Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte cruise control ve adaptif cruise control gibi araç konforunu arttıran sürüş destek sistemleri yaygın hale geldi. Artık pek çok araç donanımında yer aldığı için bu sistemleri tanımanızda fayda var. Hadi gelin konunun detaylarına birlikte göz atmaya başlayalım.
Cruise Control Sistemi Nedir ve Nasıl Çalışır?
Hız sabitleyici anlamına gelen cruise control sisteminin görevi, ayarlanan sabit hızı devam ettirmek ve sürücünün üzerinden gaz pedalının yükünü almaktır. Örneğin devamlı olarak uzun seyahatlere çıkan sürücüler, gaz pedalını kullanırken bazı sorunlarla karşılaşabilir. Cruise control sistemi ise tam olarak bu durumda devreye girer. Aracın seyir halinde olduğu sırada sürücü, gaza basmadan sabit hızda devam edebilir.
Normal şartlarda bir araç; motor devrini, tekerlek dönüş hızını ve saatte kaç kilometre hızla gideceğini ayarlayabilir. Bununla beraber cruise control sistemi, gaz kelebeğini kontrol etme gücüne sahip olduğu için kelebeği açıp kapatarak hızını denetleyebilir. Örneğin sistem, sabit olarak 80 kilometre hızla gidecekse 80 kilometre hızın altına düştüğünde gaz kelebeğini otomatik olarak açar. Ardından aracın hızı 80 kilometreye gelinceye kadar artmaya devam eder. Bununla beraber belirtilen olayın tersi yaşandığında ise gaz kelebeği kapatılarak hız düşürülür.
Tüm bunların yanında pek çok kişi, “hız sabitleyici düz vites arabalarda çalışır mı?” sorusunun cevabını merak eder. Öncelikle bu konuya şöyle aydınlık getirelim. Otomatik vites araçlarda vites düşürülmüşse sabit hızla yokuş çıkmak mümkün. Ancak düz vites araçlarda vites ayarı sürücü tarafından belirlediği için yukarıda bahsedilen durumun aksi yaşandığında sorun yaşanabilir. Bu bilgilerle beraber cruise control sistemini ek olarak aracınıza taktırmanız mümkünken sistemin kapatma düğmesinden de kolayca devre dışı bırakabilirsiniz.
-
Hız Sabitleyicinin Avantajları
Temelde insan sağlığına da olumlu katkısı olan hız sabitleyicinin pek çok avantajı vardır. Bazen gaz pedalı kullanarak manuel şekilde hızlandığınızda bu durumu kontrol edemeyebilirsiniz. Bu duruma örnek vermek gerekirse hız sınırının 90 olduğu bir yerde 90’da kalmak için sürekli bas ve çek yapmanız gerekir. Fakat cruise control sistemi, hızı sabitleyerek bu durumun önüne geçer. Ayrıca hız sınırının aşımını önlediği için trafik cezasından ve fazla yakıt tüketimden sizi korur.
-
Hız Sabitleyicinin Dezavantajları
Cruise control sisteminin avantajların yanında bazı dezavantajları da var. İlk olarak yol türü ani değişiklik gösterdiğinde aracınızın kontrolden çıkma ihtimali yükselebilir. İkinci olarak düşük hızla girilmesi gereken virajlara sabit hızla girme eğiliminde bulunduğunuzda sorun yaşanabilir. Üçüncüsü ise hava şartlarının ani değişmesi veya gizli buzlanmanın fark edilmediği durumlarda aracınız zorlanabilir. Bununla beraber sistem, zaman zaman yokuş inişlerinde yeterli kontrolü sağlamakta yetersiz kaldığı için adaptive cruise control olarak adlandırılan yeni bir sistem yaygınlaştı.
Adaptive Cruise Control Sistemi Nedir?
Cruise control sisteminin gelişmiş versiyonu olarak karşımıza çıkan adaptive cruise control (ACC), kılavuz araçların yavaşlaması veya belirli bir nesnenin algılanması durumunda yavaşlamak için motora ya da fren sistemine sinyal gönderir. Aksi bir durum yaşandığında ise aracın hızlanması için sinyal gönderilir. Sistem içerisinde lazer ya da binoküler bilgisayar görüş yapıları yer alır. Bu sayede daha güvenli bir yolculuk mümkün kılınır. Aynı zamanda adaftive cruise control sisteminin başka görevleri de mevcut. Görevlerinden bazıları ise aşağıdaki gibidir:
- Kamera sayesinde radarları tespit eder.
- Yokuş aşağı inerken belirlenen hızı aşmaz.
- Öndeki araçla olan takip mesafesini korur.
- Navigasyon yardımı ile mevcut konumdaki hız sınırını öğrenir ve aracın hızını ayarlar.
Yukarıda bahsedilen mesafe ölçümlerini sistem, ön ızgaranın arkasında yer alan radar ünitesinden yapar. Tabi, zaman zaman araçtaki yeri tamponun altı olarak da değişir. Ayrıca ACC genel olarak dur-kalk trafiğine daha uygun olurken uzun sürüşlerde de rahatlık sağlar. Bunun yanında sistem araçta devamlı olarak çalışır. Fakat cruise control sisteminde olduğu gibi şiddetli yağmur, sis ya da karda çalışmayabilir. Bu bilgilere ek olarak sistem yapısı için Subaru gibi büyük otomotiv devleri stereoskopik kameralara dayalı optik bir sistem kullanırken bazı markalar lazer tercih edebilir.
Adaptif Cruise Control Nasıl Çalışır?
Cruise control sisteminde olduğu gibi sürücü tarafından aracın en yüksek hızı belirlendikten sonra sistem, trafiği takip etmeye başlar. Ardından araç belirlenen şeritte kalarak önündeki referans araca kitlenir. Sürücü takip mesafesini ayarlarken sistem, referans araca 3 ya da 4 saniyelik bir pay bırakarak kalınması gerektiğini iletir. Adaptive cruise control sayesinde sürücü olası sorunlara karşı uyarılır ve duruma göre frenleme yapılarak çarpışma öncesi sistemle eşleşir.
ACC sistemi otonom sürüşün en temel pratikleri arasında yer aldığı için sürücünün ideal takip mesafesini ayarlaması gerekmez. Günümüzde birçok arabada opsiyonel olarak yer alırken hız aralığı model ve markaya göre farklılaşır. Cruise control sisteminde olduğu gibi ACC sisteminin de pek çok faydası vardır. Gelişmiş teknolojisi sayesinde ACC, geleneksel metotlardan daha fazla avantaj sağlar. Örneğin kaza olasılıklarını azaltırken dur ve kalk yapılan yolculuklarda konforu en üst düzeye taşır.
Cruise control ve adaptif cruise control sistemi hakkındaki içeriğimizi beğendiyseniz “Yorgunluk Tespit Sistemi” ile ilgili bu başlığımız da dikkatinizi çekebilir.