Teknolojik gelişmelerin ardından araç sistemleri oldukça gelişti. Özellikle aküler, bu gelişime büyük ortak oldu. İhtiyaca, marka ve modele uygun birçok akü çeşidi ortaya çıktı. Bu sayede her aracın yapısal özelliklerine uygun aküleri kolayca bulmak mümkün kılındı. Aynı zamanda akülerden alınan verimler de artmaya başladı. Araç performansları, akülerin durumuna bağlı olarak yükseldi. Bugünkü içeriğimizde ise başta “akü nedir?” konusu olmak üzere akünün bütün detaylarına değineceğiz.
Akünün Görevleri
Elektrik enerjisini, kimyasal enerji biçiminde saklayan ve ihtiyaç durumunda tekrar elektrik enerjisi şeklinde kullanıma sunan parça aküdür. Peki, akünün görevleri nelerdir? Genel olarak akünün araçta 3 temel görevi bulunur. Bu görevler oldukça önemlidir. Çünkü aracın çalışma performansını etkiler. İlk olarak aracın hareket etmesi için ihtiyaç duyduğu enerjiyi temin eder. İkincisi araç park halindeyken enerji sağlar. Çünkü araç çalışmıyorken bile enerji kullanmaya devam eder. Üçüncüsü ise araçtaki elektrikli aletlerin çalışmasını yardımcı olur. Bu sistemlere devamlı olarak voltaj gönderir ve aktif hale getirir. Örneğin sürüş esnasında silecekler çalıştırılmak isteniyorsa ihtiyaç duyulan güç aküden alınır.
Araba Akü Çeşitleri Nelerdir?
Değişen ve dönüşen teknolojiyle birlikte farklı tip aküler geliştirilir. Özellikle birçok sektörde farklı niteliklere sahip aküler görülür. Otomotiv sektöründe ise farklı araç sınıflarına uygun çeşitli aküler bulabilmek mümkündür. Bu anlamda aküler, kullanılan metalin cinsine göre çeşitlenir. Metalleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kurşun asit
- Nikel kadmiyum
- Nikel demir
- Lityum iyon
- Nikel metal – hidrür
Genel olarak otomotiv sektöründe en yaygın kullanıma sahip akü, kurşun asit akülerdir. Bu tip aküler ise kendi içerisinde kuru ve sulu akü olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca bu iki sınıf akü, kendi içinde de farklılaşır.
Sulu Aküler
Sulu akülerin birkaç çeşidi vardır. Fakat otomotiv dünyasında en çok kullanılan çeşidi starter aküdür. Diğer akülere oranla bu akülere belirli aralıklarla bakım yaptırmak gerekir. Bakımı ve onarımı daha zahmetlidir.
-
Starter Akü
Starter akü birçok isimle adlandırılır. Bunlar arasında en popüler kullanılan tabirler, marş basma aküsü ve başlatma aküsüdür. Bu isimleri almasındaki asıl sebep ise aracın ilk çalıştırıldığı anda ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlamasıdır. Bu esnada ise yüksek akımlar iletilir.
Kuru Aküler
Kuru akünün çalışma yapısı sulu aküden daha farklıdır. Aynı zamanda kuru aküler, VRLA (Valf ayarlı kurşun asit akü) olarak da adlandırılır. VRLA aküleri kendi içerisinde iki gruba ayrılır. Bunlar ise AGM (elektroliti separatörlere emdirilmiş) ve Jelli VRLA aküleridir. Akülerin öne çıkan niteliği asit taşımamalarıdır. Aynı zamanda sızdırma yapmayıp gaz çıkışlarını düşük seviyede tutar. Uzun raf ömrünün yanı sıra kuru aküler, güvenlik açısından da dikkat çekerler. Ayrıca diğer akülere oranla titreşimlere karşı daha dayanıklıdırlar. Kuru akülerin arabalar dışında geniş kullanım ağı vardır. Örneğin barkod cihazlarında, teknelerde, tıbbı cihazlarda sıkça tercih edilir.
