Arabaların pek çok parçası zamana direnemiyor. Bu parçalar arasında yer alan agzoz da hem kullanım hem de zaman faktörleri sebebiyle arızalanabiliyor. Delinme, su akıtma, tıkanma ve susturucunun arızalanması gibi egzoz konusunda pek çok farklı arıza çeşidi mevcut. Üstelik bu gibi durumlar, zamanında müdahale edilmediğinde daha büyük sorunlara da zemin hazırlıyor. Aracınızın egzozunda bir sorun olup olmadığını anlamak istiyorsanız sizin için bir araya getirdiğimiz faydalı bilgilere göz atmanız yeterli.
Egzozun Tıkanması
Egzoz arıza belirtileri farklı şekillerde karşınıza çıkabilir. İpuçlarını takip ederek sorunu anlayabileceğiniz en yaygın arızalardan biri egzoz tıkanıklığı. Bu durumun sebebini inceleyecek olursak egzozun işleyişine de kısaca değinmemiz faydalı olacaktır. İçten yanmalı otomobillerde yakıtın yanması sonucunda çeşitli gazlar oluşur. Bu gazlar egzoz valfi vasıtasıyla yanma odasından taşınır ve önce egzoz manifolduna oradan da egzoza iletilir. Son adresi olan egzozda bazı aşamalardan geçen gaz daha sonrasında havaya karışır.
Egzoz sisteminde bulunan sensörler aracın çalışmasını düzenleyerek yakıt hava ayarının yapılmasına olanak sağlar. Bu sayede salınımı azalan otomobillerin daha çevreci hale geldiğini söyleyebiliriz. Sistemde yer alan susturucular ise tüm bu süreç sırasında aracın sesini azaltır. Ancak kullanım süresi arttıkça susturucular ve katalizör eskimeye başlar. Eksoz tıkanması da işte tam bu noktada yaşanır. Zamanla eskiyip dağılan parçalar egzozdan atılmaya çalışır. Ancak küçük parçalar egzoz borusundan atılabilirken büyük parçalar egzozu tıkar. Peki, egzoz tıkalı olursa ne olur? Bu durum farklı sonuçlar doğurabilir;
- Aracın performansı düşebilir ve çekiş gücü azalır.
- Aracın harareti yükselebilir.
- Düşük devirlerdeyken istenen performansı sağlayamaz.
- Aracınız eskisinden daha fazla yakıt tüketmeye başlayabilir.
- Egzozdan gelen seste artış gözlenebilir.
- Aracın içinde amonyak benzeri bir koku oluşabilir. Bu koku genellikle çürük yumurta kokusuna da benzetilir.
Tüm bu sebepler nedeniyle “Tıkalı egzoz nasıl anlaşılır?” diye merak edip herhangi bir arıza durumunu fark edememekten korkmanıza gerek yok. Bir şeylerin ters gittiğine dair ipuçlarını aracınız size verecektir. Ancak bu belirtileri fark ettiğiniz zaman aracı kullanmaya devam etmemelisiniz. Aksi halde motorun hararet yapması, silindir kapak contası yanması ve ileri seviyelerde motorun kullanılamaz hale gelmesi muhtemel.
Egzozun Delinmesi
Aracın alt bölümünde yer alan egzoz sisteminde susturucular ve katalitik konvertör bulunur. Egzoz delinmesi söz konusu olduğundaysa belirgin belirtiler ortaya çıkarır. Hava ile direkt temas halinde olan bu bölüm hem sıcak ve nemli egzoz gazları sebebiyle hem de dış etkenler sebebiyle belirli ölçüde etkilenir. Yağış ve kışın yapılan tuzlama çalışmaları sistemde oluşan korozyonun en önemli sebeplerindendir. Sonrasında bu korozyon çürümeye doğru gider ve egzoz delinir.
Çalışma prensibi sebebiyle aşınma, paslanma, çürümeye bağlı delinme ve çatlama bu bölümde sıklıkla karşılaşılan sorunlardan. Zaman zaman aracın alttan aldığı darbeler de egzoz delinmesine sebep olur. Bu nedenle sürüşleriniz sırasında yoldaki yabancı cisimlere ve çıkıntılara dikkat etmelisiniz. Tüm bu bilgilerin ardından “egzoz delik olursa ne olur ve delik egzoz nasıl anlaşılır?” gibi soruları merak edebilirsiniz. Şu belirtileri gördüğünüzde aracınızı bir uzmana götürerek egzozunu kontrol ettirebilirsiniz:
1. Yüksek Egzoz Sesi
Egzoz delinirse bu durum, normalin üzerindeki ses ile kendini belli edebilir. Ancak egzoz sesinin artış seviyesi, deliğin boyutlarına bağlı olarak değişir. Hasarın boyutu büyüdükçe çıkan ses de artar.
2. Başarısız Emisyon Testi
Egzozun delinmesi durumunda akıllara gelen bir diğer soru da “delik egzoz muayeneden geçer mi?”. Evet, bu tür bir arıza muayene sırasında sorun yaratır. Çünkü otomobillerin muayeneden geçebilmesi için öncelikle egzoz emisyon muayenesine girmesi gerekir. Eğer aracınız egzoz emisyon muayenesini başarıyla tamamlayamıyorsa sorun egzozun delinmesi olabilir.
3. Kabindeki Kötü Koku
Deliğin nerede olduğuna bağlı olarak egzozdan atılan gazlar kabinin içine sızabilir. Egzoz gazlarının kokusunu alabileceğiniz gibi zaman zaman almayabilirsiniz. Çünkü karbon monoksit kokusuz ve renksiz bir gazdır. Ancak her iki durumda da vücudunuzda rahatsızlık hissedebilirsiniz. Eğer baş dönmesi, bayılma, mide bulantısı ve halsizlik gibi durumlar yaşıyorsanız aracınızı mümkün olan en kısa sürede kontrol ettirmenizde fayda var.
