin hazırlayabiliyor. Partikülleri içerisine hapsederek yağın temiz kalmasını sağlayan bu filtre sayesinde sistem sağlıklı bir şekilde çalışabiliyor. Tabii ki bu parça da zamanla geçirgenliğini ve partikül tutma kapasitesini kaybedeceği için belirli periyotlarda değiştirilmesi gerekiyor.
8 Akü
Kaputun altında yer alan en bilindik unsurlardan biri akü. Aracın elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak için kullanılan bu parça, aynı zamanda şarj edilmeye ihtiyaç duyuyor. Ancak bu ihtiyacı kendi kendisine karşılayabilmek için hareket halindeyken aracın şarj sisteminin ürettiği elektriği kimyasal enerji olarak depoluyor. Daha sonra hem marş motoruna elektrik vermek hem de aracın çalışmadığı zamanlarda kullanılan elektrikli alıcılara elektrik sağlamak için kullanılıyor.
9 Radyatör Kapağı
Direksiyon sınavında kaputun içindekiler sorulduğunda gözden kaçabilecek unsurlardan biri radyatör kapağı. Araçlarda iki büyük görevi üstlenen bu parça, basınç ve vakum valflerinden oluşuyor. Bu görevlerden ilki, motor soğutma sistemi içerisinde yüksek ısı ve basınç sebebiyle motor soğutma suyunun sızdırmasını önlemek. İkincisi ise hava çıkış valfleri ve yağlar ile motor soğutma sistemindeki basıncın oranını doğru düzeyde ayarlamak. Sıvının basıncı yükseldiğinde basınç valfi açılıyor ve ortamı dengelemek için peteklerde biriken sıvıyı rezervuar tankına taşıyor. Basınç normal seviyelere gerilediğinde bu sefer de vakum valfi devreye giriyor ve soğutucu sıvıyı radyatöre geri dolduruyor. Modele bağlı olarak radyatör kapağının boyutları her araçta değişebiliyor.
Allah razı olsun.