F1 Monako GP Pist Özellikleri ve Tarihi
Hafta sonu gerçekleştirilecek olan Monako GP yaklaşmışken, biz de Monako GP pist özellikleri yazısı hazırlayalım dedik. Formula 1 pistleri ve yarışlar denildiğinde akla ilk gelenlerden biri Monako oluyor. 1950 yılında Formula 1’in başlayışından beri yarışılan en eski pistlerden biri Monako. Dar Monte Carlo caddelerinde yapılan, büyük ilgiye sebep olan bir şehir pisti var karşımızda. Genellikle Monte Carlo adıyla anılır. Bunun sebebi, pistin büyük çoğunluğunun Monako’daki Monte Carlo mahallesinden geçmişidir. Seyirci kapasitesi yaklaşık 37bin kişi olan pist, Mayıs ayında Formula 1 yarışlarına ev sahipliği yapıyor. Ayrıca motorsporlarının en önemli ünvanlarından biri olan Triple Crown (Üçlü Taç) sahibi olabilmek için pilotların burada da bir Formula 1 yarışı kazanmaları gerekiyor.
Monako GP Pist Özellikleri
Pist, özellikle günümüz Formula 1 araçları için oldukça zorlayıcı. Dar sokak ve caddelerden geçiyor oluşu ve kaçış alanlarının neredeyse olmayışı, burada araç sürmeyi zorlaştırıyor. Özellikle çaylak pilotlar için kaza riskinin oldukça yüksek olduğu bir pist diyebiliriz.
Formula 1 takviminin en yavaş virajlara sahip pisti olan Monako’da, geçiş yapmak da oldukça zor. Hatta, Formula 1’in en ünlü virajlarından biri olan Grand Hotel Hairpin virajında araç hızının 50km/h değerlerine düşebildiğini görüyoruz.
Pistin dar oluşunun bir diğer getirisi de trafik oluyor tabii ki. Geçişin bu kadar zor olduğu ve sıralama turlarının öneminin kat kat fazla olduğu bu pistte, trafik de yarış sonucu için önemli faktör oluyor. Bu noktada pilotların zaman turlarına ne zaman başlayacağı ve trafikte kalıp kalmayacağı oldukça önemli. Trafik sorununun minimuma indirilmesi için yarış mühendislerinin komutları da pilotlar için değerli olacak.
Geçişin bu kadar sınırlı olduğu bir pistte, geçiş izlemesi genellikle oldukça keyifili oluyor. İlk potansiyel geçiş noktası, DRS ile gelinen 1.viraj ve öncesindeki düzlük oluyor. Bunun dışında daha önce 8.virajda gördüğümüz fazlasıyla agresif ve tehlikeli geçişler olabiliyor. Ayrıca pistin düzlük sayılabilecek bölgelerinden biri olan tünel kısmı ve sonrasındaki Nouvelle şikanında agresif ve keyifli geçişler görme şansımız var. Bu noktalara ek olarak nadir de olsa 17.virajda yine agresif bir geçiş görebiliriz.
Pistte Bir Tur Atalım
Pist toplam 3.4km uzunluğunda. Aynı zamanda DRS bölgesi de olan start düzlüğü geçildikten sonra sağa doğru sert bir dönüş bizi bekliyor. Pilotların herhangi bir frenleme sorunu yaşamalarına karşın düzlüğün devamında bir kaçış alanı da var. Ardından düzlük sayılabilecek kısa bir bölümü geçip, özellikle yere tutunma problemi yaşayan araçların test edilebileceği 3.viraj geçiliyor. Araçları çok da zorlamayacak bir sağ dönüşün ardından belki de Formula 1 takviminin en yavaş bölümüne giriliyor. Beş ve sekizinci virajı kapsaya bölümde oldukça dar ve sert dönüşlerin olduğu bir bölüm geçiliyor ve sekizinci virajın çıkışıyla tünel kısmına gelmiş oluyoruz. Araçların yaklaşık %30 oranında yere basma gücü kaybettiği tünel kısmının ardından 10 ve 11.virajları kapsayan Nouvelle şikanına geliyoruz. Bu bölüme giriş pilotlar açısından oldukça önemli. Hafif bir aşağı eğimle birlikte şikana geliniyor oluşu, frenlemede ve aracın kontrolünde pilotları zora sokabiliyor.
