Araçlarda Bulunan Güvenlik Sistemleri
Araçlarda güvenlik sistemleri temel olarak, aktif ve pasif olmak üzere ikiye ayrılır. Aktif güvenlik donanımları kazanın meydana gelme olasılığını düşüren sistemlerdir. Yani kısaca kaza anından öncesi ile ilgili sistemlerdir. Pasif güvenlik donanımları ise kazanın meydana geldiği anda, taşıt içindeki ve dışındakiler için ölüm ve yaralanma olasılığını düşüren sistemlerdir. Yani kısaca kaza anı ile ilgili sistemlerdir. Gelin pasif güvenlik sistemleri nelermiş bakalım.
Pasif Güvenlik Sistemleri
Pasif güvenlik sistemlerinin sürücünün ve yolcuların yaralanmalarını önleme görevi yapan sistemler olduğunu söyledik. Bu sistemler, kişilerin yaralanma tehlikelerini ve kazanın etkilerini mümkün olduğunca azaltmaya yarayan önlemlerdir. Pasif güvenlik sistemi elemanlarının görevi kaza sırasında veya sonrasında başlamaktadır.
Günümüzde araçlardaki en önemli pasif korumaları emniyet kemerleri ve hava yastıkları iken artık bunların yanında deformasyona karşı yüksek dirençli yolcu bölmeleri ve ön ile arka kısımlarda ki deformasyon bölgeleri de yer alıyor. Bu korumalar sayesinde, darbe enerjisinin büyük bir kısmı emilerek ek güvenlik sağlanıyor.
Emniyet Kemeri
Emniyet kemerini, aktif güvenlik sistemi olarak da kabul edebiliriz. Bu kemer kaza esnasında bizleri hayata bağlayan araç güvenlik sistemlerinden biridir. Olası bir kaza anında eğer sürücü ve yolcuların emniyet kemerleri takılı değil ise ciddi hasarlar almaları yüksek ihtimaldir. Emniyet kemer güvenli sürüşün anahtarıdır. İstatistikler emniyet kemerinin ölümleri %45 oranında, ağır yaralanmaları ise %50 oranında azalttığını ortaya koymaktadır. Sadece ön koltuklarda oturanların değil, arka koltuklarda da oturanların emniyet kemeri takması oldukça önem arz etmektedir.
7 çeşit emniyet kemeri bulunmaktadır. Bunlar: çift noktalı, üç noktalı, dört noktalı, beş ve altı noktalı, koltukta kemer, omuz kemeri, kucak kemeri ve yedi noktalı kemerdir.
Burada belirtmemiz gereken durum da şu şekilde: Kemer takmayan kişiler kolluk güçleri tarafından tespit edildikleri zaman 144 TL para cezası ile cezalandırılırlar. ( Bu ceza 2021 yılı için geçerlidir.)
SRS (Tamamlayıcı Sınırlama Sistemi)
SRS sistemi , temelde bir hava yastığı sistemi olarak biliniyor. Bu sistem, 3 noktalı gergili emniyet kemerlerine destek sağlamak amacı ile kullanılmaktadır. Bir çarpışma oluştuğunda, hem hava yastıklarını hem de emniyet kemeri gergilerini aynı anda devreye alır. Eğer teşhis modülü SRS ile ilgili bir arıza tespit ederse, gösterge panelinde bir uyarı lambası yanar. Daha sonra açılmayı önlemek için SRS devre dışı bırakılır.
Hava Yastığı (Airbag)
Araç güvenlik sistemleri yazımızın üçüncü sırasında hava yastığı yer alıyor. Hava yastığı araçlarda kaza sırasında meydana gelebilecek yaralanmaları önlemeye çalışır. Çarpışma sırasında 30 milisaniye kadar kısa bir sürede gazla dolu bir balon açılır ve yastık görevi gördükten sonra söner.
Hava yastığı, bir adet esnek kumaş torba, darbe algılayıcı sistemler ve bir şişirme modülünden oluşmaktadır. Kaza meydana geldiği anda darbe, ivmeölçerler sayesinde ölçülür. Eğer fren ile yavaşlamadan daha büyük ise, sistem devreye girer. Daha sonra kimyasalın ateşlenmesi ile hava yastığına 30-40 ms kadar kısa bir süre içerisinde nitrojen ve argon gazları dolar. Tamamen açıldıktan sonra gaz delikleri vasıtasıyla söner. Eğer gösterge tablosunda Airbag ikaz lambası yanıyor ise güvenlik amaçlı olarak hava yastıklarının devreye girmemesi söz konusu olabilir. Böyle bir durumda sistemin acil bir şekilde kontrol edilip sorunun çözülmesi gerekir. Hava yastıkları patladıktan sonra kullanılamaz hale gelir. Tamiratı mümkündür. Fakat yine de değişimi önerilir. Sonuçta can güvenliğimiz için önemli bir sistem.
Korumalı Yolcu Kabini, Şasi, Darbe Emici Malzemeler
Sürücünün ve yolcuların kaza esnasında zarar görmemeleri için emniyet kemeri ve hava yastığının dışında başka sistemlerde bulunuyor. Bunlardan bir diğeri de çelik alaşımlı malzemeler kullanılan kabin ve şasi. Bu malzemeler pasif güvenlik sisteminin en önemlileri arasında yer alıyor. Araçların güvenlik testlerinden geçebilmeleri için dayanıklı kabinlerle donatılmaları gerekiyor. Kabinler, kaza esnasında kaporta aksamından sonra ilk koruma görevi görüp zarar görebilecek kısımlardır. Bu kısımlar dayanıksız olursa araç içindeki kişilerin büyük hasarlar alması söz konusu olabilir. Darbe emici malzemeler, darbe esnasında zarar görüp kabin içerisindekilerin daha az zarar görmeleri için kullanılır. Bu donanımlar yayaların da güvenliklerini büyük ölçüde etkilemektedir.
Koltuklar üzerinde bulunan koltuk başlıkları da, darbe meydana geldiği sırada sürücünün ve yolcuların boyun yaralanmalarını engellemek amacı ile büyük önem taşıyan pasif güvenlik donanımlarıdır.
