Piston, temelde silindir içinde bulunan disk şeklinde bir parça. Bu parçanın üretim alanı 7/1000 olup genellikle yakıtı mekanik enerjiye dönüştürmek için kullanılıyor. Tek başına son derece işlevsel olsa da sistemin çalışabilmesi için motordan ve yakıt pompasından dışarıya doğru uzanan piston çubuklarına ihtiyaç duyuyor. Tüm motorlu ve yakıt tüketen araçlarda kullanılan pistonlardan; dizel, benzin ve LPG’yi mekanik enerjiye dönüşmek için faydalanılıyor. Piston nedir sorusunu kısaca yanıtladıktan sonra detaylara bir göz atalım.
Pistonun Çalışma Prensibi
Pistonun etrafında metal bir halka (segman) bulunuyor. Bu halkalar, pistonun silindire oturmasını sağlıyor ve hazneye gaz sızıntısı ve yağın girmesini önlemeye yardımcı oluyor. Pistonun yanma gazı içerisindeki hareketi ise şu şekilde:
- İlk olarak pistonun aşağı yöndeki hareketi ile birlikte silindirlerin içine yakıt ve hava karışımı doluyor.
- Daha sonra piston yukarıya doğru hareket ederek bu karışımı sıkıştırıyor ve belirlenen seviyeye ulaştığında bujiler tarafından ateşleniyor.
- Oluşan patlama nedeniyle piston tekrar aşağı yönde hareket ediyor ve böylece egzoz valfleri açılıyor.
- Yanmayla birlikte ortaya çıkan gaz salınımı sonrası piston tekrar yukarı doğru çıkarken egzoz valfleri kapanıyor ve emme valfleri açılıyor.
Bu şekilde tamamlanan ilk döngü tekrar tekrar gerçekleşerek yakıtın enerjiye dönüşmesini sağlıyor. Dakikada yüzlerce kez gerçekleşen bu döngü, biyel koluyla birlikte krank milinin de harekete geçmesini sağlıyor. Burada dairesel harekete dönüşen bu hareket sonrası pistonlar tarafından krank miline yaptırılan her bir tur motorun devri olarak adlandırılıyor.
Piston Ne İşe Yarar?
Motorun çalışma prensibine göre burada bulunan hava ve yakıt karışımı, krank milini ve volanı döndürmek için ateşleniyor. Ancak bu aşamada enerji yalnızca yanma enerjisi olarak görünüyor. İşte piston ne işe yarar sorusu tam bu noktada anlam kazanıyor. Bu enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürmek için bir motor pistonu kullanılıyor. Volan, pistonu krank mili boyunca yukarı ve aşağı hareket ettirmeye başlıyor. Böylece bu itişi mekanik enerjiye dönüştürmeye başlayarak sisteme büyük bir hizmet sunuyor.
Piston ne işe yarar sorusunun bir diğer yanıtı ise parçanın yüklendiği filtre görevi. Araçlarda kullanılan sistem, suyu yukarı taşımak için yüksek basınç ve itici güce ihtiyaç duyuyor. Bu parça ayrıca yakıt-hava karışımını sıkıştırarak ve basınç uygulayarak bu kombinasyondan mekanik enerji üretiyor. Sonuç olarak aracı harekete geçmeye hazırlıyor.
Pistonlar ile birlikte çalışan biyel kolu hakkında daha fazla detaya göz atmak için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz.