Otomotiv pazarını geliştirmek ve üretimi teşvik etme amacı taşıyan Devrim arabaları projesi, Türk otomotiv tarihinin en önemli adımlarından biri olarak kabul ediliyor. Cumhuriyet tarihinin ilk yerli otomobili olarak adını tarihe yazdıran Devrim arabaları için 1961 yılında ilk prototipi üretilmek üzere 23 kişilik bir ekip çalışmalara başlıyor. Eskişehir Demiryolu Fabrikası’nda görevli mühendis ekip, Türkiye’nin ilk yerli otomobilini 129 günde ve 4 farklı prototip ile üretmeyi başardı. Kendi otomobilini üreten ülkeler sınıfında yer almak ve Türkiye, devrim arabaları sayesinde hızlı bir kalkınmayı hedefliyordu. Üretim hikayesine devam etmeden önce Devrim arabalarını detaylı bir şekilde tanımaya ne dersiniz? “Üretilen Devrim arabalarının teknik özellikleri nelerdir?”, “Nasıl olaylar yaşandı?” gibi soruların cevabını bu yazımızda bulabilirsiniz.
Devrim Arabaları Hakkında Teknik Bilgiler
Standart bir aile otomobili konseptiyle tasarlanan Devrim arabalarının birkaç parça hariç, tamamen yerli üretimle ortaya çıktığı biliniyor. Dönemin teknolojisine uygun bir şekilde yapılan iç aksamlar ve buna uyum sağlayabilen tasarım, Devrim arabalarında öne çıkan en önemli özellikleri arasında yer alıyor. Devrim arabalarında kullanılan motor, 4 silindirli ve 3600 devir gücüne sahip. A tipi 3 adet ve B tipi 4 adet şanzıman tipinin kullanıldığı prototipler saatte 135 km hıza ulaşabiliyor. Ayrıca otomobilde yandan karbüratörlü ve üstten sübaplı bir yakıt sistemi mevcut.
Devrim Arabalarının Sonu
Cumhuriyet tarihimizin önemli teknolojik atılımlarından biri olarak gösterilen Devrim arabaları için istenilen sonuca pek ulaşmadı diyebiliriz. Devrim arabalarına teknolojik ve teknik problemlerden daha çok bazı ön yargılar engel oluyordu desek yanılmış olmayız. Projedeki mühendisler yetenekliydi fakat o dönemde bir kesim “Biz araba yapamayız” ön yargısından bir türlü kurtulamıyordu. Buna rağmen Devrim arabaları yapılan sıkı çalışmalar sonucunda 129 günlük kısa bir süre içerisinde 1961 yılının Cumhuriyet Bayramı’nda yerini aldı. Eskişehir’de üretilen araçları trenle Ankara’ya getirirken güvenlik gerekçesiyle Cumhurbaşkanı’nın kullanacağı arabaya benzin koyulmadı. Tören sırasında yaşanan kargaşa ve heyecandan ötürü arabaya tekrar benzin koymayı kimse aklına getirmedi. Az bir benzinle 100 metre ileriye giden ve sonra duran Devrim arabaları halkın önünde kötü bir başlangıç yaptı. Bu kötü imajdan bir türlü kurtulamayan Devrim arabaları için erken bir sona gelindi. Yapılan kötü propagandaların sonucunda üretimi durduruldu. O gün halkın karşısına çıkan “Tecrübe” isimli prototip, Eskişehir’deki Türasaş Devrim Arabaları Müzesi’nde sergileniyor. O dönemlere daha yakından tanık olmak isteyenlerin mutlaka keşfetmesi gereken bir yer.
Medya Devrim Hakkında Olumsuz Yazdı
Tüm gazeteler hep bir ağızdan 100 metre sonra duran Devrim otomobili hakkında acımasızca haberler yaptı. Yapılan hiçbir haberde 2 numaralı Devrim aracının, aynı gün hipodromdaki geçit törenine katıldığından veya Cemal Paşa’nın Anıtkabir’ e bir başka Devrim otomobili ile gittiğinden hiç söz edilmedi. Kamuoyu haber, yorum ve fıkralarda harcanan bunca paranın boşa gittiğinden dem vuruyordu. Bu olaylardan sonra Devrim projesi rafa kalktı.
Hüzünlü Bir Filmle Yeniden Hatırlanan Devrim Arabaları
Devrim arabalarının ilginç hikayesini belki de birçoğumuz “Devrim Arabaları” filmiyle ilk defa duydu. Türk sinemasında önemli bir yere sahip olan film 2008 yılında vizyona girdi. Yönetmenliğini Tolga Örnek ve Mehmet Ada Öztekin’in yaptığı filmin başrolünde ise Taner Birsel, Halit Ergenç ve Vahide Perçin yer alıyor. Film, Devrim Arabaları’nın hikayesine tüm detaylarıyla yer veriyor. Büyük bir etkiye sahip olan “Devrim Arabaları”, gelecek nesiller için önemli mesajlar barındırıyor. Filmdeki birçok sahneyi bugün hala sosyal medya paylaşımlarında görmek mümkün. Devrim Arabaları’nın yaşadığı ilginç hikayeyi kusursuz bir şekilde anlatan bu filmi izlemenizi tavsiye ederiz.100 yıllık Cumhuriyet tarihimizde önemli bir yere sahip olan Devrim arabaları, gelecek nesiller ve bizler için bir ilham kaynağı olmaya devam ediyor.