Araçların en temel güvenlik ekipmanlarından birisidir el freni. Her araçta bulunan ve gelişen teknoloji ile beraber daha elektronik bir hal olmuş olsa da halen daha hayati bir parçadır araba için. Ne kadar basit ama çok işlevsel bir yapısı olan el freni nedir ve nasıl çalışır sorularının cevaplarını vereceğiz.
El Freni Nedir?
Karayolu araçlarında, el freni veya park freni, park halindeyken aracı güvenli bir şekilde hareketsiz tutmak için kullanılan bir mekanizmadır. El freni genellikle elle çalıştırılan bir kol şeklini alır ve normalde orta konsolda bulunur, ancak bazen sürücü koltuğu ile kapı arasında bulunabilir. El freni, basit bir mantıkla arka disk ayaklarını veya fren ayağını bir kablo aracılığıyla tutar ve otomobil park halindeyken ileri veya geri kaymasını durdurur. Otomatik şanzımanlı araçlarda daha çok acil durumlar veya da ani durdurmalar için tasarlanmıştır. Ancak aslında modern fren sistemleri ile beraber fren arızaları azalmıştır. Bu sebeple de normal frene alternatif bir fren sistemi olması özelliğini genel manada kaybetmiştir. Fakat yine de olası bir fren arızasında tekerleklerin kilitlenmesini engellemek ve hızı yavaşlatmak için sürücü yavaşça el frenini devreye almalıdır.
Otomatik Viteslerde Kullanımı
Günümüzde özellikle otomatik vitesli araç kullanıcıları tarafından kullanımı gereksiz bulunur. Fakat bu da yanlış bir düşüncedir. Fakat vites freni de dediğimiz şanzımanın park mandalı baskı sebebiyle ya da başka bir aracın çarpası sebebiyle arızalanabilir. Bu da aracın yuvarlanmasına sebep olur. Ayrıca el freninin düzenli kullanımı şanzımana binen yükü azaltacağı için hem korozyon riskini azaltır hem de daha uzun ömürlü bir ekipman kullanımı sunar. Fakat yeni nesil araçlarda otomatik olarak vites park konumuna getirince araç el freninin çekiyor. Aynı şekilde aracı çalıştırıp vitesi D konumuna alınca da el frenini indiriyor. Yani siz görmeden aslında otomatik olarak bu işlevi tamamlayabiliyor. Düz vitesli araçlarda ise aracı sabit tutma amacıyla kullanılmaya devam etmektedir. Özellikle yokuşlu yerlerde önemi çok daha fazla şekilde hissedilir.
El Freni Nasıl Çalışır?
El frenindeki temel mantık tamamen mekanik olmasındadır. Yani herhangi bir fren arızasında yahut elektronik aksam bozukluğundan etkilenmemesi esastır. El freninin mekaniğinde mantık ise siz kolu kaldırdığınız zaman kola bağlı teli kaldırmış olursunuz. Bu tel de tekerleklerdeki diskleri sıkıştırır ve hareket etmesini engeller. Bu tel mekanik olduğu için de araçtaki diğer arızalardan genel manada etkilenmez. Güvenlik önlemi olarak görülmesinin bir sebebi de budur. Küçük bir düğme şeklinde el freni butonu olan araçlarda da durum böyledir. Siz o butonu kaldırdığınız zaman teller sıkışır ve disklere baskı yaparak aracın hareket etmesini engeller.