İçten yanmalı araç motorlarının bir çeşidi olan atmosferik motor, adlandırılışı sebebiyle kafa karışıklığı yaratan bir tür olabiliyor. Aslında bu motorun farkını anlayabilmek için öncelikle atmosferik ne demek onu bilmemiz gerekiyor. Motor türüne adını veren atmosferik kelimesi, çoğunlukla atmosferle ilgili olan unsurları tanımlamak için kullanılıyor. Yani atmosferik motor nedir diye sorulduğunda aklımızda canlanan ilk şeyin çoğunlukla hava ile alakalı olması gerekiyor. Bu motor türü, çevresinden aldığı havayı kullanıyor ve böylece ortam basıncında çalışabiliyor. Dilerseniz konuyu biraz daha ayrıntılı olarak inceleyelim.
Atmosferik Motor Özellikleri
Atmosferik motor ne demek öğrendikten sonra temel özelliklerine de bir göz atalım. Bu motorlar için tüm oksijen ihtiyacı dışarıdaki havadan karşılanıyor. Böylece turbolu motorlarda olduğu gibi ekstra bir hava basma sistemi gerekmiyor. Atmosferik motorlar, basit tasarımları sebebiyle uzun süredir kullanılan geleneksel içten yanmalı motorlardan. Ancak bu motorlarda, alınan havanın yoğunluğu güç üretimini sınırladığı için daha düşük güç ve tork üretme eğilimi olduğunu söyleyebiliriz. Atmosferik motorlar, düşük devirlerde daha iyi bir tork karakteristiğine sahipken yüksek devirlerde daha az güç sağlayabiliyor.
Son yıllarda otomobil endüstrisinin, daha yüksek güç ve tork üretme potansiyeline sahip olan turboşarjlı veya süperşarjlı motorları sıklıkla tercih ettiğini söylemek yanlış olmaz. Ancak bu tür motorların popülaritesi artsa da atmosferik motorlar hala ekonomik ve dayanıklı olması bakımında belli avantajlara sahip. Her türlü motorun kendi avantajları ve dezavantajları olduğu için kullanılan otomobilin amacına ve tasarım tercihlerine bağlı olarak üreticiler de farklı motor tiplerini tercih edebiliyor. Atmosferik motor avantajları ve dezavantajlarına bakacak olursak aşağıdaki gibi maddelendirebiliriz.
Atmosferik Motorun Avantajları:
- Atmosferik motorlar, daha az karmaşık bir yapıya sahip. Bu basit tasarım, üretim ve bakım maliyetlerini düşürerek motorun dayanıklılığına katkıda bulunuyor.
- Yüksek devirlerde daha az güç üretme eğilimi gösterirken düşük devirlerde daha iyi tork karakteristiğine sahip olabiliyorlar. Bu da düşük hızlarda daha iyi çekiş gücüne sahip oldukları anlamına geliyor.
- Atmosferik motorlar, turboşarj veya süperşarj gibi hava basma sistemlerine ihtiyaç duymadığı için daha az yakıt tüketebiliyor. Bu nedenle, düşük yakıt tüketimi ve daha ekonomik bir sürüş sağlayabiliyor.
Atmosferik Motorun Dezavantajları:
- Atmosferik motorlar, yüksek güç ve tork üretme konusunda turboşarjlı veya süperşarjlı motorlara kıyasla sınırlı kapasiteye sahip. Bu da hızlanma ve ağır yük taşıma gibi yüksek performans gerektiren durumlarda dezavantaj olabiliyor.
- Dışarıdan aldığı yoğun hava ile çalışan bu motorların performansı, atmosfer basıncının yüksek rakımlarda düşmesi nedeniyle etkilenebiliyor. Atmosferik motorlar, yüksek rakımlarda daha az güç üretebildiği için performanslarında düşüş yaşanabiliyor.
- Turboşarjlı veya süperşarjlı motorlara göre daha az güç üretmeleri nedeniyle, atmosferik motorlar daha yüksek egzoz emisyonlarına sahip olabiliyor. Bu da bazı bölgelerde sıkı emisyon standartlarına uymakta zorlanmalarına yol açıyor.
Atmosferik Motor Nasıl Çalışır ?
