Dengeli bir sürüşün anahtarı olan diferansiyel, oldukça önemli sistem bileşenleri arasında yer alır. Bunun sebebi ise diferansiyelin sürüş esnasında tekerlekleri farklı hızlarda döndürmesi ve daha iyi bir yol tutuşu sağlamasıdır. Peki, diferansiyel icat edilmeden önce araçlar nasıl çalışıyordu? Gelin diferansiyelin icadı ve gelişim sürecine birlikte bakalım.
Diferansiyelin Gelişimi
Üretilen ilk araçlar oldukça basit bir mantığa dayanıyordu. Bu yüzden diferansiyel gibi detaylı sistem bileşenlerine sahip değildi. Diferansiyel kullanımından önce tekerlekler, farklı çizgisel hızlara sahip olmadığı için motor tek tekerleğe bağlıydı. Bu sebeple araçlar, virajlı yollarda zorluk yaşıyordu. Örneğin at arabalarının tekerlekleri birbirinden bağımsız olarak hareket ettiği için dönüşlerde bu tarz problemler yaşanmazdı. Fakat araçlarda yer alan tekerleklere şanzıman ve motordan aktarılan güç direk olarak iletildiği için stabil bir dönüş yapılamıyordu. Bu da araçta verimsizliklere neden oluyordu. Bu yüzden iki tekerleğin tek aksa bağlanmaması gerektiği fark edilip yeni bir yöntem icat edildi.
İlk olarak araçlarda kullanılan diferansiyeli, 1827 yılında Fransız mucit Onésiphore Pecqueur icat etti. Diferansiyelin icadından sonra arka tekerlekler, farklı hızlarda dönmeye başladı. Diferansiyel sisteminin daha verimli ve güvenli çalışabilmesi için aksın ortasına çok sayıda dişliden oluşan çarklar eklendi. Zaman içerisinde diferansiyelin dişlilerinin kaymaması ve daha sessiz çalışabilmesi adına dişliler, kısa ve sık yapıda geliştirilmeye başlandı. Ayrıca gelişen teknolojiyle beraber diferansiyel kullanımı, sürücünün inisiyatifine bırakıldı. Yani, sürücü arzu ederse diferansiyel kilidini kullanarak bu özelliği devre dışı bırakabilirdi. Aynı zamanda bu tip diferansiyeller, mekanik ve elektronik olarak birbirinden ayrışır. Traktör gibi büyük araçlar, mekanik diferansiyel kullanılırken binek araçlar elektronik diferansiyel kullanır.
Diferansiyel Sistemi
Diferansiyelin icadı sayesinde motordan gelen güç tekerleklere iletilerek iki tekerleğin dönüşleri birbirinden bağımsız hale geldi. Daha sağlıklı bir yol deneyiminin yanında güvenli bir şekilde aracın dönüş yapabilmesi sağlandı. Bununla beraber bazı araçlarda tek bir diferansiyel kullanılırken bazı araçlarda birden fazla diferansiyel kullanılır. Fakat araçların yıpranmasıyla birlikte dişlilerin yanması, bağlantı takozlarının deforme olması ve dişliler arasında boşluk oluşması gibi diferansiyel arızaları meydana gelebilir. Bunun sonucunda yağ kaçakları ve lastiklerde düzensiz aşınma görülebilir. Bu sebeplerden dolayı aracınızı yetkili bir kuruluşa götürmeniz gerekebilir.
Bu içeriğimiz dikkatinizi çektiyse konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi edinmek için “Diferansiyel Arızaları” yazımıza göz atabilirsiniz!
