İkinci Elde Beklenen Azalış Gerçekleşmedi!
Stokta Otomobil Olmayınca, İkinci El Satış Da Düşmedi
Salgın sürecinde artan arz-talep dengesizliği, çip krizini de beraberinde getirdi. Sıfır otomobilde ÖTV’den sayesinde olan 60 bin liraya varan indirimin ikinci ele yansıması bekleniyordu. Fakat çip krizinin etkisiyle bayilerde araç olmayınca ikinci ele yansıma söz konusu bile olmadı. Otomobillerde indirim çip krizine takıldı. Yılsonuna doğru piyasanın yerleşik düzene oturması ile, ikinci el satış da % 2-3’e varan düşüş bekleniyor.
Ağustos ayının başlaması ile sıfır kilometre otomobillere ÖTV matrah düzenlemesi yapıldığını biliyoruz. Bununla birlikte 1.6 lt motorlu ve anahtar teslimi atı fiyatı 320 bin TL’yi geçmeyen otomobillerin fiyatları da ucuzladı. Çoğu otomobillerin liste fiyatlarının 60 bin TL altına çekilmesi ve yüzde 17’ye varan fiyat düşüşleri ile birlikte pazarın en çok satılan modellerine olan talep daha da arttı. Fiyat listeleri yayınladıktan sonra müşteri taleplerinin artması stok sorununu ortaya çıkardı. Markalar tüketicinin talebini karşılamakta zorlandı.
Çip Krizi Nedir ?
Çipleri, yarı iletken maddeler ile tasarlanmış metal bir levha üzerine yerleştirilen elektronik devreler olarak tanımlayabiliriz. Bu elektronik devreler, bilgisayarlardan tutun otomobillere kadar pek çok elektronik üründe kullanılıyor. Yeni araçlar da çok sayıda yarı iletken de denilen mikro çip içeriyor.
Bayilerde Araç Kalmadı!
Global seviyede yaygınlaşan korona virüsün Delta varyantı yüzünden üretim ve tedarik zincirinde büyük düşüş yaşandı. Bu düşüşün kısıtladığı otomobil arzı gün geçtikçe etkisini daha da hissettiriyor. Tüketiciler düşen fiyatları değerlendirip bir an önce otomobil satın almak isterken bayilerden elleri boş dönüyor. Üstelik kaparo verip aylarca beklemeyi göze alan tüketiciler bile bir süre beklemek zorunda kalıyor. Bu süreler ise ithal markalarda yaklaşık iki ay, yerli üreticiler de bir ay kadar. Sıfır otomobile olan talep artsa bile artan bekleme süreleri ikinci el piyasasında beklenen düşüşün gerçekleşmesini engelliyor.
Bekleyişin Ekim Ayına Kadar Süreceği Konuşuluyor
Uzmanlar, sıfır otomobildeki tedarik sorununun ekime kadar devam etmesinin beklendiğini belirtiyor. Bunun sebebi olarak ise talebi karşılamakta zorlandıklarını dile getiriyorlar. ÖTV düzenlemesinin tedarik ve çip krizinin yoğun yaşandığı döneme geldiğini de dile getiren uzmanlar, Talep yükselse bile bu talebi satışa çevirmekte zorlandıklarını açıkladılar. Ancak yılın son çeyreğinde piyasanın normale dönmesini de tahmin ettiklerini dile getirdiler.
İkinci El Beklemeye Devam Ediyor
ÖTV matrah düzenlemesi ile düşen fiyatlar, sıfır otomobillere olan talebi arttırıyor olsa da bayilerin elince yeterli seviyede araç bulunmuyor oluşu ikinci elde satış da düşüşe yol açmıyor. Eğer sıfır araçlarda yılsonuna doğru tedarik sorunları çözülürse ve kurlarda ciddi yükselişler yaşanmazsa ikinci el fiyatlarında sınırlı da olsa bir gerileme bekleniyor.
Fiyat Düşüşü Yüksek Değil!
Uzmanlar, sıfır araçlarda yüzde 16’yı aşan indirimler olmasına rağmen ikinci elde fiyatların hemen düşmeyeceğini söylüyor. İkinci el araç fiyatlarına ÖTV matrah güncellemesinin kısa vadede bir etkisi olmayacağını da söyleyen uzmanlar, ikinci el fiyatlarındaki düşüş de C ve B segmenti ikinci el araçlarda olacağını fakat fiyatların düşmesinin iki ayı bulacağını dile getirdi. Yine de bu düşüş yüzde 2-3’ü geçmeyecektir.
Tedarik Çözülmeden İkinci Ele Yansıma Olmaz
Uzmanlar, pandemi ile başlayan çip krizi ve tedarik sorunlarının üretimlerde aksamalara neden olmaya devam edeceğini dile getiriyor. Bu durumda da gelen indirim, pazarda araç olmadığından pratikte gerçekleşmiyor. Bunun sonucu olarak da ikinci el pazarına yansıması sınırlı seviyede olduğunu da dile getiren uzmanlar, sıfır araçların tedarikindeki sorunlar çözülmeden indirimin ikinci ele yansımasının mümkün gözükmediğini de söyledi.
Çip Krizi Global Çapta!
Çip krizi Türkiye’de üretimi durdurdu. Bununla birlikte küresel çapta da kapanmalar devam ediyor. Ford, yarı iletken çip tedariki sorunu nedeni ile Almanya Köln’de ki fabrikasında üretime geçici olarak tekrar ara vereceğini açıkladı. Açıklamasının devamında ise Köln’deki fabrika işçilerinin 17 Ağustos’tan itibaren 2 hafta kısa süreli vardiyalar halinde çalışacağını belirtti. Ford, mayıs ayı başında, Fiesta modelinin üretimi için yarı iletkenlerin yetersizliği nedeniyle 3 aydan fazla üretime ara vermek zorunda kalmıştı.
İngiltere’de de otomobil üretimi geçen ay çip krizinin etkisiyle sert bir düşüş yaşamıştı. 2021 Temmuz ayında gerçekleşen otomobil üretimi, sektör için 1956’dan bu yana gerçekleşen en kötü Temmuz performansı oldu.
