Yumuşak Süspansiyonlu Otomobiller

Yumuşak süspansiyon nedir? Yumuşak süspansiyonlu arabalar hangileri? Yumuşak süspansiyonlu araç listesi var mı? Süspansiyona göre araçlar nasıl listelenir? Peki, yumuşak süspansiyonlu SUV modelleri hangileri

Mert Yılmaz sizin için araştırdı!

Bir okuyucumuzdan mail gelmiş, satın almak istediği otomobilin konforlu bir süspansiyona sahip olmasını istediğini belirtmiş. Bizden de bu tip otomobilleri derlememizi istemiş. Öncelikle söylemek istiyorum ki, bu oldukça kişisel bir durum. Elbette yumuşak süspansiyonuyla otomobiller var ama genel olarak bakarsak, benim konforlu bulduğum bir otomobil size sert gelebilir. Tam tersi de geçerli tabii.

Sürekli GTi tarzı yani hot hatch tabir edilen otomobiller kullanan biri için üretimdeki hemen her otomobil yumuşak süspansiyonlu olarak kabul edilebilir. Ya da S-Serisi Mercedes’e sahip olan biri için diğer otomobiller fazlasıyla sert olarak yorumlanabilir.

Süspansiyon Nedir?

Bu konuya değinmeden önce aslında süspansiyon nedir biraz onu irdelememiz gerekli. Süspansiyon sistemleri, yoldan gelen darbeleri sönümlemeye çalışan elemanlardır. Şu anda üretimde olan otomobillere bakarsak, genel olarak salıncaklar, amortisörler, viraj denge çubukları  ve helezon yaylardan oluşur. Tabii bu çok genel bir değerlendirme, yoksa süspansiyon sistemleri çok çeşitlidir. Öncelikle bağımsız, yarı bağımsız ve sabit akslı sistemler olarak ayırmak mümkündür.  Günümüzde birçok üretici, özellikle ön tarafta McPherson sistemi kullanır. Bu sistem hem az yer kaplar hem de maliyeti ucuzdur. McPherson sistemleri bağımsızdır yani her iki tekerlek de ayrı ayrı hareket edebilir. Sağ tekerleğiniz çukura girdiğinde sol taraf etkilenmez.

Yarı bağımsız süspansiyon sistemlerine torsiyon çubukları örnek verilebilir.  Burulma direncine bağlı olarak çalışan bu sistemlerde de bir yere kadar her iki tekerlek bağımsız çalışabilir. Günümüz otomobillerinin birçoğunda, arka tarafta torsiyon çubukları vardır. Tabii bu sistemler de kendi içinde ayrılabilir. Örneğin U ya da H tipi yarı bağımsız sistemler gibi.

Sabit akslı süspansiyon sistemiyse bir dingilden oluşur ve her bir tekerleğin yukarı-aşağı hareketinden öbür taraf da etkilenir. Özellikle eski nesil ticari araçların birçoğunda hem önde hem arkada sabit aks olabilmekteydi. Daha iyi anlamak için Tofaş’ın Kuş Serisi’ni aklınıza getirin, bu otomobillerin arka tarafında sabit aks kullanılmıştır. Tabii arka tarafta sabit aks deyince hemen arkadan itişli otomobilleri düşünmeyin, örneğin Renault 12 önden çekişli olmasına rağmen, arka süspansiyonu sabit akslıdır. Sabit akslı sistemler, helezon yaylı ya da makas tabir edilen yaprak yaylı sistemlere sahip olabilir. Yay demişken, bu sistemler de oldukça farklılaşabilir. Tekerleklerin yukarı-aşağı hareketine izin veren bu sistemler de helezonlardan tutun havalı yaylara kadar birçok eleman kullanılabilir. Otomobilin performansı arttıkça süspansiyon sistemleri de çeşitlenir. Çok kollu sistemlerden çift salıncaklılara kadar  birçok farklı teknoloji vardır.

