110 yılda geride bıraktıkları
En köklü otomobil üreticilerinden biri olan Alfa Romeo bu sene 110. yaşına giriyor. Bu yıl yapılacak birçok etkinlikle markanın yeni yaşı kutlanacak. Ben İtalyan marka kutlamalara başlamadan gerekeni yapayım dedim ve Corona virüsü öncesi yaptığım bir geziden izlenimlerimi kaleme alayım dedim. İçimdeki “La Macchina Del Tempo” sevgisiyle soluksuz gezdiğim Alfa Romeo müzesi Museo Storico Alfa Romeo, markayı seven sevmeyen herkesi çok etkileyecek bir sanat galerisi gibi.
Milano yakınlarındaki Arese’deki küçük üretim tesisinde bir binada olan müzesi Museo Storico Alfa Romeo, otomobil tarihinde döneminin ilerisinde teknolojik fikir ve uygulamalarla devrimler yaratmış modellerle dolup taşıyor. 1976’da açılan müze, üç katında toplam 4800 metrekarelik bir alan kaplıyor. Yüzden fazla otomobilin bulunduğu galeride Alfa Romeo’nun ürettiği uçak motorları da sergileniyor. Müzenin belki de en ilginç yanı, sergilenen otomobillerin yüzde 90’ının kullanıma hazır olması. Şimdi sergilenen otomobillere bir göz atalım ve kısaca özelliklerinden söz edelim.
1908 Darracq
Birkaç girişimci Fransız’ın kurduğu firmanın Alfa adını almadan ürettiği ilk otomobil olan Darracq, Milano yakınlarındaki Portello’da üretilmiş. 1910’da A.L.F.A. kurulduktan sonra 1528 cc 10 HP’lik motora sahip otomobil yeniden şekillendirilmiş. Otomobilin maksimum hızı 40 km/s’ydi.
1910 A.L.F.A.
Anonima Lombarda Fabbricca di Automobili, A.L.F.A. adını aldıktan sonra üretilen ilk modeli olan otomobil, 4.0 litrelik monoblok motora sahipti. Maksimum gücü 24 HP olan otomobil 10 km/s hıza ulaşabiliyordu.
1911 A.L.F.A.
Dört silindirli 2.4 litrelik motora sahip ikinci A.L.F.A. modeli 15 HP’lik gücüyle 90 km/ss’lik maksimum hıza ulaşabiliyordu. İlk otomobil gibi Giuseppe Meriso’nun tasarladığı otomobil 15 HP Corsa adıyla yarışlarda da boy gösterdi.
1913 40/60 HP Aereodinamica
Kuruluşundan itibaren tasarıma öncelik veren yenilikçi bir marka olan Alfa Romeo, 20. Yüzyılın başında böyle ilginç bir otomobil tasarlamış, hatta yarışlara bile katılmıştı. Yol versiyonu 70 HP’lik motoruyla otomobili 125 km/s hıza ulaştırabiliyordu.
İlk dört yapraklı yonca gövdeye yapışıyor
1923 RL Targa Florio
1923’te firma Alfa Romeo adını aldıkta sonra üretilen RL Targa Florio, 3.0 litrelik 6 silindirli motora sahip. 157 km/s’lik hıza ulaşılabilen otomobilin gövdesine uğur olsun diye dört yapraklı yonca figürü boyanmış. Bu figür daha sonra Alfa Romeo’nun en hızlı modellerinde kullanıldı. Bugün bile halen kullanılmakta.
1924 RM Sport
Sicilya’da düzenlenen bir yarışta ilk beş sırayı alan iki Alfa Romeo modelinden biri olan RM Sport, 2.0 litre hacimli dört silindirli bir motora sahip. Dönemine göre uygun fiyata sportif otomobil sahip olma şansı veren RM Sport 100 km/s hız yapabiliyordu.
1925 RL Super Sport
6 silindirli 3.0 litrelik motora sahip olan otomobil, Alfa Romeo’nun dünyaya açılmasını sağladı. Gövdesi karoser üreticisi Castagna tarafından bir Hint prensi için şekillendirilen 1.6 tonluk RL Super Sport, 130 km/s hıza ulaşabiliyordu.
1927 6C 1500 Sport
Alfa Romeo’ya 1923’te katılan genç tasarımcı Vittorio Jano’nun projelendirdiği bu otomobil 6 silindirli 1.5 litrelik motoruyla 125 km/s’lik hıza ulaşabiliyordu. Tekniği Gran Premio P2’den uyarlanan otomobilin dış tasarımıysa İngiltere’de James Young tarafından yapıldı.
1931 Monoposto Grand Premio Tipo A
Fantastik biçimde önde paralel yerleştirilmiş, birbirinden bağımsız iki adet 1752 cc’lik motor ve şanzımana sahip olan Tipo A dönemi için füturistik bir otomobildi. 240 km/s’lik hıza ulaşabilen otomobil, 1932’de ünlü Coppa Acerbo yarışını kazandı.