-
AGM Akü
AGM akü (Absorbent Glass Mat), oldukça dayanıklıdır. Akıllı akü olarak da bilinen AGM aküleri kaynaklara göre rejeneratif fren sistemi olan araçlarda kullanılır. Bu tip aküler, jeneratörler tarafından da desteklenir.
-
Jel Akü
Jel kıvamındaki elektrolitlerden dolayı bu adı alan jel akü, kuru akü çeşitlerinden biridir. Bu tip akülere sıvı eklemesi gerekmediği için bakımsız akü olarak da adlandırılır. Jel akülerin fiyatları diğer akülere oranla biraz daha yüksektir. Aslında bu durumun birkaç sebebi vardır. Örneğin jel aküler daha yüksek performans sağlayabilir. Ayrıca sıvı akülerden daha uzun ömürlüdür ve sızdırma gibi arızalar görülmez.
Start & Stop Akü
Öncelikle “start-stop nedir?” açıklayalım. Araçların lüzumsuz yere elektrik tüketmesini engellemek maksadıyla üretilmiş teknolojidir. Bu sayede araçlar, daha çevreci ve tasarruflu hale gelir. Peki, “start-stop aküsü nedir?” Bu araçlara özel olarak geliştirilen akü tipidir. Araç motoru pasif durumdayken marş motoruyla akü, deşarj olmaz. Ayrıca akünün şarjı tam olarak dolduğunda alternatör aküyü şart etmez. Böylelikle yakıt tüketimi azalırken motorun yükü de hafifler. Ayrıca start-stop aküler daha çevrecidir.
Doğru Akü Seçimi Nasıl Yapılır?
Araç sahiplerinin akü seçiminde genellikle fiyat kriteri öne çıkar. Burada yapılan yanılgı ise en ucuz olan aküyü tasarruf olarak görüp tercih etmektir. Doğru akü seçebilmek için fiyat ve kalitenin orantılı olmasına dikkat etmek gerekir. Uygun fiyatlı olduğu için alınan bir akü, kötü hava koşullarına dayanamadığından dolayı bazen 2-3 yıl içinde işlevini kaybedebilir. Bu noktada fiyat-performans ürünlerini tercih etmek daha faydalı olacaktır. Ayrıca arabanızın türüne uygun akü almanız önemlidir. Hatta birçok akü firması, kullanım alanlarına uygun olarak aküleri ayrıştırır. Binek, hafif ticari ve motosiklet aküleri gibi ayrımlar yapılabilir.
İyi Akü Markası Nasıl Anlaşılır?
Ülkemizde hem online hem de fiziki olarak satın alım yapabileceğiniz pek çok akü markası mevcut. Ayrıca akü seçenekleri sadece yerli markalarda sınırlı değildir, yabancı marka aküler bulmak da mümkündür. Tüm bu bilgilerle beraber akü markası tercih ederken markanın yeni teknolojik trendleri takip etmesine özen gösterilmelidir. Aynı zamanda geniş bir hizmet ağı olması gerekir. Örneğin İstanbul’dan alınan akü, Mersin’de arızalandıysa marka, bu duruma müdahale edebilir durumda olmalıdır. Yani, satış sonrası müşteri memnuniyetini sağlayabilmelidir.
Akü Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Performans odaklı ve uzun ömürlü aküler alınmalıdır.
- Aracın marka ve modeline uygun akü seçimi yapılmalıdır.
- Servis ağı geniş akü markası tercih edilmelidir.
- Akünün garantisi uzun ve kapsamı geniş olmalıdır.
- Mevsim şartlarına dayanıklı aküler seçilmelidir.
- Yeni nesil akü seçimi yapılmalıdır.
- Kaliteli akü temin edilmelidir.
2. El Akü Alınır mı?
2. el araç alırken oto ekspertiz raporu detaylı incelenmelidir. Özellikle aküye dair sorunlar varsa dikkatlice okunmalı, yetkili ekiple konuşulmalıdır. Akünün kutup başları, su seviyesi ve doluluk oranı mutlaka kontrol edilmelidir. Bunun dışında dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise güvenilir oto ekspertiz firmasından destek almaktır.