Amortisörler de gazlı ya da hidrolik gibi çeşitlidir. Temel olarak yaylanmayı kontrol etmeye yararlar. Aslında otomobilin ağırlığını taşıyan yaylardır, amortisörler değil. Amortisör olmasaydı, yaylanmaya başlayan aracın salınımı hemen durmazdı. Amortisörü patlak bir otomobilin çamurluklarından baskı uyguladığınızda yaylanmanın hemen sona ermediğini fark edebilirsiniz.

Viraj denge çubukları, her iki tekerleği birbirine bağlarlar ama bağımsız yaylanmaya da engel olmazlar. Bu sistemin amacı, otomobil virajda yattığında dışta kalan tekerleğin hareketini sınırlamaktır. Örneğin sola doğru bir virajda otomobil sağa doğru yattı ve sağ tekerleklerin süspansiyonu kapanırken sağ taraf açılmaya başladı. Bu durumda viraj denge çubukları sağ tarafa baskı uygular ve tekerleğin normalden fazla açılmasını engeller. Tabii tam tersi de geçerlidir. Kısaca, viraj denge çubuğu otomobilin virajlarda fazla yatmasına engel olur. Sonuç olarak süspansiyon sistemleri darbeleri sönümlemek kadar, tekerleklerin her zaman zemine doğru açıda basması için gerekli olan sistemlerdir.

Konumuz, genel olarak süspansiyon sistemleri olmadığı için bu kadar teknik detay yeterli diye düşünüyorum.

Süspansiyon Her Zaman Konforlu Mu Olur?

Eski Amerikan otomobillerini düşünün… Çok güzel yaylanırlardı değil mi? Üstelik arka tarafları sabit akslı, oldukça ilkel bir yapıları vardı ama içindeyken konforu hissederdiniz. Bir de o devasa yapılı, ağır ve yumuşak araçları virajlı yollarda düşünün. Hiç de yol tutar gibi gelmiyor değil mi? Zaten aynen öyledir. Evet, burada konfor-yol tutuş ikilemi devreye giriyor. Üreticiler, hedef kitlelerine göre araç tasarlar ve genelde bir taraftan ödün verme eğilimindedirler.

Bir ralli otomobili ile karşılaştınız mı bilmiyorum. Özellikle asfalt ayarlarında süspansiyonu neredeyse taş gibidir. Çamurluklardan bastırdığınızda normal otomobiller gibi esnemez çünkü tamamen yol tutuş odaklı olarak üretilmiştir. Kaba tabirle performans odaklı otomobiller sert, konfor odaklı otomobiller yumuşak bir süspansiyonla üretilir. Ama otomobillerin genelini bu sınıflandırmaya uyduramazsınız.

Hem çok güçlü, dolayısıyla iyi yol tutması gereken hem de hedef kitlesi nedeniyle konforlu olmak zorunda olan otomobiller vardır.  Ayrıca SUV’lar gibi yüksek yapılı, ağır araçlar da mevcuttur ki, bunların da gücü gittikçe artmaya başladı Birçok SUV’un ‘M’ ya da AMG gibi performanslı versiyonları bulunuyor. İşte burada mühendislik devreye girer.

Konfor ve yol tutuş gibi iki karşıt kutbu en iyi şekilde bir araya getiren markalar mühendislik anlamında başarılı olarak kabul edilir.  Yukarıda bahsettiğim çok kollu, çift salıncaklı sistemler burada devreye girer. Tabii teknolojinin sınırları elektronik kontrollü süspansiyon sistemlerine kadar uzanıyor. Böylece tek bir tuşa basarak istediğiniz süspansiyon ayarına kavuşabiliyorsunuz. Kendiniz uğraşmak istemezseniz de sistem otomatik olarak kendini ayarlıyor. Virajlı bir yolda hızlanmaya başladığınızda sistemi bunu algılıyor ve süspansiyon sertleşiyor. Tabii bunlar mili saniyeler içinde olduğu için sürücü ve yolcuların fark etmesi olanaksız.