Sol tarafımızda demirlenmiş lüks yatları görürken Tabac virajını dönüp havuz kısmına geliyoruz. Lüks yatların önünde son hızda giderken 15.viraja dikkat etmemiz gerekir. Hem oldukça hızlı girilen hem de dar bir dönüş var. Ayrıca sosis kerb kullanımında aşırıya kaçılması durumunda aracın kontrolünü kaybedip 16.viraj çıkışında sağ taraftan bariyerlere çarpma riski de var. Kazazız şekilde burayı atlattıktan sonra tam gazla çok kısa bir kısmı geçip, adını oradaki bir restoranttan alan La Rascasse virajını dönüyoruz. Sağ taraftaki pit girişini geçip frenleme ve araç konumunun oldukça önemli olduğu son iki virajı (Antony Noghès) alıp start düzlüğüne geri çıkıyoruz.
Pist Tarihi
Monako sokaklarında bir Grand Prix yarışı yapma fikri, Monaco Otomobil Kulübü’nün başkanı ve iktidardaki Grimaldi ailesinin yakın arkadaşı Antony Noghès’ten geldi. Açılış yarışı 1929’da yapıldı. Yarışı, bir Bugatti kullanan, William Grover-Williams kazandı. Pist 1950 yılından beri Formula 1 yarışlarına da ev sahipliği yapıyor.
Monako’da yapılan bir yarışı kazanabilen Monakolu sürücü sayısı ise 92 yıllık süreçte sadece 3. Bugün Bugatti’nin bir modeline de adını veren Louis Chiron 1931 yılında bunu başaran ilk sürücü olmuş. Aradan geçen 82 yılın ardından Stefano Coletti, GP2 serisinin sprint yarışını kazanmış. Bir sonraki yıl ise yine aynı serinin sprint yarışında Stephane Richelmi, Monako’da yarış kazanan üçüncü Monakolu olmuş. Monakoluların yeni umudu ise burada Charles Leclerc’ten bir zafer görmek.
Pistin şimdiye kadar kullanılan 7 verisyonu olmuş. Orijinal versiyon, 1929 yılında yapılışının ardından tam 53 yıl değiştirilmeden kullanılmış. Ardından 1973 yılında normalde havuzun arkasından geçen yol havuzun önüne taşınmış. 1976 yılıyla birlikte pistte bir değişiklik daha yapılmış. Bugünün 18 ve 19.virajları (Anthony Noghes) oluşturulmuş. 10 yıl bu versiyon kullanıldıktan sonra, o dönem adı Chicake de Port olan dönüş değiştirilmiş. Böylece Nouvelle şikanı piste eklenmiş. Tarihler 1997’yi gösterdiğinde havuz bölümünde bir değişime daha gidilmiş. Eskiden piste dahil olan ama günümüzün pit yolu oluşturulmuş. 2003 yılında havuz kısmında bir değişikliğe daha gidildiğini görüyoruz. Havuz kısmının çıkışındaki şikan değişerek daha sert bir hal almış. 2015 yılındaki son değişiklik ise 12.viraj olan Tabac virajının ufak bir değişime uğraması olmuş.
Geçmiş Yarış Galipleri
Pistin şampiyonlarına inşa edildiği yıldan itibaren bakarsak, ilk 3 yıl Bugatti üstünlüğü var. Markalar anlamında Mclaren’in, 10 galibiyeti bulunan Ferrari’ye karşı 5 galibiyet önde olduğunu görüyoruz. Bu ikiliyi 8 galibiyetle Mercedes takip ediyor.
Pilotlar anlamında ise efsane pilot Ayrton Senna 6 galibiyetle tepede. Brezilyalıyı beşer galibiyetle Graham Hill ve Michael Schumacher takip ediyor. Aktif pilotlardan; Lewis Hamilton’un 3, Fernando Alonso ve Sebastian Vettel’in 2, Kimi Raikkonen ve Daniel Ricciardo’nun 1 galibiyeti var.
