Conta Nedir? Conta Neden Yanar?

Conta, her araçta bulunan olmazsa olmaz parçadır. Öyle ki neredeyse tüm parçaların arasında conta yer alır. Peki, conta nedir? Genel olarak conta, araçtaki sızdırmazlık elemanıdır. Contanın çeşitleri de vardır. Ayrıca zamanla bazı conta arızaları yaşanabilir. Arızalar küçük çaplı gözükse de dikkate alınmadığında büyük sonuçlar doğurabilir.

Contanın Görevi

Conta, otomotiv dünyası başta olmak üzere pek çok sektörde kullanılır. Araçta temas halinde bulunan parçalar arasındaki sızdırmazlığı sağlar. Ayrıca parçaların birbirine daha iyi oturmasına yarar. Örneğin conta iki farklı maddenin birbiri arasına geçişini engeller ve maddelerin sızmamasını sağlar. Bilhassa motor soğutma sıvısı ve motor yağı arasındaki kaçakları önler.

Conta Çeşitleri

Contaların kullanım alanlarına göre birçok farklı conta çeşidi vardır. Bu çeşitlenme daha çok hareketli ve hareketsiz parçalara göre değişir. Örneğin mantar conta genellikle yağ sızdırmazlığı için kullanılırken o-ring conta klima kompresör hattında yararlanılır. Conta çeşitleri ve görevleri ise aşağıdaki gibidir:

• Sıvı Conta

Genellikle su geçirmezliği için kullanılan bu conta çeşidi tüp halinde bulunur ve yüzeye uygulanır. Ardından bir süre beklendikten sonra yerine montajı yapılır. Tam kuruma sonrası kullanıma hazırdır.

• Mantar Conta

Mantar conta yumuşak yapıda olan çeşittir. Genel kullanım alanıysa yağ sızdırmazlığıdır. Ayrıca oldukça başarılı contalar arasında yer alır. Genelde külbürütör kapaklarında mantar conta kullanımı görülür.

• O-ring Conta

Araçların birçok yerinde kullanılır. Sızdırmazlık sağlayan kauçuk yapıdaki küçük yuvarlak contalardır. Klima kompresör hattı, soğutma suyu kapak altı, depo kapağı ve bilimum motor parçalarında kullanılır.

• Silindir Kapak Contası

Bu conta genelde yüksek sıcaklık altında çalışan parçalar arasında kullanılır. Silindir kapak contası araçlarda çelik conta olarak da kullanılır. Motor ömrü için oldukça önemli olan silindir kapak contası, silindir bloğu ve kapak ortasındadır. Burada yüksek basınç ve sıcaklığa dayanıklı bir şekilde sızdırmazlık görevini yerine getirir. Fakat silindir kapaktaki conta yanması fark edilmezse araçta büyük hasarlara neden olur.

Silindir Kapak Bölgesinde Terleme 

Silindir kapağı araçta motorun, eksantrik milinin, hidrolik iticilerin ve sübap sistemin olduğu alanda yer alır. Bu alanın yapısı gereği sızdırmazlık elemanın bulunması gerekir. Elemanlar silindir kapak contası ile monte edilir. Ayrıca silindir kapakta pul-oring ve conta bulunur. Fakat her contanın bir ömrü vardır. Burada yer alan contaların tahrip olması veya civatalarda gevşeme gibi sorunlar yaşanması terleme ya da sızıntıya neden olur. Araçtaki sızıntıların önüne geçilmezse sonuçları daha ağır olabileceği için aracı servis yetkilisine göstermekte fayda var.

Conta Neden Yanar?

