Süspansiyon kelimesini ilk duyduğumuzda aklımıza konfor gelebilir. Çünkü araçlarda genel olarak konforu sağlayan sitem olarak bilinir. Fakat süspansiyon sürücülere çok daha fazlasını sunuyor. Süspansiyon, yol üzerinde çukur, kasis ya da engebelerin araçta yarattığı titreşimi en aza indirir. Aynı zamanda araçların sert virajlarda ve dönemeçlerde savrulmasını önler. Bu sayede olası bir kaza riskinin önüne geçer ve yolcuları sarsıntıdan korumuş olur.
Arabalarda süspansiyon, aracın tekerlekleri ile yol yüzeyi arasındaki bağlantıyı sağlayan sistemdir. Bu sistem, aracın sarsıntıları emerek, yol tutuşunu ve yolculuk konforunu artırmak için tasarlanmıştır. Süspansiyon, aracın üzerindeki titreşimleri emerek iç mekanda daha pürüzsüz bir sürüş deneyimi sağlar ve yolculara daha rahat bir yolculuk sunar.
Süspansiyon Çeşitleri Nelerdir?
Sabit Süspansiyon Sistemi
Sabit aks süspansiyonu, tekerlekleri aynı aks üzerinde bağlayarak tekerleklerin birlikte yukarı ve aşağı hareket etmesine neden olan bir sistemdir. Yani bir tekerlek yukarı veya aşağı hareket ettiğinde, diğer tekerlek de aynı şekilde hareket eder. Aracın ön veya arka tekerlekleri birbirine bağlıdır ve yoldaki eğriliklere veya düzensizliklere aynı anda tepki verirler.
Bu tip süspansiyon, genellikle ağır yük taşıyan ticari araçlarda ve off-road araçlarda kullanılır. Sabit aks süspansiyonu, aracın yüksek ağırlık taşıma kabiliyetini artırabilir, ancak sürüş konforu ve yol tutuşu açısından bağımsız süspansiyonlardan daha az avantaj sağlar.
- Basit ve kolay bir tasarımdan oluşmaktadır.
- Genellikle kamyon ve tır gibi ağır taşıtlar üzerinde kullanılmaktadır.
- Sağ ve sol tekerlekler bir aks ile birbirine bağlıdır.
- Tekerlekler birbirinden bağımsız hareket edememektedir.
- Yüksek konfor sağlamasa bile uzun bir kullanım ömrü vadetmektedir.
Bağımsız (Serbest) Süspansiyon Sistemi
Bağımsız süspansiyon, bir aracın tekerleklerinin yoldaki yüzey değişikliklerine bağımsız olarak tepki verebilmesini sağlayan bir süspansiyon sistemidir. Bu sistemde, aracın her tekerleğini ayrı ayrı bağlayarak tekerleklerin birbirlerinden bağımsız olarak yukarı ve aşağı hareket etmesine izin verir. Bağımsız süspansiyon, tekerleklerin yol yüzeyine bağımsız olarak uyum sağlamasına ve sarsıntıları daha iyi emmesine yardımcı olur. Bağımsız süspansiyon, yol tutuşu ve sürüş konforu açısından avantaj sağlar ve çoğu modern yol aracında kullanılır.
Bahsettiğimiz iki ana süspansiyon sisteminden farklı olarak havalı süspansiyonlar ve bilgisayar destekli akıllı süspansiyon sistemleri de bulunuyor.
Akıllı Süspansiyon Sistemi
Akıllı süspansiyon sistemi, bir aracın süspansiyonunu otomatik olarak ayarlayabilen ve sürüş koşullarına göre optimize edebilen bir teknolojidir. Bu sistem, çeşitli sensörler ve kontrol üniteleri aracılığıyla aracın hareketini, hızını, yük durumunu, yol yüzeyini ve diğer faktörleri izleyerek süspansiyon ayarlarını anlık olarak ayarlayabilir.
Akıllı süspansiyon sistemleri, lüks araçlarda, spor otomobillerde ve bazı ticari araçlarda kullanılmaktadır. Bu sistemler aracın sürüş özelliklerini optimize etmek ve sürüş deneyimini geliştirmek isteyen sürücüler ve üreticiler için önemli bir teknolojidir.
