Triptonik, triptonic/ tiptonik ya da tiptonic vites… bunlardan hangisi doğru? Triptonik ya da tiptonik vites kavramı hayatımıza yeni girdi sayılır. Bazılarımız ona tiptonik vites diyor bazılarımız da triptonik vites diyor. Peki, doğrusu hangisi, tiptonik şanzıman mı triptonik şanzıman mı? Bu sorunun cevabını vermeden önce vites tiplerini daha doğrusu şanzıman çeşitlerini bir inceleyelim:
Düz vites ya da manuel şanzıman
Günümüzde en fazla kullanılan şanzıman türü manuel şanzımandır. Araçların ekseriyetle manuel şanzımanlı üretiliyor olmaları, manuel şanzımanın hem üretim hem de bakım masraflarının daha az olması, ehliyet belgesinin bu tipteki araçlar için yapılan testleri geçtikten sonra verilmesi ve alışkanlığın bu yönde olması, hala pek çok araç için geçerlidir ki, manuel şanzımanlı arabaların daha az yakıt tüketmesi gibi nedenler düz vitesin popülaritesini açıklar. Debriyaj pedalı ve vites arasında sıkı bir ilişkinin olduğu bu sistemde, debriyaj ile vites dişlileri kilitlenir ya da serbest bırakılır. Bundan sonra yani debriyaj pedalına basıldıktan sonra da vites değişimi yapılır. Sürücü kurslarına gidenler ve araba kullanmakta biraz zorlananlar bilirler, bu kavrama noktası meselesi, debriyajdan ayağını yavaşça çekmek vs insanı bazen çok zorlar. İşte böyle zorlanmalara gelemeyenler için de otomatik şanzıman icat edilmiştir.
Otomatik vites ya da otomatik şanzıman
Bilindiği üzere debriyaj pedalının olmadığı, aracın vites değişimlerini otomatik olarak kendisinin yaptığı şanzıman türüne otomatik şanzıman denir. Sürücünün dikkatini sadece trafiğe vermesini kolaylaştırması, daha kolay kullanılması, yoğun trafikte daha konforlu bir sürüş sunması da otomatik vitesli araçların kısa zamanda çok sevilmesini açıklar. Ancak bu araçlarda da vites değiştirmenin keyfi yaşanmaz. İşte tam da bu noktada devreye triptonik ya da tiptonik şanzıman girer.
Triptonik vites ya da Triptonik şanzıman
Araçta debriyaj pedalı olmasına rağmen otomatik modda kullanım söz konusudur. Yani isterseniz otomatik konuma alıp tıpkı otomatik vitesli bir araç gibi kullanabilirsiniz. Benzer şekilde istediğiniz zaman da manuel şanzımana geçiş yapıp debriyajı ve vitesi kullanabilirsiniz.
Şimdi gelelim sorumuzun cevabına, yani tiptonik mi yoksa triptonik mi?
Otomobil tarihinde ilk hem otomatik hem manuel vitesi ünlü Alman markası Porsche kullanmış. Elbette bu buluşun hemen patentini de almış Porsche mühendisleri. Ancak zamanla diğer markalar da bu sistemi kullanıcılara bir seçenek olarak sunmak istemişler. Bu markalar ufak değişikliklerle sundukları bu teknolojiyi farklı adlandırmışlardır. Tiptonik, Steptronik ya da Shifttronik denilen şanzıman tipleri aslında birer triptonik şanzıman teknolojisidir. Dolayısıyla ufak tasarım farkları dışında temelde tiptonik vites de triptonik vites de aynı şey.
