Yollar Akıllanırken Sürücüler Ne Yapıyor?

Otomobilleri geçiyorum, çoktan kabullendik akıllandıklarını. otobüsler, kamyonlar da sırada. Ama asıl sürpriz başka…

Yollar Akıllanırken Sürücüler Ne Yapıyor?

Berlin’de ünlü bir cadde vardır. Großer Stern meydanında 1864’deki Almanya-Danimarka savaşının hatırasına dikilmiş 67 metrelik Zafer Anıtı’yla başlayıp çevresindeki yoğun ormanlık Großer  Tiergarten’in sonunda İkinci Dünya Savaşı’nın sembollerinden Brandenburg Kapısı’yla son bulan hani. Filmlerden kesin bilirsiniz. Görseniz tanırsınız. üç gidiş üç geliş, tam bulvar denilen türden. Ortasında araçlar park edebiliyor. Üzerinde de beşer giriş ve çıkış olmak üzere 10 giriş çıkışlı ve dört şeritli iki kavşağı var.

Geleceğe açılan kapı oluyor

Üzerinde İkinci Dünya Savaşı’nda ölen Rus askerleri için dikilen anıtı da görebilirsiniz, final noktasında savaş sonrasında bölünen Berlin’in tek giriş çıkış kapısı Checkpoint Charlie’yi de, Yahudi soykırımı anısına inşa edilen Holokost Müzesini de, Duvar Müzesi’ni de. İlginç bir yerdir 17. Juni Bulvarı. Tarihi anlamları büyük, turistik ve doğal güzellikleri bol bir caddedir. Son yıllarda oraya yapılan yatırımlar bulvarın geleceğe de açılacak bir kapı olacağını gösteriyor.

Pilot bölge seçildi, başında bir Türk var

Protokol Caddesi olarak da bilinen bulvar, 2011’den itibaren bambaşka bir heyecana büründü. Neden mi? Berlin’deki otonom ve birbirine bağlı dijital sürüş alanı projesi DIGINET-PS’nin temelleri 2011’de atıldı da ondan. Bu ne demek? Avrupa otonom (sürücüsüz) otomobiller ve ticari araçlardan sonra artık akıllı yolların yatırımlarını yapıyor demek. Dijital sürüş alanı projesi DIGINET-PS, pilot bölge olarak seçilen 17. Juni Bulvarı’ndan başlayacak ve birçok kent ve eyalette yaygınlaştırılacak.

DIGINET-PS 2012’de tamamlanacak

2017 yılının Nisan ayında başlayan çalışmalar 2021 yılında tamamlanmış olacak. Avrupa’da en geç 5 yıl içinde otonom otomobillerin yollara çıkacak olması bu yolun önemini daha da artırıyor.

Almanya’da sürücüsüz otomobillerin kullanacağı bu ilk ‘akıllı yol’u, Berlin Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahin Albayrak ile ekibi yapacak. Albayrak ve sekiz kişilik ekibi, Almanya’nın en karmaşık trafiğine sahip Berlin’deki Protokol Bulvarı’nı sürücüsüz araçlar için dijital yola dönüştürecek. Türk bilimadamı Albayrak, otonom araçların Avrupa’nın önde gelen ülkelerinde 5 yıl içinde yollara çıkacağını ve insanların sürücüsüz bir şekilde, güven içinde yolculuk yapacağını söylüyor.