Havalı Süspansiyon Sistemi
Havalı süspansiyon, bir aracın tekerleklerini ve şasisini yoldaki dengesizliklerden kaynaklanan titreşimlerden ve darbelerden korumak amacıyla kullanılan bir süspansiyon sistemidir. Havalı süspansiyon, sürüş sırasında aracın yola daha iyi yapışmasına yardımcı olabilir. Ayarlanabilir sertlik sayesinde, sürüş koşullarına uygun olarak süspansiyon ayarları yapılabilir. Ticari araçlarda veya yük taşıma gereksinimlerinin yoğun olduğu durumlarda, havalı süspansiyon yüksek yükleme kapasitesi sağlayabilir.
Bu sistemde, aracın tekerlekleri yerine hava yastıkları veya hava torbaları kullanılır. Bu torbalar, özel bir kompresör yardımıyla kontrol edilir ve ayarlanabilir bir sertlik sağlamak amacıyla hava basıncı değiştirilebilir.
Süspansiyon Ömrünü Uzatma Yolları
Süspansiyon Parçaları Nelerdir?
Süspansiyonun amacını gerçekleştirmesi için bazı parçalara ihtiyacı vardır. Süspansiyon parçaları şu şekilde sıralanabilir; yaylar, amortisörler, kollar, viraj demirleri, salıncaklar ve rotiller.
Yaylar: Süspansiyon sistemindeki en önemli bileşenlerden biri yaylardır. Yaylar, tekerleklerin yük taşımasını ve yol yüzeyindeki düzensizliklere tepki vermesini sağlar. Fren yaptığınızda veya döndüğünüzde yay üzerindeki yük daha da artar. Arabanın yüksekliğini ve sertliğini etkilerler.
Amortisör: Tekerleklerin yoldaki çukur, tümsek ve titreşimlere tepki vermesini engelleyerek sürüş konforunu artıran parçalardır. Amortisörler, tekerleklerin yola tutunmasını da sağlayarak aracın kontrolünü artırır.
Kollar (Askı Sistemi): Bu parçalar, tekerleklerin yatay ve dikey hareketini kontrol eder. Süspansiyonun geometrisini korumak ve tekerleklerin doğru konumda kalmasını sağlamak için kullanılırlar. Ön ve arka askı sistemleri sayesinde virajlarda tekerlekler yola her zaman sağlam ve düz basar. Aynı zamanda çukurların ve tümseklerin yarattığı sarsıntıları da en aza indirirler.
Denge Çubukları: Araçların, viraj alırken genellikle savrulma tehlikesi yaşaması yüksek bir ihtimal olabiliyor. Denge çubukları dışa doğru savrulan araç ve tekerlekleri arasındaki açı farkını azaltır. Böylece aracın dengede durmasını sağlar.
Salıncak kolları ve rotiller: Rotillerin yağlanabileceği tek zaman üretim aşamasıdır. Aksın salıncaklara bağlanmasını sağlarlar. Bu sayede tekerlekler ile aks sürekli bağlantıda kalmaktadır.
Araçlarda süspansiyon sistemi olmadan konforlu ve güvenli bir yolculuk yapmak oldukça zordur. Bu sistemin her bir parçası büyük bir önem taşır. Süspansiyon sisteminin arızalanması ise sistemin birçok görevinin aksamasına neden olur. Bu nedenle araçların düzenli olarak süspansiyon kontrolünün yapılması hayati bir önem ifade etmektedir.
Süspansiyon Arızası Nasıl Anlaşılır?
Süspansiyon Testi Nasıl Yapılır?
Süspansiyon nedir sorusunu cevaplayıp, süspansiyonun araç için çok önemli bir rol üstlendiğinden bahsettik. Süspansiyonun doğru bir şekilde çalışması ve bu çalışmanın sürdürülmesi için bu sistem aralıkla test edilip kontrol sağlanmalıdır.
Güvenilir ekspertiz merkezlerinde öncelikle araba, süspansiyon test cihazı üzerine çıkarılır. Sonrasında kontrollerin yapılması için hazır edilir. Süspansiyon sistemi içerisinde bulunan her bir parça tek tek kontrol edilir. Test cihazı çalıştırılıp araca çeşitli titreşimler gönderilir. Bu sayede aracın verdiği tepkiler ölçülür. Ölçümler sırasında amortisördeki hava ve yağ basınçları ile bağlantı ve uyumluluk oranları, sabit ve serbest askılar, denge çubukları, yaylar ve amortisör mili incelenir. İşlem esnasında ekranda ölçüm sonuçları da görülür. Normal sayılan değerler ile test sırasında ortaya çıkan değerler karşılaştırılır. Yapılan karşılaştırma sonrasında arızalı olduğu anlaşılan parçalar ile ilgili detaylı bir rapor hazırlanır.
