Araçların kalbi niteliğini taşıyan motor, bazen büyük ya da küçük arızalarla karşılaşabilir. Motor arızaları, sürücülere hem maddi hem de manevi kayıplar yaşatabileceği için büyük endişe verir. Bu arızalar, genellikle detaylı motor kontrolü gerektirdiğinden dolayı en zor ve pahalı araba arızaları arasında yer alır. Aynı zamanda ortaya çıkan çoğu sorun, bazı motor arıza belirtilerini beraberinde getirir. Genellikle birkaç arıza belirtisinin fark edilmesi sorunun hangi parçadan kaynaklı olduğunu tespit etmede yeterli olur. Bu belirtilerden en yaygın olanı ise motor bölümünden ses gelmesidir. Ancak her sesi birbirinden ayırt etmek oldukça zordur. Diğer arıza belirtileriyle birlikte yorumlanması gerekir. Bu nedenle her zaman alanında uzman bir kişiden destek alınmalıdır. Bugünkü içeriğimizde ise sizlere bu konuda yardımcı olabilmek için motordan gelen seslerin hangi anlamlara geldiğini açıklayacağız. Gelin detaylarını inceleyelim.
Motordan Gelen Sesler
Genel olarak aracın kullanım şekli, yakıt tipi, yaşı gibi faktörler motordan gelen sesler üzerinde etkilidir. Bu seslerden bazıları normal kabul edilebilirken bazısı arızaya işaret olabilir. Motordan ıslık, vuruntu ve uğultu sesleri geliyorsa birtakım arızalar yaşanmaya başlamıştır. Örneğin klima pompasından veya turbodan kaynaklı olarak motor bölümünden ses gelebilir. Özellikle ikinci el araç alıyorsanız motordan gelen sesleri daha çok önemsemeniz gerekir. Çünkü ileriye dönük olarak size fikirler verir.
Triger Zinciri Arızası
Triger kayışı ile aynı göreve sahip triger zinciri, piston ve supapların uyumlu çalışmasını sağlar. Supap zamanlamasını ayarlayan triger zincirinin bakımı ve değişimi aksatıldığında her zamankinden daha sesli çalışır. Aynı zamanda triger kayışının değişimi doğru yapılmadığında motor bölümünden daha yüksek sesler gelebilir. Bu yüzden triger kayışı değişimi işleminden sonra gerekli araç kontrolleri sağlanmalıdır. Triger zincirinin kopması sonucunda diğer parçalara zincir çarpar ve daha büyük bir ses duyulur. Böyle durumlarda aracınızı hemen oto servise götürmeniz gerekir.
Triger Kayışı Arızaları ve Değişimi
Vites Geçiş Arızaları
Yakıttaki kimyasal enerjiyi hareket enerjisine çeviren motor, şanzımanla senkronize olarak çalışır. Şanzıman sayesinde motordan alınan güç, istenilen ölçüde kullanılabilir. Her vitesin oranı farklı olduğu için vites değişimlerinde bazen gelmemesi gereken sesler yükselebilir. Vites geçişi esnasında ses duyulmasının pek çok nedeni olabilir. Öncelikle senkromeç dişlilerinin bağlantı alanlarında yıpranma varsa vites geçişlerinde ses duyulur. Özellikle sadece bazı vites geçişlerinde bu sorun yaşanıyorsa senkromeç arızası olup olmadığı kontrol edilmelidir. Ancak bütün geçişlerde ses geliyorsa o zaman şanzıman setinden kaynaklı bir durum olabilir. Son olarak mil yataklarında boşluk oluşması, şanzıman yağının azalmış ya da bitmiş olması da arızaya sebebiyet verebilir.
En Yaygın Manuel Şanzıman Arızaları
Buji Arızası
Motordaki hava ve yakıt karışımını ateşlemede görevli bujiler, bu süreçteki ateşleme başlangıcını doğru yapamazsa pistonlar etkilenir. Arızalı kızdırma bujisi sebebiyle pistonlar, tekler ve araçtan büyük bir ses gelir. Bununla beraber yıpranan bujilerin en kısa sürede değiştirilmesi gerekir. Bu noktada aracınızın sahip olduğu motora uygun buji takılması gerekir. Çünkü uygun olmayan bujiler, dar veya geniş kalarak ileriye dönük büyük sorunlar yaratır.
Motor Yağının Az Olması
Motor yağının azalması araçta pek çok arızayı beraberinde getirir. Motorun hararet yapmasına, parçaların aşınmasına ve motordan gelen seslerin artmasına neden olur. Özellikle yağ seviyesi düşükse krank mili ile piston çubuğu arasında boşluk oluşur. Bunun sonucunda parçalar, sürtünmeye ve yüksek ses çıkartmaya başlar. Yağ kontrolü yapmak basit bir işlem olduğundan dolayı aracınızdan gelmemesi gereken bir ses duyduğunuzda kontrolünü sağlamanız doğru olacaktır.
Düşük Oktanlı Yağ Kullanımı
Aracınıza üreticinizin önerdiği viskozite değerine sahip motor yağı seçmelisiniz. Örneğin aracınıza düşük oktanlı motor yağı koyduğunuzda verimsiz yanma, güç kaybı ve motor hasarıyla karşı karşıya kalabilirsiniz. Bunun yanı sıra düşük viskozite değerine sahip yağ eklenmesi gerekirken yüksek koyulduysa motor sesli çalışabilir. Motordan gelen sesleri yok etmek için doğru oktan sayısına sahip yağı aracınıza eklemeniz gerekir.