Araçlar, işaretler, trafik lambaları birbiriyle konuşacak

Plan şu; bu yapay zekalı sistem, araçların otoyoldaki sensörler ve trafik lambalarının birbirleriyle iletişim kurması üzerine kurulu. 80 metrelik mesafeler aralığında yerleştirilecek sensörler, aracın sürücüsüz, yani beşinci seviyede güvenli bir şekilde seyahat etmesini sağlayacak. Sadece yetişkinler değil, yaşlılar ve çocuklar da sürücüye ihtiyaç duymadan seyahat edebilecek. Ve kurulacak bu dijital sistem, önümüzdeki yıllarda bir standart haline gelecek. Araçlar birbiriyle ve çevresiyle konuşarak tam dijital bir ortam oluşturacak. Bu dijital ortamdan alınan bilgiler, otonom araç üreticilerin merkezlerine de gönderilecek. İnsanlar yola çıktıklarında her şey dijital olacak. Hayal gibi geliyor ama göreceksiniz ki tıkır tıkır işleyecek. Görüntülü telefon görüşmelerinden sürücüsüz otomobillere kadar imkansız sandığımız bir çok şey nasıl hayatımıza girdiyse bunlar da gerçekleşecek.

Dijital ortam iletişimi hataları önleyecek

Prof. Dr. Albayrak, Almanya‘nın uzun süredir üzerinde çalıştığı “sürücüsüz otomobiller için akıllı dijital yol” projesiyle ilgili şöyle konuşuyor: “Tam otonom araçların birkaç yıla yollarda olacağını düşünüyoruz. Bu sistem, önümüzdeki yıllarda bir standart haline gelecek. Araçlar birbiriyle konuşarak, çevresiyle konuşarak tam dijital bir ortam oluşturacak. Bu dijital ortamdan alınan bilgiler, otonom araç üreticilerin merkezlerine de gönderilecek. İnsanlar yola çıktıklarında herşey dijital olacak. Halkın bunları yavaş yavaş öğrenmesini sağlayacağız.” Otonom otomobillerin ardından Almanya‘da otonom otobüslerin de devreye gireceğini belirten Prof. Dr. Albayrak, yolcuların chatbot aracılığıyla araçla iletişime geçebileceğini ve seyahatlerini yönlendireceğini belirtiyor. Prof. Dr. Şahin Albayrak, Berlin eyaletinde Almanya Ulaştırma Bakanlığı ve Dijital Altyapı Kurumu direktifiyle oluşturulan konsorsiyumun dijital yol projesi için 7,5 milyon Euro ayrıldığını, bu kamu fonuna her iki yılda bir 5 milyon Euro‘nun aktarılacağını söylüyor.

Hollanda 2017’de denemelere başlamıştı

Bu arada küçücük Hollanda dünyanın ilk “akıllı yol” projesini 2017’de hayata geçirmişti. Daily Telegraph’ın haberine göre, trafik kazalarının azaltılması ve enerji tasarrufu sağlanması amaçlanan uygulamaya göre, özel bir boyayla boyanan yol şeritlerinin gündüz depoladıkları ışık, gece 8 saate kadar yolu aydınlatabiliyor. Işığı karanlıkta yansıtarak parlatan şerit ve yol çizgileri, gece yolculuk yapanların sürüşlerini kolaylaştırıyor. Düşünsenize yol, havanın yağışlı olduğu zamanlarda da otomatik olarak kar veya yağmur işaretleri vererek sürücüleri uyarıyor.

Ya bizim halimiz?

Diyorsunuz ki “neden bahsediyor bu adam”? Neden yazdım bunları biliyor musunuz? Şu geride kalan bayram tatilinde yeni açılmış “3.5 saatlik” İstanbul-İzmir Otoyolu’nda öyle bir seyahat gerçekleştirdim ki Avrupa’nın ulaştığı seviyeden ne kadar uzakta olduğumuzu dile getirmek istedim. Yepyeni açılmış yolda bastıran sağanağa rağmen dört şeritten “kelle koltukta” yarışan sürücüler mi istersiniz, uyulmayan hız limitleri ve diğer trafik kuralları mı istersiniz, o kadar uyarıya rağmen azaltılamayan trafik kazalarını mı istersiniz… Onlarca kaza gördüm o geniş ve dümdüz otoyolda. Bir de hayal gibi bir projenin mimarının ülkemizden yetiştiğini, Prof. Dr. Şahin Albayrak olduğunu… Ne yaman bir çelişkidir bu…