Otomobillerin kalbi olan motorların pek çok tipi bulunur. 3 silindirli motor da bunlardan biridir. 3 silindirli motorun ürettiği güçle araca hareket kabiliyeti kazandırılır. Arabaların yanı sıra 3 silindirli motor, motosikletlerde de kullanılır. Yani pek çok taşıtın en önemli parçalarından biridir. Şimdi ise gelin 3 silindirli motor nedir ve nasıl çalışır detayları ele alalım.
3 Silindirli Motor
3 silindirli motor adından da anlaşılacağı gibi üç adet silindirin birbirine bağlı olduğu bir motor tipidir. Günümüzde pek fazla tercih edilmeyen bu motor çeşidi, otomotiv dünyasındaki yeni teknolojilerin gelişmesiyle birlikte geri planda kalır. Ancak 3 silindirli motorların avantajları nedeniyle genellikle otomobillerde kullanılmaya devam edilir. 3 silindirli motorlar, 4 silindirli motor yapısındaki silindirlerden bir tanesinin iptal edilmesiyle oluşturulur. Daha kompakt ve hafif olmaları nedeniyle araçların ağırlığını azaltır. Bu da daha iyi performans ve yakıt tasarrufu sağlar. Aynı zamanda yakıt verimliliğinden taviz vermeden istenilen güce ulaşmak için turbo motorlar ile beraber kullanılır. Böylece daha fazla güç ve tork üretilir.
Aslında otomobil motorları genellikle 4 silindirli olarak tasarlanır. 4 silindirli motorlar, çoğunlukla karşılıklı belirli açılarla sıralanır. Fakat bu silindirlerden birinin çalışmaması sonucunda motorun çalışma düzeni etkilenir. Bu durumda silindirlerden biri iptal edilir ve motor ünitesi tamamen değiştirilmeden sorun çözülür. Kısaca bu motorlar, özel üretim olmayıp bir aksamanın neticesinde ortaya çıkar. Ancak 4 silindirin yapacağı görevi, 3 silindirin yapması daha yoğun bir güç üretime sebebiyet verir.
3 Silindirli Motor Nasıl Çalışır?
3 silindire sahip olması sebebi ile krank sayısının yapısı diğerlerinden farklıdır. Silindir sayısı tek olduğu için kranklar, 120 derecelik bir açıyla birbirine eklenir. Yani pistonları simetrik olarak yerleştirmek mümkün değildir. Silindirler, birbirinden serbest olarak hareket eder. Bu eylem nedeniyle 4 silindirli motorlarda olduğu gibi her an bir patlama meydana gelmez. 3 silindirli motorlarda gücün üretilmediği çok kısa bir zaman dilimi oluşur. Bu yüzden güç üretiminde bir takım kesintiler meydana gelir. Bu sebeple 3 silindirli motorun dezavantajlarından biri ortaya çıkar. Otomobil rölantideyken yoğun bir titreşim üretebilir. Aslına bakılırsa turbo teknoloji sayesinde bu titreşim minimalize edilir. Fakat 3 silindirli motorun doğasından dolayı gene de hissedilir. 3 silindirli motorların çalışma prensibi ise 4 zamanlı motorlarla aynıdır. Bu sebeple işleyişlerini anlamak için genel olarak 4 zamanlı motor çalışma prensibine göz atmakta yarar var:
- Emme Zamanı: Piston, aşağı doğru hareket ederken emme valfi açılır ve silindir içine hava-yakıt karışımını emer.
- Sıkıştırma Zamanı: Emme valfi kapanır ve piston yukarı doğru hareket ederek hava-yakıt karışımını sıkıştırır.
- Yanma Zamanı: Sıkıştırılmış hava-yakıt karışımı ateşleme bujisi tarafından ateşlenir ve yanma gerçekleşir. Bu yanma, pistonun aşağı doğru itilmesine ve güç üretimine yol açar.
- Egzoz Zamanı: Piston tekrar yukarı doğru hareket ederken egzoz valfi açılır ve yanma sonucu oluşan egzoz gazları silindirden dışarı atılır.
3 silindirli motor da bu sisteme göre çalışır. Fakat ufak farklılıklar söz konusudur. Motorda 4 yerine 3 silindir bulunduğu için silindirlerin her biri sırayla emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz zamanlarını gerçekleştirir. Böylece motor devamlı olarak güç üretir.
3 Silindirli Motor Kullanan Araba Markaları
3 silindirli motor, daha düşük üretim maliyetine sahip olduğu için orta sınıf araç üreten firmalar tarafından tercih edilir. Ford, Renault ve Volkswagen gibi markaların 3 silindirli araçları mevcut. Örneğin Ford genelde Ecoboost motoru ile bu kategoride yer alır. Renault Clio’da bu motoru kullanan otomobillerden biridir. Ayrıca bu motor tipi sayesinde hem dizel hem de benzinli motor üretmek mümkün.