Motor Yağı Çeşitleri ve Viskozite Nedir?
Yakıt ve Oktan Sayısı
Oktan sayısı, benzinin tutuşmaya olan direncini anlatır ve her araç modelinin belli bir oktan sayısı bulunur. Siz ise daima üretici firmanızın önerdiği oktan sayısına uygun yakıt almalısınız. Aksi halde erken tutuşma sebebiyle aracınızdan vuruntu sesi duyulabilir. Aynı zamanda bazı sürücüler, yüksek oktan sayısına sahip yakıtın iyi olduğunu düşünebilir. Fakat araca uygun olmayan yüksek oktanlı yakıt da motordan gelen sesleri arttırır. Motorun ömrünü uzatabilmek için doğru oktana sahip yakıtı kullanmanız gerekir.
Enjektör Pulu Arızası
Dizelli araçlar, motorundaki silindir sayısı kadar enjektör barındırır. Enjektörün görevi, pistonun tepesine yakıt püskürtmektir. Enjektör pulunun görevi ise enjektör ve motor arasında gerçekleşen işlem esnasındaki basınç kaybını engellemektir. Genellikle bakır maddeden üretilen enjektör pulu, yumuşak bir yapıya sahipken bulunduğu yüzeyi kapatır. Ancak zamanla enjektör pulu arızası yaşanır ve araçtan rahatsız edici sesler gelmeye başlar. Bu arızanın temel sebebi pulun artık yıpranmaya başlamasıdır. Arabada kompresyon kaçağı olduğundan dolayı enjektörün püskürttüğü yakıt yeterli basınçla sıkıştırılamaz. Bu durumda aracın performansını kaybetmesine ve yakıt yakmasına neden olur. Bu tarz arızalarda aracınızı en yakın oto servise götürmeniz en doğrusu olacaktır.
Enjektör Arızasını Nasıl Anlarız?
Kötü Yakıt Kullanılması
Aracınıza yakıt alırken genellikle iyi ve kaliteli markaları tercih etmeniz gerekir. Güvenilir olmayan yerlerden alınan yakıt nedeniyle motordan gelen sesler artabilir. Aynı zamanda bu tarz yerlerden alınan yakıtların içeriğinde bazı partiküller bulunabilir. Böyle durumlarda aracın yakıt filtresini tıkanarak daha büyük sorunlara yol açar.
Yakıt Filtresi Nedir ve Bakımı Nasıl Yapılır?
Avans Vurma Sesi
Avans vurması, motor içerisinde gerçekleşen yanma olayının erken yaşanmasından kaynaklanır. Aynı zamanda avans vurma sesinin nedenleri arasında kalitesiz yakıt kullanılması, avans ayarının kötü olması ve yakıt sistemi arızası yer alır. Tabi, silindir kapağının fazla taşlanması sonucunda yanma odasında daralma yaşanması avans vurmasına da sebebiyet verir. Özellikle krank mili hasar alacağı için bu arızayı hızlıca çözmeniz gerekir. Yoksa aracınızın motorunda daha büyük hasarlar meydana gelir.
Hava ve Yakıt Karışımı Düzensizliği
Motordaki yanma işleminin sorunsuz gerçekleşebilmesi için hava ve yakıt karışımının doğru oranda iletilmesi gerekir. Örneğin yakıt oranı fazla olursa yanma odasındaki işlem doğru şekilde gerçekleşmez. Bunun sonucunda motordan gelmemesi gereken sesler yükselir. Aynı zamanda egzoz sisteminden devamlı olarak yakıt atıldığı için yakıt tüketiminde artış yaşanır.
Yakıt Tüketimini Azaltmak İçin Faydalı İpuçları
Vuruntu Sensörü Arızası
Motorlardaki vuruntu ya da titreşimleri algılayan vuruntu sensörü, piezoelektrik algılama kristalinden oluşur. Yakıt akışında erken patlama söz konusu olursa oluşan vuruntudan dolayı sensör devreye girer. Bu sensör sayesinde motor kontrol ünitesi arızayı kolayca fark eder. Ancak vuruntu sensörü arızalarında motor kontrol ünitesi durumu algılayamayabilir. Bu durum arızadan haberi olmayan motorun, devamlı olarak erken patlayan yakıtın basıncına maruz kalmasına neden olur. Ayrıca motor daha hızlı yıpranarak hasar almaya başlar. Bu yüzden sensörünüzü periyodik olarak kontrol ettirmeniz gerekir.
Vuruntu Sensörü (Knock Sensor) Nedir?
Turbo Hortumunda Kaçak Yaşanması
Turbo hortumlarında kaçak yaşanıyorsa araçtan ıslığa benzer bir ses yükselir. Eğer hortumlardaki arıza giderilmezse arabadan alınan verim ve performans azalır. Egzoz sisteminden atılan dumanın rengi ise siyaha dönerek kendini belli eder. Aynı zamanda araç, daha fazla yakıt harcamaya başlayarak kötü yakıt ekonomisi gösterir.