Otomotiv devleri, sürücülere daha iyi sürüş deneyimi sunabilmek ve mevcuttaki modellerini daha iyi hale getirebilmek için devamlı olarak yeni teknoloji üretirler. Üretilen bu teknolojiler arasında birçok sensör yer alır. Arabada bulunan bu sensörler sayesinde aracın mevcut durumu ve arızası sürücüye anlık olarak bildirilir. Hızlı bir şekilde sürücüye bilgi verilmesi, arızaların erken teşhis edilmesine olanak sağlar. Bu sayede araçlar, daha verimli hale gelerek olası kazaların önüne geçilir. Şimdi, arabada bulunan sensörler nelermiş birlikte inceleyelim.
Araçlarda Hangi Sensörler Var?
Öncellikle kısaca araba sensörlerinin çalışma mantığına değinelim. Genel anlamda arabada bulunan sensörlerin belirli bir çalışma sistemi bulunur. Sensörler, araçta fark ettiği sorunları anlık olarak tespit edip sürücüye bu konuya yönelik gösterge panelinde bilgi verir. Tabi, araçta bulunan sensörler farklı farklı olduğu için her birinin ikaz ışığı birbirinden ayrıdır. Bu durumu bir örnekle açıklayalım. Basınç sensörleri, anormal bir basınç seviyesi fark ettiğinde motorda bulunan merkezi işlemciye bu bilgiyi gönderir. Ardından işlemci, sürücüye bu bilgiyi iletebilmek için gösterge panelinde ikaz ışığının yanmasını sağlar. Araçta bulunan sensörler sayesinde sürücü ve yolcuların daha güvenli seyahat edebilmesi olanaklı kılınır. Araçlardaki pek çok sensörü sizler için aşağıya listeledik.
Park Sensörü
Günümüzde en yaygın görülen sensörlerden biri park sensörüdür. Park sensörü sayesinde sürücüler arabalarını daha rahat park edebilir. Çoğunlukla park sensörü, aracın tamponunda yer alır. Ayrıca sensör, ses dalgası ya da elektromanyetik alan sayesinde çevresindeki engelleri tespit eder. Sürücünün park etmesine engel teşkil edebilecek cisimlere yaklaştıkça arabada bulunan sensör, kademeli olarak ötmeye başlar. Böylece sürücü, aracın pozisyonunu daha rahat ayarlayarak dilediği alana park edebilir. Araçtaki bu sensör nasıl kullanılır kısaca değinelim. Arabanızın vitesini R konumuna getirip özelliğine göre sesli ya da görüntülü verileri dikkate alarak aracınızı park edebilirsiniz.
Oksijen Sensörleri
Otomotiv sektöründe uzun bir geçmişe sahip oksijen sensörleri, yakıt ve hava karışımının her zaman ideal seviyede olmasını sağlar. Örneğin yanmamış oksijen seviyesini belirleyerek bu bilgiyi motor kontrol ünitesine (ECU) iletir. Ardından bir sonraki hava ve yakıt oranının düzenlenmesine yardımcı olur. Böylelikle emisyon dengesi ayarlanır ve kötü gaz salınımının önüne geçilir.
Oksijen Sensörü Nedir ve Nasıl Temizlenir?
Hız Sensörü
Araçlarda bulunan bir diğer sensör ise VSS şeklinde de ifade edilen hız sensörüdür. Adından da anlaşılacağı üzere bu sensör, aracın hızını takip etmeye yardımcı olur. Hız sensörünün araçtaki yeri ise otomobilden otomobile farklılık gösterir. Ancak genellikle şanzıman, vites kutusu, diferansiyel, tekerlek gibi yerlerde bulunur. Hız sensörü elde ettiği verileri ECU ile paylaşarak acil durumlarda gösterge panelinde ikaz ışığı yanmasını sağlar.
MAP Sensörü
Mutlak basınç sensörü olarak da adlandırılan MAP sensörü, içten yanmalı araçlarda görülür. MAP sensörünün araçtaki görevi ise hava basıncının miktarını ölçmektir. Aynı zamanda diğer sensörlerde olduğu gibi ölçümlediği bilgiyi motor kontrol ünitesine iletir. Bu sayede doğru oranlarda hava ve yakıt karışımı elde edilebilir.
Mutlak Basınç Sensörü Nedir? Map Sensörü Arızaları Nelerdir?
Gaz Kelebeği Sensörü
Motor kontrol ünitesine bağlı olarak çalışan gaz kelebeği sensörü, aslında gaza ne kadar bastığınızı ölçen bir sensördür. Gaz kelebeğinin konumunu algılayan sensör, motor kontrol ünitesinden edindiği bilgiler sayesinde rölanti, hızlanma, yavaşlama gibi sürüş dinamiklerini belirler.
Gaz Kelebeği Konum Sensörü Nedir?
Hava Akış Sensörü
Hava akış sensörü karşınıza MAF sensörü, hava akış metresi, kütle hava akış sensörü ya da debimetre olarak çıkabilir. Gaz kelebeği gövdesinin önüne yerleştirilen bu sensörün görevi, motora iletilecek havanın yoğunluğunu ölçmektir. Motorun yanma odasına iletilen hava en temiz haliyle olmalıdır. Ayrıca sensör motorun sıcaklığını da ölçümler. Elde ettiği bütün bilgileri ise ECU sistemine iletir.
MAF Sensörü Nedir? Hava Akış Sensörü Arızaları Nelerdir?