1932 Tipo B (P3) Gran Premio
2.6 litrelik 8 silindirli motora sahip Gran Premio, farklı versiyonlarıyla Alfa Romeo efsanesinin yaratıcısı oldu. 230 km/s’lik maksimum hıza ulaşabilen otomobil, üzerinde Alfa’nın ünlü dört yapraklı yoncasını da taşıyordu.
1934 Coupe 6C 2300 GT
Gövdesi dönemin gözde karoser tasarımcısı Castagna tarafından şekillendirilen otomobil, 6 silindirli 2.3 litre hacimli monokok motora sahip. Coupe 6C 2300 GT, 130 km/s’lik maksimum hıza ulaşabiliyor.
1938 158 Grand Premio
Nino Farina tasarımı olan tek kişilik otomobil, 8 silindirli 1.5 litre hacimli motora sahip. Alfetta efsanesini doğuran otomobil 235 km/s’lik maksimum hıza ulaşabiliyor. Müzede bu aracın 159 kodlu bir başka versiyonu daha yer alıyor.
1935 Bimotore
Belki de otomobil tarihinin en ilginç modellerinden biri Bimotore. Ön akslar için ayrı, arka akslar için sekizer silindirli 3165 litrelik iki ayrı motora sahip otomobil, Alfa Romeo tekniği kullanılarak Ferrari tarafından yapılmış. 325 km/s’lik hıza ulaşabilen aracın üzerindeki Ferrari aygırı da buradan geliyor.
Savaş öncesi son model
1939 6C 2500 Sport
İkinci Dünya Savaşı öncesi üretilen son Alfa Romeo modeli olan 6C 2500 Sport, savaş sonrası üretimin de öncüsü olmuş. 6 silindirli 2.5 litrelik motora sahip olon otomobil 155 km/s’lik maksimum hıza ulaşabiliyor.
1947 6C 2500 Freccia D’oro
İsmi Freccia D’oro (altın ok) olsa da savaştan yenik ayrılan İtalya’nın batık ekonomisi nedeniyle parasızlıktan bir çok özelliği kesintiye uğrayan 2500’ün basitleştirilen takipçisinde ön ızgaradaki amblem bile bronzdan yapılabilmiş. Motor özellikleriyse aynı.
1950 6C 2500 Villa D’este
Günümüzde bütün Alfa modellerine yerleştirilen ama ilk 147’de kullanılan büyük kalp şeklindeki ızgaranın doğumu adını önemli bir kardinalden alan bu otomobile kadar uzanıyor. 2.4 litrelik 6 silindirli motora sahip otomobil 165 km/s’lik maksimum hıza ulaşabiliyor.
1950 1900 Berlina
İtalya’da direksiyonun sağdan sola geçişini müjdeleyen 1900, Alfa Romeo’nun montaj hattında seri üretilen ilk modeli. “Yarış kazanan aile sedanı” olarak da anılan otomobil monokok gövdesiyle de Alfa Romeo için bir ilk özelliği taşıyor.
1954 Spider 1900 Sport
6 silindirli 1900 cc hacimli motora sahip olan Spider, Ferrari modellerini andıran sportif tasarımlı. 220 km/s’lik maksimum hıza ulaşabilen otomobil, özellikle alçak ön cam tasarımıyla oldukça etkileyici bir görünüme sahip.
1954 2000 Sportiva
Ferrari, Mercedes SL ve dönemin bütün coupe trendlerinden izler bu otomobilde de kendini gösteriyor. 2.0 litrelik 4 silindirli motora sahip olan 2000 Sportiva 220 km/s’lik hıza ulaşabiliyor. Otomobilin maksimum gücüyse 138 HP.
1955 750 Competizione
Prototip olarak kalan 750 Competizione, özellikle burundaki ızgara tasarımıyla döneminin çok ilerisinde görünüyor. 1.5 litrelik motora sahip olan otomobil 145 HP’lik motoruyla 220 km/s’lik maksimum hıza kadar ulaşabiliyor.
İsmi numarasız ilk model
1960 Guiletta Coda Tronca
Alfa Romeo’nun ismi numarasız ve teknik özellik anlatmayan ilk modeli olarak Orazio Satta’nın yönetiminde geliştirilen Guiletta’nın coupe versiyonunda 1.3 litrelik dört silindirli bir motor yer alıyor. Mütevazı motor yine de otomobili 200 km/s hıza ulaştırabiliyor.
1963 TZ1
Alfa Romeo’nun yarışlarda yıldızını parlatan versiyonlarından biri olan TZ1, 4 silindirli 1.6 litrelik sıralı motoruyla Alpler Kupası, Tour de Corse, Copa FISA, Ore di Sebring gibi yarışlarda başarı kazandı. 1965’te çıkan TZ2 başarısını sürdürdü.
Ve Spider sahneye çıkıyor
1963 Guilia TI Super
Fiat 124’le ortak platform üzerinde daha kısa kuyruk yapısıyla saldırgan görünümlü üretilen Guilia TI Super, 1.6 litrelik motoruyla 112 HP gücü sürücüsünün emrine veriyordu. Çamurluğunda dört yapraklı yonca taşıyan otomobil 185 km/s’ye ulaşabiliyordu.
