Şanzıman otomobilimizde vites geçişlerinin gerçekleştiği bir dişli kutusudur. Motordan üretilen gücün ve torkun olabildiğince verimli bir devir bandında tekerleklere iletilmesini sağlar. Vitesler arası geçişi bazen kullanıcı, bazen ise şanzıman kendi ayarlar. Manuel vitesli otomobillerde debriyaja basıldığında baskı ile balata birbirinden ayrılır ve daha sonra istenilen vitese geçilir. Otomatik vitesli otomobillerde ise bir debriyaj pedalı yoktur ve sürüş esnasında araç sürücüsü vites topuzuna dokunmaz. Şanzıman onun yerine bu durumu gerçekleştirir çünkü. Sürücünün vites değişikliği için vites topuzuna müdahale etmediği şanzıman tiplerine otomatik ve yarı otomatik şanzımanlar diyoruz. Burada yarı otomatik şanzımanlar her ne kadar debriyaj pedalına sahip olmasalar dahi bir debriyaj sistemine sahiptirler. Debriyaj pedalına sürücü yerine sistemin bastığı şanzımana robotize manuel şanzıman diyoruz.
Robotize Manuel Şanzıman Nedir?
Debriyaj pedalına sürücünün basmak zorunda kalmadığı, onun yerine sistemin gereken devir bandında debriyaja basıp vitesi değiştirdiği şanzımanlara, robotize manuel şanzıman denir. Yarı otomatik bir şanzıman türü olan robotize manueller kullanıcıları debriyaj pedalı kullanmaktan kurtarır. Ancak yapıları gereği konfor ve performans ile ilgili sıkıntıları vardır.
Nasıl Çalışır?
Otomatikleştirilmiş bir manuel vites dişli kutusuna sahip olan robotize manuel şanzımanlar, gereken devir bandında debriyaja otomatik olarak basarak baskı ve balatayı birbirinden ayırır. Bu ayrılma sırasında motor gücünün tekerler ile bağlantısı kesilir ve vites sistem tarafından değiştirilir. Debriyajın sistem tarafından geri bırakılması ile baskı-balata tekrar birleşir ve motor gücü tekerleklere tekrar aktarılır.
Robotize Manuel Şanzıman Örnekleri
Opel’in H kasasında kullanılan Easytronic ve bazı Toyota modellerinde kullanılan Multimode Manuel Transmission (MMT), robotize manuel şanzıman türlerindendir. İki şanzıman modeli de düz bir vites kutusunun doğrudan otomatikleştirilmiş halidir. Bununla beraber, Volkswagen modellerinde kullanılan Direct Shift Gearbox (DSG) sistemi iki adet baskı balata kullanır ve çift kavramalı bir yapıya sahiptir. Bu sayede vites geçişleri arasındaki güç kaybı minimuma indirilmesi hedeflenir. Sistemde iki adet baskı balata bulunur.
Kronik Sorunlar
Özellikle MMT ve Easytronic şanzımanlarda debriyaja müdahaleyi sistem yaptığı için geçişler sarsıntılıdır. İki vites arasında geçen süre fazladır bu sebepten ötürü performansı baltalar. DSG şanzımanlarda yaşanan mekatronik arızası ise Volkswagen marka otomatik araç alacakların kesinlikle araştırması gereken masraflı bir problemdir. İkinci el DSG şanzımanlı bir otomobil almadan önce otomobili test edin ve vites geçişlerini kontrol edin.