Fren Diski ve Deformasyonu
Bir aracı harekete geçirmek kadar durdurmak da önemlidir. Bu noktada, fren sistemi araçlar için hayati önem taşır. Fren sistemleri araçların teknik özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Ağır vasıta olarak tabir edilen; otobüs, kamyon ve benzeri araçlarda farklı sistemler kullanılırken, otomobillerde ve motosikletlerde farklı türde fren sistemleri tercih edilir. Fren sistemleri, kullanıma bağlı olarak disk ve kampana olarak ayrılır. Bu yazıda, disk fren sisteminde meydana gelen arızalardan birini inceleyeceğiz; Disk yamulması.
Disk yamulması nasıl anlaşılır?
Fren sistemlerinin araçlar için hayati önem taşıdığından bahsettik. Bu nedenle fren sistemindeki arızalar, son derece kritik ve dikkat edilmesi gereken arıza çeşitlerindendir. Fren disklerinin yamulduğu sürücü tarafından sürüş esnasında iki şekilde fark edilebilir;
İlk olarak, eğer aracınızla yaptığınız frenlemeler esnasında titreme ve savrulma hissediyorsanız muhtemelen diskleriniz deforme olmuş demektir. Bu vibrasyon, yüksek süratlerde seyrederken yaptığını sert dozajlı frenlemeler sırasında direksiyonda hissedilir. Savrulma hareketi ise aracın sağa veya sola çekmesiyle açıklanabilir.
Disk deformasyonunu tespit edebileceğiniz ikinci yol ise ABS sisteminin olması gerekenden erken devreye girmesidir. ABS sistemi sert dozajlı veya ani frenlemeler esnasında devreye giren bir güvenlik sistemidir. Aracınızla yaptığınız normal frenlemelerde bu sistemin devreye girdiğini hissederseniz, muhtemelen fren diskleriniz ile ilgili bir arıza mevcuttur.
Fren diskleri neden yamulur?
Kullanıma bağlı aşınma;
Aracın her parçasının olduğu gibi fren disklerinin de belli bir kullanım ömrü vardır. Zaman içerisinde, yapılan frenlemeler ile disk aşınır ve özelliğini kaybeder. Deforme olan fren disklerinin yenileriyle değiştirilmesi gerekir.
Diskler yüksek dereceli sıcaklıklardayken su teması;
Fren sistemi, sürtünme ile çalıştığı için kullanım esnasında ısınan bir sistemdir. Özellikle performanslı araç kullanımlarında yüksek sıcaklık sebebiyle disklerin kızardığını görebilirsiniz. Disklerdeki ısınma sadece performanslı sürüşlerde gerçekleşmez. Standart sürüşlerde de gerçekleşen sürtünme disklerde ısınmaya yol açar. Isınan diskler hassaslaşacağı için özellikle tazyikli suyla temasında deforme olabilirler. Frenlemenin sık olduğu bir kullanımın ardından araçların yıkanması bu yüzden tehlikelidir. Yüksek sıcaklıklardaki disklere olan su teması diski yamultabilir.
Disk yamulması nasıl tamir edilir?
Yamulan diskler, yenileri ile değiştirilebilir. Bu işlem biraz masraflı olacaktır. İkinci seçenek, disklerin sökülerek tornalanmasıdır. Torna işlemi ile disklerin düzleştirilmesi ve eski kondisyonuna dönmesi sağlanabilir. Torna ile düzeltme işlemi, deformasyonun az olduğu disklerde uygulanabilir. Yamulma fazla ise disklerin yenileriyle değiştirilmesi şarttır.