Karting (Halk adıyla GoKart) herkesin yapabileceği, kendini deneyebileceği, keyifli zaman geçirebileceği bir aktivitedir.
Motorsporlarının temelinde yer alan karting, Formula 1’den Ralli’ye, motosiklet yarışlarından kapalı çamurluk otomobil yarışlarına bütün pilotların ortak başlangıcıdır. Araçların küçük, basit, daha az maliyetli ve daha az riskli oluşu neredeyse her yaş grubuna hitap etmesini sağlamaktadır.
Teknik, seri ve hafif oluşları sayesinde profesyonel sporcuların, kariyerinin her aşamasında zinde kalmak için yapmaya devam ettiği bir spordur. Örneğin iki kez Formula 1 dünya şampiyonu Fernando Alonso, boş zamanlarında bol bol karting ile vakit geçirmektedir.
Karting’e Başlarken
Karting keyifli ve güvenli bir şekilde arkadaşlarınız, rakipleriniz ile yarışabilmeniz için en iyi seçenektir. Karting tecrübeniz yoksa, piste gitmeden önce bilmeniz gereken bazı teorik bilgiler ve güvenlik önlemleri bulunuyor. Bunlardan bahsedelim;
Güvenlik
Güvenlik motorsporlarında her zaman birinci önceliktir. Siz de karting’e gittiğiniz zaman öncelikli olarak güvenliğinizi düşünmelisiniz. Dikkat etmeniz gerekenlerden madde madde bahsedelim;
- Araçlarda HER ZAMAN takla barı bulunmalıdır. Bir takla barı, kafanızın üstünde, aracın burnundan takla barına, kafanızı koruyan hayali bir çizgi oluşturur. Aracın devrilmesi, takla atması durumunda altında zarar görmenizi önler.
- Emniyet kemeri bir diğer temel güvenlik önlemidir. Bir yüksek hızda çarpma, çarpışma durumunda araçtan fırlamanızı veya direksiyona çarpıp darbe almanızı önler.
- Kask her motorsporunda olduğu gibi açık bir yarış aracı olarak tasarlanan kartlarda da çok önemlidir.
- Kart sürerken eğer saçlarınız uzunsa toplamaya, üzerinizden ip, atkı, kolye gibi bir şeyin sarkmamasına dikkat etmelisiniz. Kartlar arkadan itişlidir (hareketini arka tekerleklerin dönmesi sağlar) ve çekişi sağlayan tekerlekler sadece birkaç santim arkanızda yer alır. Bir sarkma durumunda, üstünüzdekiler yüksek torkla dönen bu tekerleklere dolanabilir ve tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
Sürüş İçin Teorik Bilgiler
1- Aracı Harekete Geçirmek
Ülkemizdeki karting işletmelerinde bulunan kartlar büyük istisnalar hariç standart olarak karşımıza çıkıyor. Araçlar vitessiz, sol ayağınızda fren, sağ ayağınızda gaz pedalı bulunuyor. Aracı harekete geçirmek için, çalıştırıldıktan sonra gaza basmanız yeterli. Daha sonra sürüşe başlayabilirsiniz.
2- Sürüş Sırasında
Bir kartı sürerken dikkat etmeniz gereken bazı teknikler vardır. Öncelikle direksiyonu her zaman iki elle tutmalı ve ellerinizi direksiyondan ayırmamalısınız. Normal otomobillerde direksiyonlar 2 tur civarı dönebilir. Yarış araçlarında bu olay bulunmaz. Karting araçlarının direksiyonları en fazla çeyrek tur döner. Bu sebepten ellerinizi direksiyondan kaldırmanız gerekmez. Her an manevraya hazır olursunuz. Unutmayın motorsporlarında her an, her şey olabilir.
Bir başka dikkat edilmesi gereken detay gaz ve frene aynı anda basmamaktır. Sık yapılan bir acemi hatası olarak bazı sürücüler ayaklarını frenden yeterince çekmeyerek kendilerini yavaşlatıyorlar. Gazlarken ayağımızın fren pedalına basmadığına emin olalım.
