Formula 1 yarışlarını izlemek çok eğlenceli olsa da içerdiği birçok teknik terim sebebiyle bazen anlaşılması güç bir hal alıyor. DRS de bu Formula 1 terimleri arasındaki en çok kullanılanlardan bir tanesidir. Peki F1 DRS ne demek? Serhan Acar tarafından Formula 1 Yarış Direktörü Michael Masi’nin bastığı bir “Eğlence Butonu” olarak tanımlansa da tabi ki bu terimin teknik bir karşılığı var. Bugün sizlerden gelen F1 DRS nedir? sorusunu cevapladık, keyifli okumalar.
Formula 1 DRS Nedir? Sistem Nasıl Çalışır?
Formula 1 DRS (Drag Reduction System) sistemi, araçların arka kanatlarında bulunan hareketli bir mekanizmadır. Formula 1 araçları oldukça yüksek bütçelerle, çok küçük detayları inceleyerek kurgulanır. Bu kurgunun en önemli ana başlıklarından biri de aerodinamidir. F1 DRS sisteminin araçların aerodinamisiyle doğrudan etkisi bulunur.
Araçların tasarımı yapılırken aracın viraj kabiliyetini arttırmak için yere basma kuvveti arttırılır. Ancak bu durum düzlük hızına olumsuz yansır. DRS sistemi de burada devreye girer. Yarış öncesi belirlenen düzlükte pilot, direksiyon üzerindeki bir tuşa basarak arka kanattaki hareketli parçayı zemine görece paralel konuma getirir. Bu da aracın yere basma kuvvetini azaltarak daha yüksek süratlere ulaşmasını sağlar. Sonuç olarak, kazanılan sürat 10 ila 20km/h arasında değişmektedir.
F1 DRS Sistemi Nerede Kullanılır?
Sistemin kullanımı sadece belli şartlar altında gerçekleştirilebilir. Yarış hafta sonunda Cuma ve Cumartesi günleri yapılan serbest antrenman turlarında belirlenen alanda DRS kullanımı serbest bırakılmıştır. Ayrıca sıralama turlarında da pilotlar belirlenen DRS bölgelerinde arka kanatlarını açabilirler.
Ancak yarıştaki kullanım için farklı şartlar da gerekiyor. Peki nedir bu şartlar?
Öncelikle yarış başladıktan sonra pistteki sıralama belli bir düzene oturmuşsa yarış kontrol tarafından DRS sisteminin kullanımına izin verilmiş olması gerekli. Bu iznin verilmesi için birkaç tur yeterli oluyor.
Ardından gerekli olan şart, arkadaki pilotun önündeki araçla arasındaki mesafenin 1 saniyenin altında olması şartıdır. Bu şartı sağlamak için pilot, genellikle DRS açış çizgisinden önceki virajda bulunan, DRS denetim çizgisinde 1 saniyenin altında mesafede bulunmalıdır. Bunun dışında pilotun, pistte herhangi bir yerde farkı 1 saniyenin altına indirmesi DRS açılmasını sağlamaz.
Ayrıca yağışlı havalarda pilotların güvenliği için DRS kullanımına izin verilmez. Eğer yarış içerisinde pist kurumaya başlamış ve uygun hava şartları sağlanmışsa, yarış kontrol DRS kullanımına izin verir.
DRS Sistemi Neden Kullanılıyor?
Formula 1’de DRS sisteminin kullanılmasının amacı geçiş sayısını arttırmaktır. DRS öncesi dönemde pilotlar geçiş yapmakta oldukça zorlanırken, günümüzde bu çok daha kolaydır. Daha somut şekilde ifade etmek gerekirse; 2009 yılında tüm Formula 1 sezonundaki geçiş sayısı 211, 2010 yılında ise 452’ydi. 2009 öncesi yıllarda da 200’ler civarında değişiyordu. Ancak 2011 yılında DRS kullanımı başladıktan sonra, ilk yıl ki toplam geçiş sayısı 821’e yükseldi. Takip eden yıl ise 870 oldu. Günümüze gelene kadarki süreçte ise sayı, 600-1000 arasında değişti.
Formula 1 DRS Sistemi Çalışma Şekli
Sürücülerin DRS’yi yalnızca belirlenmiş sollama bölgelerinde kullanmalarına izin verilmektedir. Bir gösterge paneli ışığı, sistem etkinleştirildiğinde sürücüyü bilgilendirir. Sonrasında, pilot direksiyon üzerindeki bir düğmeye basarak sistemi aktifleştirir. Sürücü düğmeyi bıraktığında veya frenleri kullandığında sistem devre dışı bırakılır. DRS aktivasyon düğmesi direksiyon üzerine yerleştirilmeden önce ise pilotlar fren pedalının yanındaki küçük bir pedala basarak sistemi aktifleştiriyordu.
DRS Tarihçesi ve Kullanıldığı Seriler
Sistem ilk olarak, 2011 yılında Formula 1’de tanıtıldı. DRS kullanımı, birincil amacı otomobilin aerodinamiğini etkilemek olan herhangi bir hareketli parçayı yasaklayan kuralın bir istisnasıdır.
Sistem ayrıca 2012’den beri Formula Renault 3.5, 2013’ten beri Deutsche Tourenwagen Masters, 2014’ten beri Super Formula, 2015’ten beri GP2 Serisi yeni adıyla FIA Formula 2 Şampiyonası’nda, 2017’den beri GP3 Serisi yeni adıyla FIA Formula 3 Şampiyonası’nda da kullanılıyor.
