Güvenlik sebeplerinden ötürü otomobillerin yol tutuşlarının arttırılmasına yönelik teknoloji her geçen gün ilerliyor. Aerodinamik yapıdan elektronik sistemlere kadar uzanan bu sistemler, sürücü ile yol arasındaki temasın kesilmemesi için elinden geleni yapıyor. Hatta daha önceki yazılarımızdan bir tanesinde yol tutuşu ile ilgili sorunların nelere yol açabileceğini Audi TT’nin birinci jenerasyonu ile öğrenmiştik. İlave edilen esp sistemi ve retro tip spoilerı ile yüksek hızlarda çok daha güvenli bir yapıya bürünen TT, yol tutuştaki eksikliğin insan hayatına mal olabileceğini bize acı yollardan göstermişti. Bugün ise bu sistemlerden ‘Tork Vectoring’ isimli, torku istenilen şekilde aktaran bir sistemden bahsedeceğiz.
Tork Vectoring Nedir?
Tork Vectoring sistemi otomobilin hangi tekerleğine gücün aktarılacağına karar veren bir sistemdir. Frenlemeyi, performansı ve yol tutuşunu doğrudan arttırmaya yönelik bir sistemdir. Kontrol edilen tork yani döndürme kuvveti ile tekerlerdeki yol tutuşunun arttırılması hedeflenir. Otomobilin ağırlığının belirli tekerlekler üzerinde oynatılmasını sağlar. Örneğin frene bastığımızda otomobilin öne yığılması, kütle merkezinin ön tarafa doğru anlık olarak kaymasını sağlar ve ön tekerlerin yol ile teması artar. Bunu elektronik olarak ayarlayan sistem normal kullanımlarda dahi tekerleklerin maksimum yol tutuşa sahip olmasını sağlar.
Her Otomobilde Var mı?
Her otomobil tipinde bulunmamakla beraber genel kanı sadece dört çeker otomobillerde bulunduğudur. Ancak bu tam doğru değildir. Dört çeker otomobillerde tork her ne kadar 4 teker arasında aktarılabilir bir yapıya sahip olsa bile, önden veya arkadan çekişli otomobillerde de iki tekerlek arasında tork aktarımı gerçekleştirilebilir. ESP bunun en güzel örneğidir. Örneğin arkadan itişli otomobillerde yaşanan kafadan kaymalarda (understeer), sola doğru alınan virajda sistem sol arka tekere anlık fren yaptırır ve otomobil tekrardan yola oturur. Benzer durum önden çeker otomobiller için de geçerliyken, dört çeker otomobillerde ise tork vectoring ihtiyaç duyulmayan anlarda 4 tekerleğe aktarılan gücü limitler. Bu sayede aşınma en aza indirgenmiş olur ve güce ihtiyaç duyulmayan tekerleğe güç aktarılmaz.
LSD Kullanımı
Arkadan itişli otomobillerde tork yönetimi LSD ile gerçekleştirilebilir. ‘Limited Slip Differential’ adı verilen sistem mekanik ve elektronik olarak kontrol edilebilir. Bu sayede tekerlekler arasında güç aktarımı yine dengelenmiş olur.