4. Ağlama Deliklerinin Paslanması
Bir susturucunun, içerisindeki suyu dışarı atmak ve paslanma riskini azaltmak için “ağlama deliklerine” sahip olması normaldir. Ancak delikler paslıysa zamanla çürüyerek büyüyebilir.
5. Motorda Tekleme
Susturucunun içinde bir delik oluştuğunda bu durum, egzoz gazlarının genel akışını bozabilir. Yanma odasında olduğu hesaplanan oksijen miktarı doğru olmadığında teklemeye neden olur.
6. Yakıt Tüketiminin Artması
Egzozdaki delik sebebiyle oluşan düzensiz hava akışı, aracın verimliliğini azaltabilir. Genellikle “Egzozun delik olması yakıt tüketimini etkiler mi?” diye merak ediliyor. Aslında aradığınız işaret tam da burada. Delik olan egzozu, yakıt tüketimindeki artıştan da anlayabilirsiniz. Ancak yakıt ekonomisinde yaşanan değişiklikler pek çok farklı sorunun da işareti olabilir. O nedenle hemen bir sonuca varmak yerine aracınızı kontrol ettirebilirsiniz.
Egzozdan Su Gelmesi
Su damlatan bir egzoza dışarıda mutlaka rastlamışsınızdır. Bu yaygın bir sorun olsa da -damlama nedenine bağlı olarak- normal karşılanabilir. Araçtaki yakıt yanarken egzoz borusunda su buharı oluşmasına sebep olabilir. Daha sonra aracın motoru durduğunda oluşan bu buhar sıvıya dönüşür ve egzozdan çıkar. Ancak egzozdan su damlaması daha ciddi bir nedene de bağlı olabilir. Su akışı uzun bir süre devam ediyorsa bir şeylerin yanlış gittiğini anlamak çok da zor olmayacaktır. Bu nedenle durumu göz ardı etmeden aracınızda bir sorun olup olmadığından emin olmalısınız. Egzozdan neden su gelir sorusuna şu sebepleri sıralayabiliriz:
Egzozdaki Yoğuşma
Su yoğuşması, egzozundan akan suyun başlıca nedenleri arasındadır. Aracınızı sürmek için motorunu çalıştırdığınızda yanma gerçekleşir ve bu süreçte buhar üretir. Sürüş sırasında, sadece aracınızın egzozundan çıkan buharı yani egzoz dumanını görebilirsiniz. Ancak aracı park ettiğinizde buhar yoğunlaşarak suya dönüşür ve egzozdan dışarı akar.
Motordan Gelen Isı
Soğuk iklimin yoğun olduğu bölgelerde yaşayanlar, araçlarının egzozundan sıklıkla su geldiğini fark edebilir. Çünkü araç motorunun verimli çalışabilmesi için sahip olduğu yüksek sıcaklığı koruyabilmesi gerekir. Aracınızın motoru çalışmaya başladığında, bu sistemde bulunan bileşenlerin çoğu, ortamın sıcaklığına göre daha fazla ısı üretir. Soğuk ortamda meydana gelen bu ısı farkı da egzozdan gelen su miktarının artmasına sebep olabilir.
Hasarlı Piston
Eğer hem egzozdan su damladığını hem de duman çıktığını görüyorsanız bunun nedeni büyük olasılıkla hatalı bir pistondur. Aracınızda bu tür bir sorun bulunması iyi değildir. Ayrıca piston hasarını bulmak da zordur. Bu nedenle sorunu gidermek için en kısa sürede mekanik ustasına uğramanız gerekir.
Eğer egzoz dumanı eşliğinde farklı bir koku da alıyorsanız aracınızı güvenli bir alana park etmenizde fayda var. Bu sorun göz ardı edilirse motor sisteminizin diğer hayati bileşenlerine zarar vererek aracınızın motor performansını önemli ölçüde düşürebilir.
Silindir Kapak Contası Arızası
Asla göz ardı edilmemesi gereken bir başka sorun ise şişmiş bir silindir kapak contasıdır. Contada bir arıza varsa egzozdan beyaz duman çıktığını fark edebilirsiniz. Bu arıza aynı zamanda motor sisteminde aşırı ısınmaya sebebiyet verebilir ve soğutucu sızıntısına neden olabilir.
Katalitik Konvertör
Aracınızdan çıkan suyun normal nedenlerinden biri de katalitik konvertördür. Bu bölüm, araç egzozundan çıkmadan önce buhar miktarını azaltır. Katalitik konvertör, oluşan zararlı gazın sıvı veya gaz halinde zararsız bir maddeye dönüştürülmesine yardımcı olur. Böylece aracınızın neden olduğu hava kirliliğinin zararlı etkilerini azaltarak çevre dostu hale getirir.
Egzoz Bakımı
Egzoz sistemi, aracın motorundan çıkan zararlı gazları dışarı atar. Bu gazlar arasında karbon monoksit, nitrojen oksitleri, hidrokarbonlar ve karbon dioksit gibi zararlı maddeler bulunabilir. Bu nedenle, egzoz sistemi düzenli olarak bakım ve temizlik gerektirir. Ancak egzoz bakımı, sürücülerin tek başına yapabileceği bir iş değildir. Bu yüzden mutlaka bir profesyonelden yardım alınmalıdır. Yetkili veya güvenilir servislere düzenli olarak egzoz sistemini kontrol ettirmek ya da sistemde yolunda gitmeyen bir şeyler hissedildiğinde yine bu servislere başvurmak önemlidir.
Yazımız ilginizi çektiyse Egzoz Emisyonu konusuna da göz atabilirsiniz.