Oto ekspertiz, motorlu bir aracın durumunu değerlendirmek üzere yapılan testleri ve bu testler sonucunda verilen raporu içeriyor. Ekspertiz süreci hem manuel hem de otomatik vitesli araç için oldukça önemli bir konumda yer alıyor. Peki, otomatik şanzımanlı araçlarla manuel şanzımanlı araçların ekspertiz süreçleri birbirinden farklı mı? Şanzıman yapısından kaynaklı olarak süreçte birtakım değişiklikler yapılıyor. Gelin birlikte otomatik vitesli araçların oto ekspertiz sürecini inceleyelim.
Otomatik Vitesli Araç Ekspertizi
Oto ekspertize tabi tutulan araç, otomatik vitesli ise ekspertiz sürecinde farklılıklar yapılıyor. Tabi standart olarak uygulanan teknik kontrol de bulunuyor. Öncelikle otomatik ve manuel araç fark etmeksizin yapılan incelemelere göz atalım:
- Kaporta ve boya kontrolü
- Motor ve mekanik kontrolü
- Değişen ve boyanan parça incelemesi
- Mikron değerleri tespiti
- Ön ve arka şasi kontrolü
Tüm bu maddelere ek olarak podye, kule, çamurluk, ön ve arka tampon, kapı sacları, orta iç direk, motor ön iç paneli, ön kaput, ön cam, travers, sunroof, tavan sacı, arka bagaj sacı, arka cam, geri iç panel, jantlar ve boya hata kontrolleri de yapılıyor. Otomatik viteste özel olarak yapılan kontrollere baktığımızda ise
- Otomatik vites kutusu ve şanzıman kontrolleri
- Şanzıman yağı incelemesi
Özellikle şanzıman yağı incelemesi otomatik araç ekspertizinde oldukça önemli yer kaplıyor. Otomatik şanzıman yağı, kontrol çubuğu ya da yağ tankı olan araçlarda kontrol ediliyor. Fakat direkt olarak yağın kontrol edilebileceği bir nokta yok ise diagnostic test ile şanzıman yağ basıncına ilişkin uyarılar tespit edilebiliyor. Çünkü sistemin doğru ve verimli çalışabilmesi için parçaların ideal seviyede yağlanması gerekiyor. Kontrol esnasında şanzıman yağının kokusu ve renginde değişmeler görülebiliyor. Çoğu araçta kırmızı olurken bazı araçlarda ise sarı renk olan bu yağın berrak ve kokusuz olması, aracın otomatik şanzımanında sorun olmadığını gösteriyor. Otomatik vitesli araçta, aracın yağı dahil bütün kontrolü oto eksperleri tarafından teknik ekipman ve cihazlarla detaylı bir şekilde inceleniyor.
Otomatik Vites Türlerinin Ekspertizi
En genel haliyle iki tip otomatik vites türü mevcut. Bu türler, yarı otomatik şanzıman ve tam otomatik şanzıman olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca yarı otomatik ve tam otomatik vitesli araçların oto ekspertiz süreçlerinde ufak değişiklikler yaşanabiliyor. Bu noktada iki vites türünü ayrı ele almakta fayda var.
-
Yarı Otomatik Vitesli Araç
İlk olarak şunu belirtmeliyiz ki yarı otomatik vitesli araçlarda motor ve şanzıman arasındaki bağlantı, bilgisayar destekli bir debriyaj tarafından gerçekleştiriliyor. Burada bulunan ara bağlantı ve debriyaj oto ekspertiz süreci kapsamına dahil ediliyor. Tabi, debriyajı kontrol eden bilgisayar desteğinin de kontrol edildiğini hemen belirtelim. Maliyeti ve yakıt tüketimi düşük olan bu tip şanzımanlarda vites geçişleri yavaş ve sarsıntılı olurken yokuşlarda geri doğru kayma olasılığı da fazladır. Bu nedenle de 2. el yarı otomatik vitesli araç satın alınırken oto ekspertizin doğru bir şekilde yapılması gerekiyor.
-
Tam Otomatik Vitesli Araç
Yukarıda bahsedilenin aksine tam otomatik vitesli araçlar, yokuşta kayma yaşamazken vites geçişlerinde de yavaşlık yapmaz. Ayrıca oldukça hassas bir vites geçişine sahip olan tam otomatik vitesli araçlarda vites kutusu, şanzıman, debriyaj ve bilgisayarlı destek birimi oto ekspertiz kapsamında yer alıyor. Yakıt tüketiminin düz vitese ya da yarı otomatik vitese oranla daha fazla olduğu tam otomatik vitesli araçların, tüketimi en aza indirmek ve yakıt maliyetini makul sınırlarda tutmak için dizel tercih edilmesi gerektiği uzmanlar tarafından da sık sık söyleniyor.