ABS Sensörleri
Kilitlenmeye karşı fren sistemi yani ABS, sürücünün araç hakimiyetini arttır. Sensör, hareket eden tekerleklerin hızını algılayıp ECU ile birlikte fren kilitlenmesini önler ve en doğru freni sürücüye sunar. ABS sensörünün verdiği bilgiler sonucunda araç ve tekerlek hızı hesaplanabilir. Aynı zamanda sensör sayesinde hangi tekerleğin kayma yaptığı algılanıp fren sistemi devreye sokulur.
Hava Yastığı Sensörleri
Önemli güvenlik sistemleri arasında yer alan hava yastığı, can güvenliğini en yüksek seviyede tutmaya yarar. Hava yastığı sensörleri ise aracın aldığı darbeyi algılayıp yastıkların şişmesi için gereken sinyali iletir.
Soğutma Sıvısı Seviye Sensörü
Motor soğutma suyu seviye sensörü, oldukça kolay bir sistemdir. Sensör, soğutucu ve antifriz sıcaklığını ölçümleyerek motor kontrol ünitesine edindiği bilgileri iletir. Örneğin araçta yeterli miktarda soğutma sıvısı yoksa gösterge panelinde ikaz ışığının yanmasını sağlar.
Soğutma Sıvısı Seviye Sensörü Nedir?
Vuruntu Sensörü
Motor kontrol ünitesiyle entegre çalışan vuruntu sensörü, motordaki titreşimleri algılar. Vuruntu sensörü sinyali sonucunda ateşleme ve enjeksiyon avansı ayarlanır. Aynı zamanda araçta vuruntu yaşanması; bujilerde, motorda, millerde ve pistonlarda hasara neden olur.
Vuruntu Sensörü (Knock Sensor) Nedir?
Yağmur Sensörü
Yağmur sensörü nasıl kullanılır ve ne işe yarar kısaca değinelim. Aracın genellikle ön camı ekseninde konumlanan yağmur sensörü, cama düşen damlacıkları ölçümleyip gerekli durumlarda silecekleri çalıştırır. Hatta cama düşen damlaların şiddetine göre sileceğin hızını değiştirir.
Yağmur Sensörü Nedir? Nasıl Çalışır?
Yakıt Sensörü
Aracınıza her zaman iyi yerlerden yakıt almanız gerekir. Yakıtın temiz ve kaliteli olması aracın daha iyi performans sergilemesine yardımcı olur. Ancak kalitesiz ve partiküllü yakıtlar, ateşlemede sorunlar yaratır. Araçta bulunan yakıt sensörü ise burada devreye girer. Yakıtta bulunan su seviyesini ölçümleyerek bilgi verir.
Yakıt Deposu Hakkında Merak Ettikleriniz
Yakıt Sıcaklık Sensörü
Adından da anlaşılacağı gibi yakıt sıcaklık sensörü, yakıtın mevcut durumunu ve sıcaklığını kontrol eder. Bu sayede doğru hava ve yakıt karışımı ayarlanmaya çalışılır. Aynı zamanda yakıtın sıcaklığını öğrenen ECU, enjektör püskürtme zamanlarını düzenler.
Yakıt Filtresi Nedir ve Bakımı Nasıl Yapılır?
Tork Sensörleri
Tork sensörleri, arabanın dinamik torkunu ölçer ve depolar. Ölçümlemeyi dönen şaftın etrafında oluşan manyetik alanı kullanarak elde eder. Bu manyetik alan torka göre değişkenlik gösterebilirken sensörler, durumu fark edip aradaki değişikliği ölçümleyebilir.
Lastik Basınç Sensörü
Lastik basınç seviye sensörü, lastiklerin basınç durumunu kontrol eder ve gerekli uyarıları yapar. Eğer aracınızda lastik basınç uyarı ışığı yanıyorsa lastiklerden biri veya daha fazlasında sorun olabilir. Konforlu ve rahat sürüş sağlayabilmek için lastik basıncını ideal seviyede tutmanız gerekir. Bu sayede yakıt tüketiminde de tasarruf sağlanabilir.
Lastik Basıncı Nedir? Aracınızın Lastik Hava Basıncı Kaç Olmalı?
Fren Sıvısı Basınç Sensörü
Fren tekerlek silindirlerine iletilen fren hidrolik yağını ölçen fren sıvısı basınç sensörü, iyi çalıştığında aracın durma performansında iyileşme görülür. Tabii, kalitesiz fren sıvısı kullanıldığında istenmeyen performans düşüşü görülür. Her arabada bulunan sensörde olduğu gibi fren sıvısının basıncını ölçen sensörde de ECU sistemine bilgi gönderimi yapılır.
Far Sensörü
Far sensörü sayesinde ihtiyaç duyduğunuz anda farlarınız otomatik olarak aktif hale gelir. Peki, araçtaki bu sensör nasıl kullanılır? Bu sistemin çalışabilmesi için far açma ve kapatma alanından ayarınızı otomatik konuma getirmeniz gerekir. Ayrıca bu sensör diğerlerine oranla daha az yaygındır. Fakat yeni nesil araçlarda daha sık görülür.
Xenon Far Nedir? Faydaları Nelerdir?
Darbe Sensörü
Darbe sensörü önemli güvenlik elemanları arasında bulunur. Bu sensörün önemini bir örnekle açıklayalım. Olası bir trafik kazasında alınan darbenin etkisiyle yakıt sızıntısı yaşanmaya başlandı diyelim. Bu noktada darbe sensörü devreye girerek ateşleme sistemini kesip yanma ve patlama sorunlarının önüne geçmeyi hedefler.
Aynı zamanda bu sensör dışında iletim sıvısı sıcaklık sensörü, egzoz sıcaklık sensörü, motor hava sıcaklığı sensörü, krank mili sensörü ve boost basınç sensörü gibi daha nice sensör bulunur.