Şimdi gelelim okuyucumuzun sorusuna cevap vermeye. Tek tek marka ve model ismi vermek istemiyorum çünkü kişiye göre değişebilen kavramlar bunlar.

Listemize Bir Bakın;

• Fransız otomobilleri süspansiyon konforu konusunda başarılıdır. Tabii R.S.’leri GTi’ları saymıyorum. Citroen’lerin süspansiyon konforu meşhurdur. 1950’lerde bile hidropnömatik sistemleri kullanan Fransız marka’nın 2CV’leri bile köylülerin taşıdıkları yumurtalar kırılmasın diye tasarlanmıştır. PSA Grubu’na dahil olduktan sonra üst modeller hariç bu özellikleri unutulan Citroen, günümüzde de köklerine dönmeye çalışıyor. Örneğin makyajlı C4 Cactus’ün süspansiyonu için örnek bir süspansiyon konforu sunduğu iddia ediliyor.

Sıfır km Citroen C4 Cactus fiyatlarına buradan bakabilirsiniz.

• Renault’nun da birçok modeli konfor odaklıdır. Peugeot, sürüş keyfine biraz daha fazla önem verir ama birçok modelinin süspansiyon sistemi rahatsız edici değildir.
• Genel olarak Volkswagen Grubu’nun otomobilleri de yeterince konforludur. Tabii yineliyorum sportif modellerden bahsetmiyorum.
• Premium markalara bakıldığında bu işin kralı Mercedes’tir ama A-Serisi, CLA gibi modeller değil. C-Serisi’nden itibaren çok hızlı olmayan bütün Mercedes modelleri yüksek süspansiyon konforu sunar.
• BMW için sürüş keyfi daha ön plandadır ama 5 ya da 7 Serisi gibi modelleri hem konfor hem de yol tutuş anlamında beklentileri fazlasıyla karşılar.
• Yukarıda VW Grubu demiştim ama Audi modelleri süspansiyon konusunda konforlu listesine kesinlikle eklenebilir.
• Opel marka otomobiller de genel olarak rahatsız edici değildir. İkinci el Opel otomobiller ve sıfır km Opel seçenekleri arasından tercih de yapılabilir.
• Ford marka otomobillere baktığımızda da yol tutuşa daha fazla önem verir ama iyi bir süspansiyon mühendisliğine sahiptir.
• Bir dönem Hyundai modelleri süspansiyon konforu noktasında problemliydi. Marka kendini yol tutuş konusunda konumlandırmak istedi ve sert araçlar üretti. Özellikle arka kısımları gereğinden fazla zıplayan Hyundai modelleri hatırlıyorum. Tabii bu hatalarından çabuk döndüler. Şu anda birçok modeli hem yol tutuşta hem de konforda problemsiz. Bu soruyu soran arkadaşın bütçesini de bilmediğim için özellikle şu modeli alın diyemiyorum.

Son olarak bir aracın içinde konforlu hissetmeniz için sadece süspansiyon yeterli değildir. Koltuklar da çok önemlidir. Genişlik ve ferahlık da bir o kadar önemlidir. Örneğin süspansiyon konforludur ama dizleriniz ön koltuğa sürterken kendinizi iyi hissetmezsiniz.

Sıfır araç fiyatlarına buradan bakabilirsiniz!

Sonuç olarak; okuyucumuza ve bu konuyla ilgilenenlere önerim şu: Sıfır ya da ikinci el fark etmez, almayı düşündüğünüz otomobili mutlaka kullanın hatta arka koltukta bile yolculuk etmeyi deneyin. Çünkü bazı otomobilleri kullanırken rahatsız olmuyorsunuz ama arka süspansiyon daha fazla zıplatıyor.

Süspansiyon nedir, sorusunun yanıtı önemli. Çünkü bazı omurga rahatsızlıkları için süspansiyonu yumuşak araçlar büyük önem kazanır. Bu nedenle süspansiyona dikkat ederek araç almak faydalı olabilir.