EGT Ne Anlama Gelir? Neden Önemlidir?

Ülkemizde oldukça tercih edilen içten yanmalı motorlu otomobiller, otomobil fiyatlarının yükselmesiyle beraber uzun bir süre elektrikli otomobiller ile rekabet edecek gibi durmuyor. LPGli, dizel ve benzinli otomobiller uzun bir süre daha bizlerle beraber olacaklar gibi gözüküyor. Sahip olduğumuz otomobillerimizi daha iyi tanımak ve farkındalık kazanmak için bazı teknik terimleri bilmemiz gerekiyor. Yakıt olarak fosil enerji kaynaklarını kullanan içten yanmalı motorlar, silindir içinde yakıtın ateşlenip egzoz manifoldu kullanarak atık gazları attığı ve bu esnada pistonlara bağlı biyel kolları ile krank milini döndürmesi hedefiyle tasarlanmışlardır. Daha önceki yazılarımızda egzoz manifoldu hakkında bilgi vermiştik. Bu yazımızda ise EGT, açılımı “Exhaust Gas Temperature” olan, Türkçesinin ise “Egzoz Gazı Sıcaklığı” anlamına gelen kavramdan bahsedeceğiz.

EGT Nedir?

İçten yanmalı motorlar termodinamik çevrim prensipleri ile çalışan icatlardır. Enerji kaynağı olarak fosil yakıtları kullanırlar. Prensip ise motor bloğu içinde kontrollü olarak zamanlamalı patlamalar gerçekleştirerek piston-biyel ikilisinin krank milini döndürmesini sağlayarak hareketi sağlamaktır. Bu işlem kabaca havanın emme manifoldundan silindirin içine verilip yakıt ile beraber tutuşması ve tutuşan gazların egzoz manifoldundan artık olarak atılması süreci ile devam eder. Tutuşan gazlar pistondan atılırken yüksek sıcaklığa sahiptir. Motor bu sıcaklığı soğutma sıvısı ile belirli bir seviyede tutmaya çalışır. Ancak motorun soğutma gücünün de bir sınırı vardır ve EGT sensörü belirli sıcaklıklara ulaştığında tehlike çanları çalmaya başlar. Yüksek egzoz gazı sıcaklığı motora kalıcı zarar verir. Bunun önüne geçmek adına egzoz manifoldu üzerine yerleştirilen egzoz gazı sıcaklık sensörü, egzoz manifoldunda ki sıcaklığı ölçer.

Egzoz Sıcaklığı Neden Yükselir?

EGT değerleri silindir içindeki hava-yakıt oranının zengin veya fakir olmasına göre değişebilir. Genellikle AFR ayarı tam yapılmamış LPGli otomobillerde EGT değerleri yüksek çıkmakta ve yükselen sıcaklık sebebi ile egzoz subapları erimektedir. Bununla beraber turbo benzinli otomobillerde LPG dönüşümünün tavsiye edilmemesinin diğer sebepleri ise motor bloğu, piston ve subaplarda kullanılan malzemedir. Genellikle malzeme olarak magnezyumun kullanıldığı turbo araçlarda, LPG subap erimesi yapabilmektedir. Buna ilaveten, atılması hedeflenen egzoz gazları doğrudan boru ile atılmaz. Egzoz sistemi üzerinde bulunabilen katalitik konvertör, DPF veya susturucular, atık gazların geçişini zorlaştırararak basıncı yükseltir ve sıcaklığın daha da yükselmesine sebep olur. Bu yüzden down-pipe (düz boru) işlemi gerçekleştirilmiş otomobillerde EGT değerleri azalır ve atık gazlar daha rahat sistemden uzaklaştırılır. Çevreyi korumak ve gürültü kirliliği adına bu işlemi önermiyoruz.