Aslına baktığımızda her şey tekerleğin icadına dayanıyor. Bununla birlikte ilerleyen zamanlarda otomotiv sektörü gelişmeye başlıyor. Otomotiv sektörü, yedek parça, akaryakıt, servis, sigorta, ulaşım gibi sektörlerle olan yakın ilişkisi dolayısıyla bir sanayi dalı haline gelmiştir. Türkiyede otomotiv sektörü nasıl gelişti ?
Otomotiv Sektörü De Bir Geçmişe Dayanıyor!
Her sektörün olduğu gibi otomotiv sektörünün de bir geçmişi var. Zamanında Osmanlı döneminin ilk başkenti olan Bursa, şu an da ‘Otomotiv’in Başkenti’ olarak anılıyor. Peki neden? Bursa’da otomotiv sektörünün gelişmesinin sebebi Osmanlı zamanında at arabalarının tasarımının ve üretiminin bu şehirde başlamasıdır. Bunun sebebi de Balkanlar’dan gelen göçün Bursa’ya yerleştirilmesidir. Marmara bölgesi bu konuda otomotiv sektörünün de gelişimin öncüsü olmuştur. Otomotiv sektörü bu sebeple Türkiye’nin en eski sanayilerinden biridir yapay zekaya en hızlı uyum sağlayan otomotiv sektörü farklı istihdam politikasıyla zamanla yoluna devam edecektir.
Türkiye’de Otomotiv Sektörü Nasıl Başladı ?
Türkiye’deki otomotiv sektörü, aslında 60 yıllık bir geçmişe sahip. İlk adım, 1954’te Tuzla Jeep fabrikası kurulması ile atılmıştır. O zamanlar askeri cip ile kamyonet üretimi yapılıyordu. İlerleyen yıllarda ticari kamyon üretimine başlanıp, 1955 yılında kurulan Federal Türk Kamyonları A.Ş. ile kamyon montajı ve imalatına başlanmıştır. Daha sonra ise FORD ve KOÇ grubu birleşimiyle de OTOSAN kurulmuştur. Hatta OTOSAN, 1960 yılında günde 12 araç üretimine başlamıştır. Bu şekilde Türkiye de otomotiv sektörü gelişmeye devam etmiştir.
DEVRİM!
1961 yılında o dönemin devlet başkanının emriyle yerli otomobil üretimi gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. O zamana göre çok kısıtlı imkanlarla tasarlanıp geliştirilen ve yapımı 135 gün gibi kısa bir sürede gerçekleşen otomobile Devrim adı verilmiştir. Devrim, sedan olarak bilinen dört kapılı uzun denebilecek şaselere sahipti. Ancak sadece 4 adet üretilmiş ve seri üretime geçilmemiştir.
ANADOL!
Otomobilde ilk ciddi üretim 1966 yılına gelindiğinde başlamıştır. Endüstri Bakanlığı’na sunulan proje olumlu dönüş alınca, 12 yıl boyunca üretimi sürecek olan Anadol isimli yerli arabanın seri üretimine başlanmıştır. Anadol, İngiliz Reliant firmasına prototipi hazırlatılan ve prensipte fiberglas gövdeli, iki kapılı, bütün mekanik parçaları Ford’dan alınan, adı bir yarışma sonucu belirlenen bir otomobildir. Anadol seri üretime geçene kadar otomotiv sanayi daha çok tarım araçları ağırlıklı olarak varlığını sürdürüyordu. Fakat Anadol’dan sonra yeni bir döneme girmiş ve 1968 yılında Türk Otomobil Fabrikası kurulmuştur. Bu fabrikanın kurulmasının devamında Murat 124 modeli araçlar üretilmeye başlanmıştır.
70’li yıllar
Üretimler olumlu sonuç aldıkça otomotiv sektörü de hız kazanmıştır. 70’li yılların başında Oyak Renault kurularak güzel bir başlangıç olmuştur. Tabi ki tek fabrika olarak kalmayıp devamında günümüzde adını bildiğimiz bilmediğimiz bir çok fabrika da üretime başlamıştır. Bunlar; MAN, Otoyol, Karsan, Otomarsan, Genoto, Chrysler, BMC. Yedek parça sanayisi de geride kalmayıp, motor aksamı, piston, lastik, koltuk gibi parçaların üretimini hızlandırmıştır.
80’li ve 90’lı yıllar
Üretimde yenilik olmazsa olmaz. Araç üretici firmalar da 1985-1990 yılları arasında modellerinde yenilik ve farklılık ortaya koyarak pazarı hareketlendirmiştir. Opel, Ford ve Renault üretimde zaten yerini almıştı. 90’lı yıllar gelince Hyundai, Honda gibi firmalar da Türk otomotiv sektöründe yerlerini aldılar. Özellikle Renault 2000’li yıllara kadar gerek yenilik olarak gerekse çeşitlilik olarak üretimde önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca Opel, Toyota Corolla, Honda Civic, Hyundai Accent gibi otomobillerin üretimine başlanmıştır.
2000’li yıllar
2000’li yıllarda da teknolojinin daha da gelişmesi ile birlikte otomotiv sanayi de yükselmeye devam etmiştir. Bunun diğer sebepleri de sürekli değişen global ekonomi, sosyal şartlar gibi konular. Otomotiv sanayi, gerek model, gerek marka, gerekse yenilik ve farklılık olarak gelişmesini hızla sürdürmeye devam etti.
2000’li yıllardan Türkiye spor otomobil üretimine başlamıştır. Daha önce Anadol STC-16 yı üretmiş olup 2. Spor otomobili de Etox’tur. Türkiye’nin ilk yerli 4×4 cipi Türkar da bu yıllarda üretilmiştir.
Günümüzde aktif olarak kullanılan ticari araç sınıfında bulunan Fiat Doblo da bu yıllarda üretilmiştir. Aynı zamanda üretimi halen devam etmektedir. Günümüzün bir diğer popüler araçlarından olan Fiat Egea otomobil de Tofaş fabrikasında üretilmeye başlanmıştır. Üretimine başlandıktan sonra da 5 yıl boyunca Türkiye’de en çok satan otomobil olmayı başarmıştır.
Son olarak 27 Aralık 2019 tarihinde yeni yerli elektrikli otomobil TOGG kamuoyuna tanıtılmıştır.