1965 Guilia GTA
Belki de ‘60’lı yılların en güzel ama en hırçın Avrupalı otomobillerinden biri olan Guilia’nın GTA versiyonu, hafifletilmiş gövdesinin altındaki 1.3 litrelik motorunda Twin Spark teknolojisi ve enjeksiyonla beslemeyi sunuyor.
1969 33.2
Aynı alt yapı kullanılarak Bertone, Italdesign ve Pininfarina’ya aynı ayrı tasarlatılan süper spor otomobilin Pininfarina temsilcisi, daha döneminin gövde kıvrımlarını yansıtan bir klasik. Ama ön cam tasarımı eşine az rastlanır türden.
1969 Carabo
Gövdesi Bertone tasarımı olan otomobilin mekanik aksamları 33.2 modelinden aktarılmış. 2.0 litrelik V8 motorlu otomobil 245 HP’lik maksimum güce sahip. ‘70’lerin tipik çizgilerini yansıtan otomobilde Ferrari izleri de görünüyor.
1969 Iguana
Carabo’nun dönemini yansıtmasına karşın aynı yıl üretilen ve aynı alt yapı ile motoru kullanan Italdesign tasarımı Iguana, 80’lerde Back To The Future filminde kullanılan otomobili hatırlatıyor. Füturistik tasarım böyle bir şey olmalı.
1970 Montreal
2.6 litrelik V8 motora sahip olan Montreal, 200 HP’lik motoruyla 220 km/ss’lik maksimum hıza ulaşabilen bir coupe. Otomobilin gövde hatları ünlü karoser tasarımcısı Bertone tarafından dizayn edilmiş.
1972 Alfasud Berlina
“Bayide çürümeye başlayan otomobil” gibi ağır bir eleştiriye maruz kalan ilk önden çekişli Alfa Romeo olan Alfasud, İtalyan üreticinin kalite sorgulamalarına alınmasına yol açsa da çok satılan modellerden biri olmuştu. 1.3 litrelik motoru 63 HP üretiyordu.
1972 Alfetta
İtalyan üreticinin 1970’lere damgasını vurduğu model Alfetta, ezeli rakibi BMW’nin çıkardığı 2002 modelinin karşısında güçlü bir seçenekti.
Alfa Romeo’nun minibüs konsepti
1976 Taxi
Gövde tasarımı Italdesign tarafından yapılan bu taksi prototipi hiçbir zaman üretilmedi ama Scenic’ten 20 yıl kadar önce geliştirildi. New York Modern Sanatlar Müzesi’nde sergilenen vanın o dönem dev metropolde taksi olması planlanmış.
1976 Navajo
Bertone tarafından tasarlanan Navajo konsepti, 33.2, Iguana ve Carabo’da kullanılan yürüyen aksam ve motorla donatılmış bir otomobil. V8 motoru 245 HP üreten Alfa Romeo Navajo’nun tavan spoyleri eşi görülmemiş bir yapıda.
1980- F1 otomobili
Andrea de Cesaris’in Formula 1 otomobili de müzede yerini almıştı elbette. 1994 yılına kadar 208 F1 yarışında start alan pilotun ne yazık ki zaferi bulunmuyor.
1982 Formula 3 otomobili
Motorsporlarının en tutkulu markası, ralli etaplarının, pistlerin vazgeçilmezi, Ferrari’nin öncüsü, Alfa Romeo, müzesinde 1980’lerde yarıştığı F3 otomobilini de sergiliyor.
1986 Alfa 75
Markanın hala arkadan itişli otomobiller ürettiği 1980’lerin en hit modeli şüphesiz Alfa 75’ti Birçok teknolojik yenilik barındıran otomobilin özellikle America versiyonu çok gözdeydi. Alfa 75’in Avrupa pist yarışlarında da önemli başarıları vardı.
1995 Alfa 155 TI V6
Avrupa Pist Şampiyonası’nda kupalara ambargo koyan efsanevi 155 TI… Nannini pilotajında pistlerde BMW’lere toz tutturan otomobil, ne yazık ki satışta aynı başarıyı yakalayamamıştı.
1998 Alfa 156
Tutmayan modellerle sıkıntılı geçen 1980’lerin ardından 1990’larda iflas tehlikesiyle burun buruna gelen Alfa Romeo, 156 ile toparlanmayı başardı. 1998 yılında Avrupa’da Yılın Otomobili seçilen 156, üretilirken klasikleşmiş bir güzellikti.
2004 156 ETCC
Müzedeki en özel yerlerden birinde tabii ki 156’nın pist yarışçısı yer alıyordu. Alfa 156’nın yollardaki başarısı, NordAuto’nun 156 GTA’dan geliştirdiği pist otomobiliyle Fabrizio Giovanardi ve Nicola Larini pilotajında Avrupa’da Mercedes ve BMW’lere kök söktürüyordu.
2007 8C Competizione
İtalman markanın 2007’den 2010’da kadar ürettiği Egger tasarımı bu süper spor otomobil, 4.7 litre 450 beygirlik Ferrari kökenli bir V8 motora sahipti. Marka açısından büyük sükse yaptı ama pek satıldığı söylenemez.