Bilindiği üzere pandeminin yaşanmasından dolayı uzun süredir ham madde ve çip krizi yaşanmakta. Bundan dolayı araçların üretim maliyeti artış göstermekte. Bu da zaman geçtikçe tüketicinin otomobil almasını daha zor hale getiriyor. Halen sürmekte olan bu durum artık pandemi dışında devam etmekte. Bunun en büyük nedenlerinden biri şu an etkisini göstermekte olan küresel ekonomik kriz. Ayrıca politik sebepler ve bunların doğrultusunda alınan kararlar da oldukça etkilidir. Bütün bu durumlar göz önüne alındığında üretim maliyeti oldukça kötü etkilenmekte.
Araç Maliyet Fiyatlarını Etkileyen Faktörler
Araç maliyet fiyatlarını etkileyen birçok faktör vardır. Bizim en çok bildiğimiz pandemiden beri var olan ham madde ve çip krizi. Pandemi başında üretici firmalarının önceliği başka sektörlere vermesinden kaynaklı çip krizi artık pandemi dışında da varlığını sürdürmekte. Ayrıca başta otomotiv sektörü olmak üzere diğer sektörleri de etkileyen ham madde krizi hala etkisini göstermekte. Peki pandeminin bitmesine rağmen bu sorunlar neden hala devam ediyor?
Buna cevap olarak yazının başlangıcında da yazılan ekonomik kriz ve politik sebepler verilebilir. En basiti Rusya- Ukrayna savaşı halen devam etmekte. Bu da Rusya ve Ukrayna tarafından piyasaya ham maddelerin tedarikinin yapılamaması anlamına geliyor. Çip üretimi için neon ve hekzaflorobütadien (C4F6) gazlarının tedarikinde Rusya ve Ukrayna önemli yere sahip. En basiti ABD neon ve hekzaflorobütadien gazlarını oldukça fazla tüketiyor. Ayrıca bunları da en çok Ukrayna’dan tedarik ediyor. Bunun dışında Rusya nikel ve paladyum tedarikinde önemli bir yere sahip.
Bu tarz Dünya’yı etkileyen politik sorunlar ayrıca lojistik ve enerji maliyetini de etkilemektedir. Petrolün artması lojistik sektörünü etkiliyor. Bu da ithal edilen ham maddenin veya herhangi bir parçanın fiyatının artması demek. Kullanılan elektrik enerjisinin birim fiyatı ve yakıt fiyatının da artması enerji maliyetini etkiler. Böyle masrafların artması üreticileri de fiyat artışına götürür.
Maliyette 1 Yılda Yüzde 100 Artış
Üretim maliyetinin artmasıyla alakalı MotorAşin CEO’su Saim Aşçı’nın dediklerine bakalım. Motor Aşin yıllardır yedek parça ve satış sonrası hizmet sektöründe hizmet vermektedir.
Aşçı açıklamasında son dönemde lojistik ve enerji maliyetleri dışında ham madde kriziyle de karşı karşıya kaldıklarını söylüyor. Bu durum maliyetlerin 1 yılda yüzde 100 artmasına sebep oldu. 10 yılda ortalama 40 bin Euro olan bir premium otomobilin bugün ki üretim maliyeti 60 bin Euro oldu. Bunun dışında aynı süre için 4 ile 6 bin Euro olan standart bir otomobilin fiyatı ise bugün 8-12 bin Euro seviyelerine çıktı. Aşçı otomobil fiyatlarının 10 yıl içinde Avrupa’da yüzde 15-20 oranında arttığını söylüyor. Türkiye’de ise döviz kurunun da etkisiyle beraber yüzde 500 arttığını söyledi.
Aşçı, Dünya genelinde alınan politik kararların direkt otomotive ve tüketiciye etki edeceğini söylüyor. Gelecekte yollarda daha çok görülmesi beklenen elektrikli araçların bataryalarına bu krizin sıçraması durumunda önümüzdeki 5 yıl içerisinde otomobilin üretim maliyetinin 2.5 – 3 kat artacak. Bu da 40 ile 50 bin Euro’ya ulaşacağı anlamına geliyor. Aşçı bu süreçte ekonomik otomobil üretimini B planında tutacak olan üreticilerin olası bir krizi atlatabileceğini söylüyor. Son olarak Aşçı, yeni mobilite çözümlerinin ön plana çıkabileceğini dile getirdi. Bunun yanında fiyat olarak uygun ve daha pratik mikro otomobillerin ön plana çıkabileceğini söyledi.