Otomobiller günlük hayatımızın bir parçası haline gelmiş ulaşım araçlarıdır. Otomobiller manuel ve otomatik vites seçenekleriyle tercih edilebiliyor. Otomatik şanzımana sahip araçlarda vites araç tarafından değiştirilirken manuel şanzımanlarda sürücü tarafından değiştiriliyor. Kalkış yaparken, otomatik araçlarda frenden ayağı çekmek yeterli olurken, manuel araçlarda kavrama noktasına getirmek gerekiyor. Kavrama işlemi, debriyaj sistemindeki baskı balata sayesinde gerçekleştiriliyor. Kavrama yapıldığında; oluşan kuvvet diferansiyel vasıtasıyla tekerleklere iletiliyor ve kalkış gerçekleşiyor. Ancak araçlar zamanla kullanıldıkça eskir. Aşınan parçalar, sürüş konforunu kötü yönde etkilerler. Kalkış yaparken oluşan vuruntu aracın aktarma organlarında bir sorun olduğunun göstergesidir. Bu yazımızda Kalkış yaparken oluşan vuruntunun sebeplerinden bahsedeceğiz.
Araç Harekete Nasıl Geçer?
Otomobillerin hareketin ana kaynağı olarak motorları vardır. Bu motor çalışırken; grank mili sayesinde dönme oluşturur. Oluşan bu dönme kuvveti şanzımana iletilir. Şanzımanın görevi bu kuvveti dinginlemektir. Araç “N” konumunda iken şanzıman boşa döner. Yani tekerlere kuvvet uygulamaz. Ancak araç vites konumunda iken motordan gelen kuvvet; vites dişlisinin oranına göre tekerleklere iletilir. Tekerleklere iletilmeden önce; araç arkadan itişliyse şafta ulaşır. Şafttan diferansiyele geçer. Diferansiyelden ise akslar vasıtasıyla tekerleklere ulaşır. Önden çekişli araçlarda ise; şaft yoktur. Diferansiyel ise şanzıman içerisindedir. Şanzımana bağlı olan akslar sayesinde araç harekete geçer.
Kalkış Yaparken Oluşan Vuruntunun Sebebi Ne Olabilir?
Otomobiller kullanıldıkça deformasyona uğrarlar. Aktarma organlarında oluşan deformasyon, kalkış yaparken vuruntuların oluşmasına sebebiyet verir. Kalkış yaparken oluşan vuruntunun sebepleri;
- Arkadan itişli araçlarda şaft mafsallarında oluşan deforme, kalkış esnasında vuruntu oluşmasına sebep olabilir. Şaft sökülerek mafsalları değişir ve sorun çözülür.
- Diferansiyelde oluşan boşluklar, kalkış esnasında ve vites değişimlerinde vuruntu oluşturabilir. Çözüm diferansiyelin revizyonu veya değişimidir.
- Akslarda oluşan boşluklar, aracın vuruntulu bir şekilde kalkış yapmasına sebep olabilir. Aksların değişimi ile sorun çözülecektir.
- Motor takozlarındaki deforrmasyon da kalkış esnasında vuruntu olmasına neden olabilir. Motor takozlarının kaliteli bir parça ile değiştirilmesi önerilir.
- Şanzıman takozu da aynı şekilde arızalandığında vuruntu oluşabilir. Değişimi yapıldığı takdirde sorun çözülecektir.