Yıllara Göre Yarış Galipleri
Yıl | Pilot | Takım |
1950 | Juan Manuel Fangio | Alfa Romeo |
1951 | Yapılmadı | |
1952 | Vittorio Marzotto | Ferrari |
1953-1954 | Yapılmadı | |
1955 | Maurice Trintignant | Ferrari |
1956 | Stirling Moss | Maserati |
1957 | Juan Manuel Fangio | Maserati |
1958 | Maurice Trintignant | Cooper-Climax |
1959 | Jack Brabham | Cooper-Climax |
1960 | Stirling Moss | Lotus-Climax |
1961 | Stirling Moss | Lotus-Climax |
1962 | Bruce McLaren | Cooper-Climax |
1963 | Graham Hill | BRM |
1964 | Graham Hill | BRM |
1965 | Graham Hill | BRM |
1966 | Jackie Stewart | BRM |
1967 | Denny Hulme | Brabham-Repco |
1968 | Graham Hill | Lotus-Ford |
1969 | Graham Hill | Lotus-Ford |
1970 | Jochen Rindt | Lotus-Ford |
1971 | Jackie Stewart | Tyrrell-Ford |
1972 | Jean-Pierre Beltoise | BRM |
1973 | Jackie Stewart | Tyrrell-Ford |
1974 | Ronnie Peterson | Lotus-Ford |
1975 | Niki Lauda | Ferrari |
1976 | Niki Lauda | Ferrari |
1977 | Jody Scheckter | Wolf-Ford |
1978 | Patrick Depailler | Tyrrell-Ford |
1979 | Jody Scheckter | Ferrari |
1980 | Carlos Reutemann | Williams-Ford |
1981 | Gilles Villeneuve | Ferrari |
1982 | Riccardo Patrese | Brabham-Ford |
1983 | Keke Rosberg | Williams-Ford |
1984 | Alain Prost | McLaren-TAG |
1985 | Alain Prost | McLaren-TAG |
1986 | Alain Prost | McLaren-TAG |
1987 | Ayrton Senna | Lotus-Honda |
1988 | Alain Prost | McLaren-Honda |
1989 | Ayrton Senna | McLaren-Honda |
1990 | Ayrton Senna | McLaren-Honda |
1991 | Ayrton Senna | McLaren-Honda |
1992 | Ayrton Senna | McLaren-Honda |
1993 | Ayrton Senna | McLaren-Ford |
1994 | Michael Schumacher | Benetton-Ford |
1995 | Michael Schumacher | Benetton-Renault |
1996 | Olivier Panis | Ligier-Mugen-Honda |
1997 | Michael Schumacher | Ferrari |
1998 | Mika Häkkinen | McLaren-Mercedes |
1999 | Michael Schumacher | Ferrari |
2000 | David Coulthard | McLaren-Mercedes |
2001 | Michael Schumacher | Ferrari |
2002 | David Coulthard | McLaren-Mercedes |
2003 | Juan Pablo Montoya | Williams-BMW |
2004 | Jarno Trulli | Renault |
2005 | Kimi Räikkönen | McLaren-Mercedes |
2006 | Fernando Alonso | Renault |
2007 | Fernando Alonso | McLaren-Mercedes |
2008 | Lewis Hamilton | McLaren-Mercedes |
2009 | Jenson Button | Brawn-Mercedes |
2010 | Mark Webber | Red Bull-Renault |
2011 | Sebastian Vettel | Red Bull-Renault |
2012 | Mark Webber | Red Bull-Renault |
2013 | Nico Rosberg | Mercedes |
2014 | Nico Rosberg | Mercedes |
2015 | Nico Rosberg | Mercedes |
2016 | Lewis Hamilton | Mercedes |
2017 | Sebastian Vettel | Ferrari |
2018 | Daniel Ricciardo | Red Bull Racing-TAG Heuer |
2019 | Lewis Hamilton | Mercedes |
2020 | Yapılmadı | |
2021 | Max Verstappen | Red Bull Racing-Honda |
Ferrari’nin Genç Prensi Charles Leclerc Kimdir?