Forged Piston Nedir?
Forged, sandık, OEM gibi terimler tüm otomobil severlerin karşısına en az bir kere çıkmıştır. Özellikle modifiyeye ilgisi olan araç sahipleri bu kavramlara yakından hakimdir. Bugünkü yazımızda Forged Piston nedir, nasıl üretilir sorularının cevaplarını bulacaksınız. İkinci kısımda ise Forged pistonun diğerlerinden farkı, avantajları-dezavantajlarını işleyeceğiz.
Pistonlar şüphesiz aracın kalbi olan motorun en önemli parçalarından. Motorun ürettiği beygir gücünün kaynağı pistonlardır desek yeridir hatta. Motor bloğu içinde çok yüksek frekanslarda ve sürekli hareketler onu en dayanıklı olması gereken parçalardan biri haline getiriyor. Motor bloğu içerisindeki yüksek sıcaklığa dayanabilmesi yani sıcaklık toleransı, pistonların ağırlığı bu parça için en önemli kriterlerden. Parçanın niteliğini, üretim safhalarını ve avantajlarını anlatmaya ilk önce kelime anlamından başlayalım.
İngilizce “Forged” kelimesi dilimizde “Dövme” anlamına gelir, metalin dövülmesi kullandığımız bir çok ekipmanın üretim safhalarından biridir. Piston ise motor bloğundaki silindirlerin içine yerleştirilen ve ileri-geri hareket edebilen disk şeklindeki parçalardır. “Forged Piston” ise dövülerek üretilen pistona denir. Forged bir parça adı değil, bir üretim metodu adıdır.
Nasıl Üretilir?
Piston üretiminde temelde 2 tekniğe bağlı kalınır. Bunlardan birisi yukarıda bahsettiğimiz forged yani dövme metodudur. Buna alternatif olarak ise Cast yani dökme-döküm sistemi ile piston üretimi yapılır. İki üretim şeklinden doğan ürünlerin farklarını doğru anlayabilmek için önce üretim tekniklerine de şöyle bir göz atalım.
- Forged (Dövme) Yöntemi
Bu yöntemde büyük metal kütlelerden kesilerek istenilen daha küçük boyutlara indirgenmiş metaller çok büyük kuvvet uygulayabilen makinelerde dövülür. Bu sayede forged ekipmanlar/parçalar elde edilir. Forged pistonlar sıcak dövme yöntemi ile elde edilir. İstenilen boyutlarda kesilen metaller fırınlanarak çok yüksek sıcaklıklarda ısıtılır. Fırından çıkan parçalar sıcaklığını kaybetmeden hidrolik pres makinelerinde şekillendirilir. Ortaya çıkan forged pistonun piston kolu, pim ve segmanları da ince işçilikle yapılarak kullanıma hazır hale getirilir.
- Döküm (Cast) Yöntemi
Bu yöntemde ise yüksek sıcaklıklarda eritilen metal parçalar daha önceden tasarlanıp üretilen kalıba dökülür. Dökülen eriyik metal soğuyup kalıbın şeklini aldıktan sonra kalıp açılır, böylece dökme pistonun kaba hali elde edilir. Parçanın üzerinde oluşan çapak ve pürüzler özel tekniklerle temizlendikten sonra segman ve pim işlemleri için yine ince işçiliğe tabii tutulur.