Yerli Otomobillerin Öncüsü: Nobel 200
Türkiye’nin Tamamen Yerli İlk Aracı: Devrim
Türkiye, demokrasi yolculuğunda son derece zorlu dönemlerden geçerken “Devrim” ortaya çıktı. Türk mühendisler tarafından tasarlanıp üretilen ilk yerli otomobil olma özelliğine sahip olan bu araç, dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in talebiyle 1961 tarihinde üretildi. Aslında Devrim’i bir efsane haline getiren pek çok özellik mevcut. Türkiye’nin ilk arabası Devrim, darbe sonrası dönemde yalnızca 129 günde üretildi. 20 Türk mühendisin Eskişehir’de bir araya gelerek ortaya çıkardığı bu ikonik otomobil, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda Ankara’da tanıtıldı.
Projesi Yarım Kalan Otomobil: Zafer
Türkiye’nin arabaları arasında yarım kalan hikayelerden bir diğeri de Zafer oldu. Adı gibi Türkiye otomotiv sektörüne yerli otomobil zaferini yaşatamasa da tarih sayfasında yerini almayı başardı. Devrim’in yarıda kalmasının ardından yabancı firmalar bunu bir avantaj olarak gördü. Böylece 1960’lı yılların sonunda Türk Otomobil Endüstrileri(TOE) ile Volvo arasında bir işbirliği kurmak için görüşmeler yapıldı. Fakat süreç sonuçlanamayınca İngiliz motosiklet üreticisi Triumph ile anlaşıldı. Zafer için ilk yapılan planlamalar sedan, station wagon ve kamyonet olarak üçe çeşitleniyordu. Ancak üretim başlamadan şirket, projenin devamını İsrail’de sürdürme kararı aldı. Böylece Türkiye’nin bir yerli araç hikayesi daha yarı kalmış oldu.
Seri Üretime Geçen İlk Yerli Araba: Anadol
60’lı yıllarda, Türkiye otomotiv pazarı Amerikan otomobilleri ve bazı Avrupa modellerinden oluşuyordu. Yüksek fiyatlı bu araçlar arasında daha erişilebilir ve yerli bir alternatife sahip olmak, ülkemizin hedefleri arasında önemli bir yere sahipti. Bu hayali gerçekleştiren model Anadol oldu. Ayrıca Nobel 200 sonrası dört tekerlekli araçları baz alacak olursak Türkiye’de üretilen ilk seri otomobil olarak da kayıtlara geçti. Bu kompakt otomobil modeli, 1966 yılında Otosan’ın Reliant isimli bir İngiliz firmaya araç prototipi hazırlatmasıyla ortaya çıktı. Aracın motor ve şanzımanı ise Ford Motor Company tarafından temin edildi.
Anadol’un üretimi, çelik sac kasa araçlara kıyasla maliyeti çok daha düşük olan fiberglas kullanılarak yapılıyordu. Aracın erişilebilir fiyat aralığı, Ford’un teknolojik altyapısıyla bir araya gelerek uzun yıllar iddiasını sürdürmeyi başardı. Yerli araç için bir de Türkçe isim ve kültürümüzü yansıtan amblem bulmak gerekirdi. Bu nedenle ülke genelinde bir yarışma düzenlenerek marka ismi için Anadol, amblem içinse Anadolu’nun önemli sembollerinden olan Hitit geyiği seçildi. Bu efsane araç, farklı versiyonlarıyla 1990’lara kadar üretilmeye devam etti.
Yerli Otomobilin Teknoloji Devrimi: TOGG
Verilen uzun aranın ardından hem görünüşü hem teknolojisi hem de konfor özellikleri bakımından üst segment bir yerli otomobil üretildi. 2011 yılında alınan kararla Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) kurulup çalışmalara başlandı. Üretim ve AR-GE gibi yatırım konularını ise Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) üstlendi. Türkiye’nin yeni yerli otomobil projesi için kısa sürede başta Çinli firmalar olmak üzere farklı yatırımcılar bulundu. Resmi olarak 2018 de kurulan TOGG, Bursa’nın Gemlik ilçesinde kurulan fabrikada üretilerek 2023 yılında yollara çıkmaya başladı.
Umarız TOGG ile birlikte Türk arabalarının üretimi ve çeşitliliği tam gaz devam ederek ülkemizin otomotiv sektöründeki başarısı daha da artar. Doğru yatırımlar ve ülkemizdeki sayısız yeteneğin katkılarıyla, henüz hikayesinin çok başında olan yerli arabalar dünya çapında bir başarı elde edebilir.