Büyük şehirlerde yaşanan sıkışık trafik problemi, otomobil kullanıcılarını otomatik vitesli araçlar kullanmaya teşvik ediyor. Öyle ki bazı otomobil modellerini düz vites opsiyonu ile almak artık pek te mümkün değil. Düz vites opsiyonu ile alabildiğimiz modeller ise ikinci el pazarında otomatik vites olanlara kıyasla tercih edilmeyebiliyor. Her ne kadar düz vites eskiden tercih edildiği gibi tercih edilmiyor olsa da, Fiat Egea, Renault Megane ve Toyota Corolla gibi modeller ekonomik fiyatları ile filolar ve ekonomi hedefleyen kullanıcılar tarafından düz vites versiyonları ile tercih edilebilmekte. Bugün düz şanzımanlı ve bazı otomatik vites modellerinde vites geçişlerinin sorunsuz ve yumuşak geçişini sağlayan senkromeç isimli parça hakkında konuşacağız.
Senkromeç Nedir?
Vites kutusu yada şanzıman içinde birden fazla dişli barındıran ve bu dişliler arasında yapılan geçişler ile motorun ürettiği gücü en verimli şekilde yola aktaran kısımdır. Sürüş esnasında vites değişimi gerçekleştirmek istediğimizde, o anda kullandığımız vites dişlisi ile geçmek istediğimiz vites dişlisinin devirleri farklıdır. Bu yüzden vites geçişinin sorunsuz ve yumuşak olması için iki dişlinin devrinin eşitlenmesi gerekir. İki vites dişlisinin devrini eşitleyen bilezik benzeri yapıya senkromeç diyoruz.
Ne İşe Yarar?
Senkromeçlerin iki vites dişlisi arasında geçiş istendiğinde devir eşitlemeden sorumlu bilezikler olduklarından bahsetmiştik. Ancak bu durum her zaman bu şekilde değildi. Eski tip düz vites otomobillerde senkromeç kullanılmıyordu. Vites geçişleri sesli ve kusurlu olarak gerçekleşmekteydi. Bunun bir sonucu olarak iki dişli arasındaki sürtünme fazla olduğu için şanzıman dişlilerinin ömrü uzun olmuyordu. Eski tip kamyonlarda ve otomobillerde vites geçişlerinin sesli ve zor olması bu sebepten ötürüdür. Günümüzde ise kullanıcılar 1. vites ve geri vitese geçiş yapılırken zorlandıklarını ve zaman zaman gıcırdama benzeri sesler duyduklarını belirtmekteler. Bu durumun arkasında yatan sebep ise birinci vites ve geri vites dişlileri için senkromeç benzeri yapıların bulunmamasıdır. Birinci vites kalkıştan, geri vites ise geri gitme amaçlı üretilmiştir çünkü.
Senkromeç Arızası Kendini Nasıl Belli Eder?
Manuel şanzımanlarda birinci ve geri viteslere geçiş yapılırken zorlanmaların ve duruma göre ses gelebileceğinden bahsetmiştik. Ancak eğer bu durum diğer vitesler arası geçişlerde de gerçekleşiyorsa, 2. vitesten 3. vitese geçmiyor ancak 4. vitesten 3. vitese geçiyorsa, otomobilinizin senkromeçlerinde problem olabilir demektir. Vites geçişlerinin sesli olması, senkromeç görevini yerine getiremiyor anlamına gelebilir. Böyle bir durumla karşı karşıyaysanız eğer, masraf büyümeden ustanıza bir gözükün derim.