Araç motorları genel olarak su soğutmalı olarak çalışır. Soğutma sisteminin parçaları arasında su radyatörü, fan, fan müşürü, hararet müşürü, termostat, su hortumları ve su pompası (devridaim) yer alır. Soğutma suyunu daha sağlıklı bir hale getirmek için antifriz kullanmak gerekir. Bu sayede pas oluşumu engellenir. Antifriz kullanılmadığı takdirde sudaki pas, hortumların yanı sıra su tapalarını ve radyatörü çürütebilir. Su sızıntılarına yol açar. Eğer fark edilmezse araç suyu olmadığı için soğuyamaz hararet yapmaya başlar. Hararet yapan araçtaki conta ısıya dayanamaz hale gelir. İşte, bu noktada silindir kapağı ile motor bloğu arasında yer alan conta yanar.

Contanın yanıp yanmadığını egzozdan çıkan renkten anlamak mümkün. Bu durum genellikle beyaz renkli olarak açığa çıkar. Ayrıca contası yanık olan aracın arızası, contanın yandığı yere göre değişiklik gösterebilir. Örneğin su deposuna hava basabilir ya da silindirlerin arasından yandıysa tekleme yaptırabilir. Tabi, bir süre sonra yağa su karıştırır. Yaptırılmaz ve araç kullanılmaya devam ederse yatak sarar. Bu noktada arıza büyür ve motorun tamamen yaptırılması gerekir. Conta yanması sebeplerinden biri de su pompasının kanatlarının aşınmasıdır. Su radyatöründe soğuyan su, pompa vasıtası ile motora taşınmaz ise araç hararet yapar ve conta yakar. Ayrıca fan müşürü veya termostatın açmaması durumunda da conta yanar. Bu ikisinden biri dahi meydana gelirse fan devreye girmez ve suyu soğutmaz. Araç hararet yapar ve conta yine yanar.

Conta Yanması Belirtileri

• Soğutma suyuna yağ karışması
• Motor hararet göstergesinin yanması
• Egzoz manifoldudan soğutma suyunun akması
• Aracın stop etmesi veya yakıtta verimsizlik yaşanması
• Motor yağının yapısında değişmeler yaşanması (daha akışkan bir hale gelir)

Yanmasını Engellemek için Gerekenler

• Trafikte sert dur-kalk yapılmamalı
• Antifriz araca uygun miktarda konulmalı
• Su seviyesi düzenli olarak kontrol edilmeli
• Hararet göstergesi yandığında dikkate alınmalı
• Araç seyir halindeyken anormal bir durum fark edildiğinde kenara çekilmeli ve araç soğuduktan sonra su kontrolleri sağlanmalı

Yanık Conta Tamiri 

Aracınızda contanın yandığına dair belirti fark etmeniz durumunda yetkili bir servise götürün. Tamir servis yetkilisi, aracınızın conta yakmış olduğunu size söylediği an süreç başlamış olur. Tamir sürecine dair bir örnek vererek açıklayalım. Öncelikle silindir kapağı sökülerek durumuna bakılır. Eğer silindir kapağında çürüme belirtisi yoksa sökülen silindir kapağı kapakçıya gönderilir. Subaplar vakum testine sokularak kaçak varsa lastikleri değiştirilir. Fazla sıcaklıktan yüzeyinde şekil bozukluğu olan kapak taşlanarak düz hale getirilir. Fakat silindir kapağında çürük veya çatlak varsa kullanılmaz. Yeni conta takımıyla birlikte araç toplanır. Tabi tamir süreci her conta için farklı olacaktır.

Genel olarak conta yakma maliyeti araçlara göre farklılık gösterir. Örneğin Tofaş’ın conta yakması ile daha farklı model aracın conta yakması farklı maliyet çıkarabilir. Ancak maliyete dahil olan bazı değişkenler vardır. Örneğin işçilik, motor yağı, üst kapak contası, subap değişimi veya yağ filtresidir. Son olarak zaman zaman sürücülerin aklına “conta yakan araba ne kadar su eksiltir?” gibi sorular gelebiliyor. Bu noktada conta yakan aracın ne kadar su eksilttiği hasara göre değişmektedir. Yaklaşık cevabı aracı tamir eden servis yetkilisi verecektir.

Diferansiyel Pinyon Contası Nedir? Nasıl Değiştirilir?