Atmosferik araba nedir konusunu açıklığa kavuşturduktan sonra aslında bu motorun çalışma prensibine dair az çok fikriniz oluşmuştur. İçten yanmalı bir motor türü olan atmosferik motor, sadece otomobilin bulunduğu ortamdaki hava basıncını kullanarak çalışıyor. Bu motorlar, silindirde bulunan hava ve yakıtı, piston aracılığıyla alıp kullanıyorlar. Yani motorun gücü, piston ile alınan hava basıncına bağlı oluyor. Hava ile yakıt karışımı, yanma odasına vakum etkisiyle çekiliyor. Sonrasında motorda, 1 bar değerindeki atmosfer basıncı emiliyor ve silindirlerin içine yanmak üzere gönderiliyor. Böylece yüksek basınç ve sıcaklık ortamında motora giren yakıt, dışarıdan ateşlenme ile enerji üretiyor. Bunun yanı sıra ortamda çok yüksek hava basıncı olduğunda atmosferik motorun performansı bu durumdan olumsuz olarak etkileniyor.
Güçlü Atmosferik Motora Sahip Otomobiller
- 2014 Ferrari 458 Speciale
- 2014 Porsche 918
- 2014 Ferrari LaFerrari
- Porsche 911 GT3 RS
- S2000
- R8 V10 Plus
- 2015 Audi R8 V10 Plus
Kara Dizel ile Atmosferik Motor İlişkisi
Halk arasında kara düzen dizel, kara dizel ve düz dizel gibi farklı isimlerle anılan motorlar da aslında birer atmosferik motor çeşidi. Bu tür araçlarda turbo veya intercooler yer almıyor. Çok eski model dizel araçlar için kullanılan bu tabir, daha az elektronik sensör ve bolca mekanik parça içeren araçları işaret ediyor. Kulağa kötü gelse de aslında kara düzen olarak anılan bu dizel motorların kolay kolay bozulmadığı, bozulsa dahi yolda bırakmadığı söyleniyor. Genelde yüksek hacimli olan düz dizel araçlar, düşük güç üretimiyle biliniyor. Sahip olduğu büyük hacim, çalışma sırasında da yüksek ses çıkarmasına sebep oluyor. Audi’nin 80 ve 90’lı yıllardaki dizel motorlu modelleri ve Mercedes-Benz W124 kasanın büyük hacimli dizel motorları, bu çeşit için verilebilecek en iyi örnekler arasında.
Günümüzde şehir içi ulaşımda kullanılan minibüslerde genellikle bu tip motorlara rastlayabiliyoruz. Bol bol kara duman atan kara dizel araçlar, tabii ki Euro motor normlarına da uygun olmayan daha az çevreci bir alternatif. Basit bir pompa ve enjektör sisteminden ibaret olan bu sade tasarım, uzun ömürlü olması bakımından günümüzde hala ticari araçlarda kullanılıyor.
Atmosferik Ve Turbo Motor Farkları Nelerdir ?
Bir otomobilin gücünü artıran yeniliklerin kullanıcılara sağladığı faydalar son yıllarda turbo motorları daha popüler hale getirdi. Arttırılmış hava basıncı, azaltılmış silindir hacmi, basit ve hafif motor bileşenleri ve düşük yakıt maliyetleri gibi yenilikler, doğal emişli motorlar ile turbo şarjlı motorlar arasındaki en belirgin farkları oluşturuyor. Turbo motorlar, atmosferik motorlardan çok daha yüksek bir basınçta silindirlere hava verebiliyor. Dolayısıyla güç ve tork, yani motordaki krank milinin dakikadaki devri artıyor. Turbo besleme sistemlerinde büyük kapasiteli silindirlere gerek duyulmuyor. Bu sayede ortalama 1 litrelik bir turbo motor, 2.0 litrelik doğal emişli bir motordan daha fazla güç üretebiliyor.
Sonuç olarak, atmosferik motorlar, basit yapıları ve düşük yakıt tüketimi gibi avantajları nedeniyle bazı otomobil üreticileri tarafından tercih edilebiliyor. Ancak yüksek performans ve güç gerektiren durumlarda, turboşarjlı veya süperşarjlı motorlar daha iyi bir seçenek olabiliyor. Araç alırken veya motor seçerken kullanım amacı ve tercihler göz önünde bulundurularak en uygun motor tipi seçilebilir.