Dizel araçlarda önemli olan kızdırma bujileri, ısıtma elemanı olarak karşımıza çıkar. Motora daha verimli çalışabilmesi için yardımcı olur. Peki, soğuk havalarda bile motoru rahatlıkla ısıtabilen kızdırma bujisi nedir? Gelin birlikte bakalım.
Kızdırma Bujisi Ne İşe Yarar?
Kızdırma bujisi, pek çok buji türünden biri olarak karşımıza çıkarken görevi, dizel motorlu araçların yanma odasına ısı iletmektir. Bir diğer tanımlamayla buji, içten yanmalı motorlarda hava-yakıt karışımının ateşlenmesini sağlayan bir parçadır. Motor, bu bujiyle birlikte hava ve yakıt karışımını daha verimli yakabilir. Aynı zamanda iletilen ısı sayesinde motor, özellikle soğuk havalarda daha rahat çalışır. Parça, motorun tüm silindirlerine monte edildiği için daha hızlı aktif hale gelir. Motor, uygun sıcaklığa gelinceye kadar buji çalışır. Bujilerinin bir diğer görevi ise ısıtma telinin arızalanmasına engel olmaktır. Son olarak pek çok kişi, “benzinli araçlarda kızdırma bujisi var mı?” merak eder. Benzinli araçlar, yanma odasındaki ateşleme olayı için gerekli olan ısıyı meydana getirebilir. Bu sebepten dolayı benzinli araçlarda kızdırma bujisi yer almaz.
Kızdırma Bujisi Nasıl Çalışır?
Bilindiği üzere motor, yakıt ve hava karışımıyla ateşleme sağlar. Sıcaklık için elektrik kullanan kızdırma bujisi, motora ateşlemede yardımcı olur. Gücü alan buji, iç bobini ısıtarak yanma odasını ısıtır. Kendi kendine sıcaklığı düzenleyebildiği için erken yanma gibi durumlar oluşmaz. Bununla beraber motor dönmeden önce kızdırma bujileri, silindiri ısıtmayı bırakır.
Buji Çeşitleri Nelerdir?
Buji çeşitleri, kullanılan malzemelere, elektrot yapısına ve performans özelliklerine göre farklılık gösterebilir. İşte bazı yaygın buji çeşitleri:
Standar Buji: Standart bujiler genellikle bakır veya nikel alaşımlı elektrotlara sahiptir. Daha düşük maliyetli olmaları ve genel kullanım için uygun olmaları nedeniyle yaygın olarak tercih edilir.
Platin Buji: Platin bujiler, platin elektrotlara sahip olan buji türleridir. Platin, daha dayanıklı bir malzeme olduğu için bujilerin ömrünü uzatır. Ayrıca, platin bujiler daha iyi bir ateşleme performansı sağlayabilir.
İridyum Buji: İridyum bujiler, iridyum elektrotlara sahip olan bujilerdir. İridyum, platin gibi dayanıklı bir malzemedir ve bujilerin daha uzun ömürlü olmasını sağlar. İridyum bujiler, yüksek performanslı araçlarda ve ateşleme sistemlerinde kullanılır.
Çift Elektrotlu Buji: Bu buji türü ise iki ayrı ateşleme noktasına sahiptir. Aynı zamanda iyi bir performansa yardımcı olurken yakıt ekonomisi de sağlar. Yüksek performanslı araçlarda ve motorlarda tercih edilir.
Soğuk Buji ve Sıcak Buji: Buji sınıflandırması ayrıca “soğuk buji” ve “sıcak buji” olarak da yapılabilir. Soğuk bujiler, daha hızlı ısınır ve yüksek performanslı motorlarda tercih edilir. Sıcak bujiler ise daha yavaş ısınır ve düşük performanslı motorlarda kullanılır.
Kızdırma Bujisi Arızaları
Kızdırma bujisinin arıza kaynağı ve arıza çeşitleri farklı sebeplerden oluşabilir. Örneğin aracın kullanım şekli ve yaşı itibariyle bujiler arızalanabilir. Arızalardan birkaçı ise aşağıda yer alır:
- Ateşleme sorunu: Söz konusu parça, ateşleme sistemi ile yakından ilgili olduğu için yanlış ateşlemede arızalanır. Aracın ateşleme sorunu verimliliği ile orantılı olduğundan dolayı performans kaybı yaşanır.
- Egzoz renginin değişmesi: Genel olarak araçlarda motorla ilgili bir arıza meydana geldiğinde motor duman renginde değişme gözlemlenir. Eğer egzoz duman renginde siyahlaşma varsa kızdırma bujisini kontrol ettirmekte yarar var.
- Motorun doğru çalışmaması: Motorla direkt olarak ilgili bir parça olduğu için arıza durumlarında motor doğru çalışmaz. Örneğin silindirlerin basıncı yükselir, titreme ve ses gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Tüm bu bilgilerle beraber kızdırma bujisinin ömrü ne kadar kısaca inceleyelim. Genel olarak kızdırma bujisinin 100.000 kilometre ömrü bulunduğu söylenebilir. Fakat aracın kullanım sıklığı ve motorun zorlanmasına bağlı olarak ömrü kısalabilir. Eğer kızdırma bujinizi daha uzun süre kullanmak istiyorsanız birtakım önlemler alabilirsiniz. Örneğin akünüz zayıfsa uzun süre marşa basmamak veya kontağı uzun bir süre açık bırakmamak gerekir.
Kızdırma Bujisi Nasıl Değiştirilir?
Aracın herhangi arızalı parçasında olduğu gibi kızdırma bujisi değişimi için de alanında uzman personel gereklidir. Özellikle bu değişim, motor çevresinde gerçekleştiği için yanlış bir uygulamada hasar daha da büyüyebilir. Buji değişim işlemi ise şu şekilde gerçekleşir:
- Arızanın neden kaynaklandığı bulunur.
- Motor soğukken arızalı bütün kızdırma bujilerinin yeri tespit edilir.
- Arızalı kızdırma bujileri çıkarılıp yenisi monte edilir.
- Motor çalıştırılır ve test sürüşüne tabi tutulup kontrolleri sağlanır.
Kızdırma Bujisi Ne Zaman Değiştirilmeli?
- Motorun ilk çalıştırıldığı esnada yoğun egzoz dumanı görülüyorsa
- Göster panelinde ikaz lambası yanıyorsa
- Motor soğukken sert çalışıyorsa veya hiç çalışmıyorsa
- Yakıt verimliliğinde azalma varsa
- Ön takımlar arasından ses geliyorsa değiştirilmesi gerekir.
8 silindirli motorlar hakkında bilgi edinmek isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.