3- Viraja Girerken
Öncelikle sıkça düşülen bir yanılgıdan bahsedelim. Frene basmamak sizi daha hızlı yapmaz. Tersine viraja girmeden yavaşlayabilmek için gazı erken bırakmak gerekir. Gaz kesmeden viraj dönemezsiniz. Fren kullandığınız zaman aracı daha uzun süre yüksek hızda kullanıp daha geç fren yaparak yavaşlayabilirsiniz. Drift yapmak eğlencelidir fakat sizi yavaşlatır. Lastiklerden “Cıyaklama” sesi geldiği zaman yol tutuş kaybınız olduğu anlamına gelir.
Frenleme esnasında fren pedalına ani bir şekilde sonuna kadar basmamalısınız. Böyle bir durumda araç ilerlerken lastikler dönmeyi aniden bırakır. Buna lastiklerin kilitlenmesi denir. Lastiklerin kilitlenmesi, sadece arka tarafta fren olması sebebiyle, arka tarafta yol tutuş kaybına neden olur. Bu yol tutuş kaybı size iki adet dezavantaj getirir;
- Birinci dezavantaj yol tutuş kaybolunca aracın arkasının kontrolsüz hale gelmesidir. Kart dönerken daha fazla savrulur ve bir rakiple mücadele içindeyseniz temas halinde kolayca spin atarsınız.
- İkinci dezavantaj ise tekrar gaza yüklenildiğinde ortaya çıkar. Kartlar ürettiği gücü arka tekerlekleri üzerinden yola aktarır. Eğer arka tekerleklerinizi kilitlerseniz, tekrar yol tutuş yakalanmadığında gaz verirsiniz. Bu durumda hem çekiş kaybı yaşarsınız hem de boşa dönen lastik yol tutuşun yakalanmasını daha da zorlaştırır.
Peki doğru frenleme nasıl yapılır? Ayarlamanız gereken denge hassastır. Frene, tekerlekleri kilitlemeyecek kadar yumuşak ama neredeyse kilitlenecek kadar sert basmalısınız. Yeterli basıncı uyguladığınızda araç mümkün olan en hızlı şekilde yavaşlar fakat tekerlekler kilitlenmez.
4- Virajı Almak
Viraj alma tekniği doğru yarış çizgisinden geçer. “Dışarı-İçeri-Dışarı” tekniği virajdaki en hızlı çizgiyi, yarış çizgisini belirtir. Şu şekilde yapılır: Üstteki GIF’i baz alarak viraj sola doğru diye bir varsayım yapalım. Viraja yaklaşırken en geç şekilde fren yapar ve pist sınırları izin verdiği kadar dışarı açılırsınız. Dönmeye başlarken direksiyonu içeri kırar ve virajın en iç noktasına mümkün mertebe yaklaşırsınız. Bu en iç nokta “Apeks” olarak adlandırılır. Apekse temas ettikten sonra gaza tekrar basar ve viraj çıkışının mümkün olan en dış noktasına doğru açılırsınız. Bir virajı en hızlı dönmenin yolu temelde bu şekildedir.
5- Pist Üstü Mücadele
Bir karting mücadelesinde en hızlı olmak yetmez. Önünüzdeki rakibi geçemedikten sonra tur başına 2 saniye bile hızlı olsanız kazanamazsınız. Peki rakibi nasıl geçebilirim?
Öncelikle rakibinizi hataya zorlamalısınız. Bu zorlama yakın takipten geçer. Virajlarda mümkün mertebe rakibe yakın olun ve otomobilinizin burnunu, onun otomobili ile viraj arasına sokmaya çalışın. Bunu yaparken dikkat etmeniz gereken önemli iki madde var;
- Birincisi yeterince frenlemeli ve aracın burnunu sokmaya çalışırken rakibe çarpmamalısınız.
- İkincisi ise motorsporlarının yazılı olmayan evrensel kuralı olan “Her zaman rakibe yeterince boşluk bırakmak“. Rakibinizi geçmeye çalışırken onu duvara veya pist dışına sıkıştırır/zorlarsanız bu adil bir hareket olmaz.
Rakibi yeterince hızlı geliyorsanız dışarıdan da geçebilirsiniz fakat çok daha zordur ve rakibin büyük bir hatasını veya sizin büyük ustalığınızı gerektirir.
Artık piste çıkmaya ve kart sürmeye hazırsınız. Keyifli ve güvenli mücadeleler dilerim 🙂
