2022 Formula 1 sezonu bütün heyecanıyla başlamaya hazır. Ancak F1 seyircisinin nabzını yokladığımız zaman yeni Formula 1 arabalarının ve 2022 sezonunun beklenilenin altında kaldığını hissedebiliyoruz. Bilmeyenler için 2022 F1 sezonunda sürücülerin araçları değiştirildi. Yeni araçlar hem daha çevreci hem de eski modellere göre daha farklı olarak karşımıza çıktı. Sezonun ilk yarışında 20 Mart 2022 tarihinde Formula 1 Bahreyn GP ile Sakhir pistinde başlayacak. Ancak geçtiğimiz günlerde sürücülerin yaşadığı “Porpoising (Yunuslama)” sorunu, Formula 1’in en çok konuşulan konularından biri oldu. Peki “Porpoising Nedir ve 2022 F1 Araçları Neden Porpoising Yapıyor?”
Porpoising, Yunuslama Nedir?
Son yıllarda neredeyse hiçbir zaman konuşmadığımız veya ortaya çıkmayan konulardan biri olan Porpoising Türkçe anlamıyla Yunuslama kelimesi, 2022 yılında Formula 1 sürücülerinin bu problemi yaşamasıyla tekrardan gündem oldu. Porpoising kelimesini Türkçeye çevirdiğimiz zaman “Yunuslama” kelimesi karşımıza çıkmaktadır. Ancak halk dilince veya günlük hayatımızda sık sık kullanmadığımız ve karşılaşmadığımız bir kelimedir.
2022 Formula 1 Sezonu başlamadan önce tüm takımlar Barselona’da test turlarına katıldılar. Ancak yeni sezonun en yeni ve güncel F1 araçları, beklenmedik bir sorunu ortaya çıkardı. Yenilenen F1 araçları, düzlüklere geldiklerinde ve belirli bir hıza ulaştıktan sonra süspansiyonları yukarı aşağı zıplamaya başlamaktadır. Bu hem sürücüler hem de yarış için tehlikeli ve rahatsız edici bir durumdur. Bu yüzden “Porpoising, Yunuslama Nedir?” sorusuna verilebilecek en iyi cevap: “Araçların düzlüklerde belirli bir hıza ulaştıktan sonra süspansiyonlarının yukarı aşağı zıplamasıdır” diyebiliriz.
2022 Formula 1 Araçları Neden Porpoising Yapıyor?
Kabul etmemiz gerekiyor ki Formula 1’in 2022 sezonundaki kuralları oldukça ağırdır. Takımlara verilen kısıtlamalar ve istenen noktalar, elbette çevre ve sürdürülebilirlik için oldukça önemli. Ancak işin doğasına ve gerçeklerine baktığımız zaman fazla kısıtlama, 2022 yılında Formula 1’de yarışacak takımların başına derde sokmaktadır. Şu anda eminiz ki bütün takımlar araçlarındaki porpoising sorununa çözüm arama derdine düştü. 2022 Formula 1 araçları, yere basma kuvveti oluşturmak için venturi kanalları kullanan arabaları etkileyen aerodinamik bir problemdir.
Şimdi 2021’dekinden çok daha geniş olan difüzörler, hava akışını belirli bir hızın ötesinde tutamamaktadır. Tutunamayan hava akışı, difüzörün üst kenarından ayrılarak aerodinamik bir problem oluşturmaktadır. Böylece 2022 F1 araçlarının yere basma kuvvetleri azalmaktadır ve porpoising dediğimiz durum ortaya çıkmaktadır. Hızlı virajlarda meydana gelirse çok büyük sorunlar yaratacak olan porpoising, yeni kurallar yayınlandığında tüm takımların üzerinde çalışması gereken bir şeydi.
Sonuç olarak 2022 Formula 1 sezonunda karşımıza çıkan bu durumu hızlı bir şekilde düzeltmek kolay olmayacak. Ancak McLaren, en dış kenardaki zemin tasarımı sayesinde yunuslama / porpoising konusunda en az soruna sahiptir. McLaren’in bu sorunu nasıl çözdüğüne baktığımız zaman rakiplerinden biraz daha farklı olduğunu gözlemliyoruz. McLaren, porpoising sorununu önlemek için sadece yerden yüksekliği değil, aerodinamiği de kullanmaktadır. Ayrıca McLaren, alt kısımdaki akışın sızdırmazlık etkisini azaltmaya çalıştı ve yere basma kuvveti kaybı ile zıplamanın azalması arasında bir uzlaşma buldu.
Porpoising Anında F1 Pilotları Zor Anlar Yaşıyor
Porpoising (Yunuslama) anında sürücünün hissettiği şey, yüksek hızlarda süspansiyonda şiddetli bir zıplamadır. Bu şiddetli zıplama sürücü ve araç için oldukça tehlikelidir. Özellikle yüksek hızlarda karşılaşılan bu durum, çözülene kadar F1 pilotlarına oldukça zor zamanlar geçirtecek. Takımların bu öngörülemeyen sorunla nasıl başa çıktığını izlemek büyüleyici olacak fakat bununla başa çıkmaları oldukça zor olacak.
2022 Yılından Önce Porpoising En Son Ne Zaman Görüldü?
Porpoising sorunu 40 yıldan fazladır Formula 1 camiasında kullanılmaktaydı. Ancak 1982 yılından beri karşılaşılmamış bir durumdu. Gelişen teknoloji ve takımların özgürleşmesi, bu sorunu ortadan kaldırmıştı. Yeni kısıtlamalar, Formula 1 araçlarının dengesini bozdu. Ayrıca takımların eksiklikleri tam olarak tamamlaması da porpoising sorunun karşımıza çıkmasına neden oldu. “Porpoising Nedir ve 2022 F1 Araçları Neden Porpoising Yapıyor?” sorularının cevaplarını detaylarıyla birlikte açıkladık. Sıra porpoising sorunun çözülmesi için Formula 1’in en deneyimli uzmanlarında.