Şasi aracın en önemli bölümünden biri olarak karşımıza çıkarken aracın temellerini oluşturur. Ayrıca olası kazalarda dayanıklılığı önemli hale gelir. Peki, arabanın iskelet ve ana destek yapısı olan şasi nedir? Gelin birlikte inceleyelim.
Şasi Ne İşe Yarar?
TDK, şasiyi “motorlu kara taşıtlarının iskelet bölümü” şekilde tanımlar. Dünyada pek çok araç olmasına karşın bütün araçların ortak noktası şasidir. Peki, şasi aracın hangi bölümünde yer alır? Aracın alt kısmında bulunur ve sağlam bir yapısı vardır. Bu parçanın temel işlevi araca şeklini vermesiyken aynı zamanda motor, süspansiyon, direksiyon, şanzıman, benzin deposu, egzoz sistemi ve elektrik sistemi bileşenlerini bünyesinde barındırır. Aslında bu kelimenin doğru kullanımı şasidir. Fakat zamanla değişerek şase haline gelmiştir. İki kullanımı da farklı kanallardan duymanız mümkün.
Şaseler, yolcuyu korumak amaçlı kafes biçiminde üretilir. Olası bir kaza esnasında çarpmanın şiddetini taşıyabilmek için kırılma noktalarından kırılarak şiddeti minimuma indirir. Bunun yanı sıra şase, tekerleklerle olan bağlantısından dolayı yol tutuşunda etkilidir. Son olarak araç sınıflarına göre şase tipleri çeşitlilik gösterir. Örneğin otobüslerin şasesi, binek tipi araçlardan farklıdır.
Şasi Numarası Nedir?
17 haneden oluşan ve aracın kimliğini oluşturan numaradır. Şase numarası sayesinde aracın geçmişine ait bilgilere rahatlıkla ulaşılabilir. Kaza bilgilerinin yanında kasko sorgulaması gibi işlemler de araca tahsis edilen şasi numarasından yapılır. Mevcut kombinasyon, sadece bulunduğu araçta kullanılır ve herhangi bir araç için kullanılmaz. Şasi numarası; araç plakası, kaput altı, motor üzeri, bagaj altı, ruhsat gibi yerlerde bulunur.
Şasi Hangi Materyalden Yapılır?
İlk zamanlar daha çok tahta ve demir gibi materyallerden yapılmasına karşın teknolojik değişimle birlikte bu yelpaze genişlemiştir. Gelişimin ardındaki en temel etken ise aracın performansını etkilemesidir. Şase pek çok materyalden üretilir:
- Çelik
- Kompozit malzeme
- Karbonfiber
- Titanyum
- Magnezyum
- Alüminyum
Araca Uygun Şasi Nasıl Olmalıdır?
Öncelikle performansı etkilediği için hafif bir yapıda olmalıdır. Mümkün olan en az miktarda parçaya sahip olması performansı için önemlidir. Ayrıca bagaj ve yolcu alanları için yeterli miktarda alan temin etmeli ve kaza anlarında yolculara güvenlik sağlamalıdır. Bunun yanı sıra şasinin düşük maliyetli ve uzun ömürlü olması gerekir.
Şasi Neden Önemlidir?
Yukarıda da bahsedildiği gibi yolcu güvenliği için önemlidir. Aynı zamanda şase, aracın dengesini sağlar ve dengeyi doğru sağlandığında araç devrilmez. Aracın motor gibi hayati parçalarını bir arada tuttuğu için bu fonksiyon olmazsa araç çalışamaz.
Kaç Çeşit Şasi Tipi Vardır?
Araçlar türlerine göre pek çok şasi tipi bulunur. Merdiven gövdeli, X tipi, paralel kollu, monokok, küvet tipi (vb.) şasileri farklı araçlarda görebilmek mümkündür. Bu şase türlerinden bazılarını ise aşağıdaki gibidir:
-
Merdiven Gövdeli Şasi
Merdivene benzerliği sebebiyle bu ismi alan şase en eski türlerden biridir. Günlük yaşamda daha az rastlanılmasına karşın kamyonlarda ve pick-up kasa tipi araçlarda görebilmek mümkün. Merdiven şasinin yapısı ise araç boyunca uzanır ve birkaç enine çapraz bağlantı ile bağlanan 2 eşit kiriş, kanal ve profilden oluşur. Ayrıca bu yapı, güzel bir kiriş direnci vadeder.
-
X Tipi Şasi
Adı gibi X şeklinde olan şase, uç kısımları üzerinden arkaya uzanır. Genellikle kamyonetlerde kullanılmasına karşın oldukça hafif bir yapısı vardır. Aynı zamanda X tipi şasi tasarımının yan korkulukları olmadığı için çarpmalarda yeterli güce sahip değildir.
-
Paralel Kollu Şasi
Paralel kollu şase, genel olarak otobüs ve tırlarda kullanılır. Yapısı gereği şasi, paralel kollar ile birbirine bağlanır. Paralel kollu şasinin bağlantı kolları ise kare, u ve dikdörtgen şeklinde karşımıza çıkar.
-
Monokok Şasi
Monokok şasinin kullanım başlangıcı, teknelerdir. Ardından arabalarda kullanılabilmesi için yeniden tasarlanmıştır. Temel çıkış mantığı ise güvenliktir. Çerçevesiz bir yapı olmasının yanında herhangi bir ekleme sahip değildir. Genellikle yaygın olarak kullanılmayan bu şase türünü yarış arabalarında görebilmek mümkündür.
-
Küvet Şasi
Bu şasi tipinin diğer türlere oranla daha modern çizgilere sahip olduğu söylenebilir. İşlevsel olarak aynı özellikleri taşıyan küvet şasi, yıpranma ve darbelere karşı dayanıklıdır.
Bu başlığımızı beğendiyseniz; “Kaç Çeşit Araba Kasa (Gövde) Tipi Vardır?” içeriğimize de göz atmayı unutmayın.