Bloktan Eksantrik ve Üstten Eksantrik
Eksantrik mili otomobillerde bulunan subapların açma kapama zamanlamalarını ayarlayarak motorun stabil bir şekilde çalışmasını sağlar. Otomobil teknolojisinin gelişmesi, markaların farklı tiplerde motorlar kullanmasını sağlamıştır. Biraz geçmişe gidecek olursak; ilk olarak içten yanmalı motor, 1886 yılında Mercedes tarafından kullanılmıştır. Günümüze kadar temelde aynı çalışma prensibine sahip olan bu motorlarda; teknolojinin gelişimi değişimlere olanak sağlamıştır. Bu değişimler içerisinde eksantrik milinin konumunun değişiminden ve “Bloktan Eksantrik ve Üstten Eksantrik Nedir?” Sorularının cevabını vereceğiz.
Eksantrik Mili Nedir?
Emme ve Egzoz görevlerini yapan subapların açma kapama zamanlamalarını düzenleyen parçadır başka bir ismi Kam Milidir. Krank miline aracın motor tipine göre triger kayışı veya zinciriyle bağlı olan bu parça krank milinin devrine göre paralel olarak çalışır. Sente adı verilen krank mili ve eksantrik mili arasındaki uyum da motorun sağlıklı olarak çalışmasını sağlar. Eksantrik milleri Döküm yöntemi ile karbon-çelik veya çelik alaşımlardan üretilir. Eksantrik mili sayısı motorun üretildiği teknolojiyi gösterir. Eski tip motorlar genelde tek eksantrik ve silindir başına 2 subaptan oluşurken daha yeni tip motorlar üstten çift eksantrikli silindir başına 4 subap düşen motorlardır.
Eksantrik Milinin Zaman İçerisinde Gelişimi
Eksantrik milinin motorda, subap zamanlamasından sorumlu olduğuna değinmiştik. Eksantrik mili veya milleri günümüz araçlarında Silindir kapağının üzerinde bulunur. Bu tip motorlara “OHC” motor denilir.
Üstten Eksantrikli Motorlar (OHC)
OHC motorlar 2’ye ayrılır; DOHC,SOHC. Bunlar Motorda bulunan eksantrik mili sayısını gösterir. Silindir kapağının alt kısmında subaplar bulunur. Subaplarla eksantrik mili arasında fincan adı verilen parça bulunur. Geçmişteki araçları incelediğimizde, eksantrik milinin blokta olduğunu görürüz.
Bloktan Eksantrikli Motorlar (OHV,SV)
Bloktan eksantrikli motorlar, OHV motor olarak adlandırılır. OHV motorlarda subaplar yine silindir kapağı üzerinde bulunur. Ancak subap zamanlamasını ayarlayan eksantrik mili motor bloğu içerisinde bulunur. Blokta bulunan eksantrik mili motorun dönme kuvvetiyle döner. Eksantrik milinin kamlarına bağlı olan itici çubuklar vardır. Bu itici çubuklar, külbütöre kadar uzanır. Kamların hareketiyle subapların açılıp kapanmasını sağlarlar. Biraz daha geriye gittiğimizde karşılaşacağımız motor SV motordur. Bu motor tipinde subaplar silindir kapağında değil de motor blok yüzeyinde bulunur. Bu motorlar düşük güç ürettiği için çok fazla kullanılmadı.