Hava kalitesini bozan ve çevreye zarar veren egzoz dumanı, katalitik konvertör sayesinde filtrelenerek daha zararsız hale getiriliyor. Katalizör de denilen bu parçanın düzgün çalışması hem araç hem de çevre için büyük önem taşıyor. Katalitik konvertör arızaları, çeşitli sebeplerden ortaya çıkabiliyor ve pek çok farklı şekilde kendini belli ediyor. Katalizör arızası nasıl anlaşılır diye merak ediyorsanız aşağıda derlediğimiz ipuçlarından faydalanabilirsiniz.
Katalitik Konvertör Arızalarının Sebepleri
Motor içerisinde yakılan yakıtın ortaya çıkardığı duman, egzoz sistemindeki katalitik konvertörde filtre işleminden geçiyor. Bu bileşende platin, paladyum ve rodyum gibi değerli metaller bulunuyor. Egzoz dumanı bu unsurlarla etkileşime girerek daha zararsız hale geliyor ve filtrelenerek araçtan salınmış oluyor. Katalitik konvertör arızası ise çeşitli sebeplerle ortaya çıkabiliyor. Bunları başlıklar halinde ele alacak olursak:
Yağ Yakma Sorunu
Zengin Yakıt Karışımı Hatası
Araçlarda zengin yakıt karışımı adı verilen bir problem bulunuyor. Adı kulağa bir problemmiş gelmese de genel işleyiş üzerinde sorunlara yol açıyor. Aracın hava ile yakıt oranının normal seviyede daha çok olduğu durumlar bu şekilde adlandırılıyor. Araçların performansı ve yakıt tüketimi dinamik olduğu için bu karışımın oranı sürekli sabit kalmıyor. Yakıtın gereğinden fazla olduğu durumlarda, katalizör fazla yakıtı amorti edemeyip arıza verebiliyor.
Fakir Yakıt Karışımı Hatası
Fakir karışım ise hava-yakıt karışımında düşük oranda yakıt içeren senaryo için kullanılıyor. Bu durum, aracın yakıt ile havayı karıştıramamasından ya da gaz kelebeğinin olması gerekenden fazla havayı içeri almasından kaynaklanabiliyor. Fakir karışım da araçtaki egzoz gazının sıcaklığında artış yaşanmasıyla sonuçlanıyor. Yüksek sıcaklık, katalizörden geçerken içerisindeki değerli metalleri eritiyor. Yapısı bozulan katalizör de arıza vererek işlevini yerine getiremiyor.
Tasarımsal Hatalar
Kullanım dışında araçlardaki tasarımsal özellikler de katalizörde sorunlara sebep olabiliyor. Eğer katalitik konvertör motor bloğuna çok yakınsa buradaki yüksek sıcaklıklar, katalitik konvertöre zarar verebiliyor. Isı çok yükseldiğinde, katalizörü oluşturan kanallardaki değerli metaller eriyerek çalışma sistemini bozacak değişikliklere yol açabiliyor.
Katalizör Arızası Belirtileri
Katalitik konvertör arızası nasıl anlaşılır sorusuna verilebilecek ilk yanıt elbette arıza lambası. Ayrıca aracın performansında ve yakıt değerlerinde normalin dışında görülen düşüşler, katalitik konvertör arızasının belirtileri arasında yer alıyor. Aracın türüne bağlı olarak vites geçişlerindeki tıkırtı sesi ipuçlarından biri olabiliyor. Çıkan bu ses, sürücülere ateşleme arızası olduğunu düşündürse de katalitik konvertör arızası belirtileri arasında da karşımıza çıkabiliyor. Diğer belirgin örnekleri ise sizin için başlıklar halinde sıralayalım.
Motor Performansında Düşüş
Katalizör arızası belirtileri arasında en sık karşılaşılan örneklerden biri motor performansında düşüş. Aracın bu bölümünde yaşanan tıkanıklık ve sorunlar egzoz dumanının geçişini zorlaştırıyor. Böylece motor performansında da düşüş yaşanıyor.
Araçtan Gelen Tıkırtı Sesi
Kat arızalarını ele veren belirtilerden biri de araçtan gelen tıkırtı sesi. Duyulan bu sesler, genellikle konvertörün seramik materyallerinde meydana gelen hasar veya deformasyona işaret ediyor. Gevşeme veya kırılması sonrası, egzoz sistemindeki metal yuva içinde serbestçe hareket eden parçaların çıkardığı tıkırtı veya vuruntu sesleri olarak ortaya çıkıyor. Alınan darbeler, yüksek sıcaklıklar veya egzoz gazı akışının tıkanıklık nedeniyle engellenmesi gibi faktörler, bu hasarın başlıca sebepleri arasında yer alıyor.
Koyu Renkli Duman
Arızalı bir konvertör, motorun yakıtı tam olarak yakamamasına neden olabiliyor. Bu da tam yanmamış yakıtın egzoz sisteminden atılmasına yol açıyor. Hava kirliliği yaratan tam yanmamış yakıtın egzoz gazları ile birlikte dışarı atılma durumu, koyu renkli bir dumanın da egzozdan salınmasına sebep oluyor. Bu koyu duman genellikle zengin bir yakıt-karışımının işareti olup motor verimliliğinin düşmesine ve yakıt ekonomisinin bozulmasına neden oluyor.
Çürük Benzeri Kükürt Kokusu
Katalizör arızası nasıl anlaşılır diye merak ediyorsanız bunu çevreye yayılan kükürt kokusundan fark edebilirsiniz. Ortaya çıkan bu koku, çürük yumurta ile benzerlik gösteriyor ve son derece rahatsız edici olabiliyor. Genellikle motorun yanma odasında yakılamayan yakıtlar katalizörde tepkimeye girerek bu koyuya yol açıyor.
Aracın Alt Bölümünde Aşırı Isınma
Katalizör Arızası Motora Zarar Verir mi?
Katalitik Konvertör Arızalı Araç Muayeneden Geçer mi?
Aracın katalitik konvertörü arızalı ya da kat iptali yapılarak araçtan çıkarılmış olsa da arabanız standart muayeneden geçebiliyor. Ancak konu egzoz emisyon muayenesi olduğunda katalizörün eksikliği bir sorun. Arıza ve iptal durumlarında aracınız emisyon muayenesinden geçemiyor.
Arabanızın durumunu öğrenmek için arabam garaj’daki Periyodik Bakım fırsatlarından faydalanabilirsiniz.